Najważniejsze informacje:

• Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną skóry, która może pojawić się w wielu niespecyficznych lokalizacjach, m.in. na stopach, palcach lub paznokciach.
• Łuszczycę stóp mogą wywołać czynniki genetyczne, immunologiczne oraz środowiskowe.
• Łuszczyca stóp wygląda podobnie jak w przypadku innych obszarów ciała. Na skórze zajętej przez zmiany zapalne dochodzi do łuszczenia się i przesuszenia naskórka, nadmiernego rogowacenia naskórka oraz bolesnych pęknięć.
• Leczenie łuszczycy stóp obejmuje różne metody, w tym leczenie miejscowe oraz leczenie ogólne.

Łuszczyca stóp to choroba autoimmunologiczna, która wyróżnia się czerwonymi, łuszczącymi się zmianami skórnymi, powodującymi ból i dyskomfort podczas chodzenia. Schorzenie to może w znacznym stopniu utrudniać codzienne funkcjonowanie i wpływać na samopoczucie chorego. Sprawdź, skąd bierze się łuszczyca skóry na nogach, jak ją zdiagnozować i na czym polega leczenie.

Łuszczyca stóp – co to za choroba?

Łuszczyca na stopach to często diagnozowana odmiana tej choroby skóry, która może objawiać się w różny sposób. Zgodnie z nazewnictwem medycznym wyróżnia się takie schorzenia jak:

• łuszczyca dłoni i stóp (łac. psoriasis vulgaris palmoplantaris);
• łuszczyca paznokci (łac. psoriasis unguium);
• łuszczyca krostkowa dłoni i podeszwy stóp (łac. palmoplantar pustular psoriasis);
• krostkowe zapalenie skóry palców (łac. acrodermatitis continua Hallopeau).

W pierwszych dwóch przypadkach mamy do czynienia z łuszczycą pospolitą, natomiast dwa kolejne warianty to postaci łuszczycy krostkowej w formie ograniczonej.

Przyczyny łuszczycy stóp

Łuszczyca stóp to schorzenie systemowe, które charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji. Jego dokładne przyczyny nie są w pełni zrozumiałe, jednak istnieją czynniki, które mogą zwiększać ryzyko jego wystąpienia. Są to m.in.:

• czynniki genetyczne – sugeruje się, że łuszczyca może mieć podłoże genetyczne, co tłumaczyłoby jej częstsze występowanie wśród osób spokrewnionych;
• czynniki immunologiczne – nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu immunologicznego, a konkretnie działanie limfocytów T, które produkują cytokiny prozapalne, mogą prowadzić do pojawienia się objawów skórnych charakterystycznych dla tej choroby;
• czynniki środowiskowe – życie w ciągłym napięciu, podobnie jak nadmierne spożywanie alkoholu i palenie papierosów, są czynnikami ryzyka dla wielu chorób autoimmunologicznych, w tym łuszczycy.

Dodatkowo przyjmowanie pewnych leków, takich jak beta-blokery, może wpływać na pojawienie się lub nasilenie objawów łuszczycy stóp.

Objawy łuszczycy na nogach i stopach

Łuszczyca stóp może znacząco obniżyć jakość życia pacjentów, wpływając na ich samopoczucie zarówno pod kątem fizycznym, jak i estetycznym. Objawy tej choroby mogą się różnić pod względem intensywności i zakresu, począwszy od pojedynczych plam, aż po rozległe, bolesne obszary pokryte łuskami. W niektórych sytuacjach łuszczyca stóp może przyjmować postać krostkową, co oznacza pojawienie się pęcherzy wypełnionych ropą na obszarach zmienionych chorobowo. Nadmierne rogowacenie naskórka, często występujące w łuszczycy, zazwyczaj lokalizuje się na podeszwach stóp, co może powodować znaczny dyskomfort podczas chodzenia lub stania.

Najbardziej typowe objawy choroby to:

• czerwone plamy, pokryte srebrzystymi lub białymi łuskami;
• pogrubiona, twarda i szorstka skóra, często pokryta bolesnymi i krwawiącymi pęknięciami;
• widoczne zmiany na płytce paznokciowej, w tym mikroskopijne ubytki keratyny, pogrubienie, zażółcenie, zbrązowienie, a nawet kruszenie paznokci, co może prowadzić do ich całkowitej utraty.

Jak rozpoznać łuszczycę stóp?

Diagnostyka łuszczycy stóp wymaga przede wszystkim dokładnej oceny klinicznej przeprowadzonej przez dermatologa lub podologa. Ważne jest przede wszystkim, aby zbadać zmiany skórne i przeprowadzić wywiad z pacjentem, aby uzyskać niezbędne informacje, np. na temat występowania choroby w rodzinie.

Podczas badania fizykalnego lekarz dokładnie ocenia zmiany łuszczycowe, zwracając uwagę na typowe dla łuszczycy objawy, takie jak czerwone, łuszczące się plamy, zwiększone rogowacenie naskórka, zmiany na paznokciach oraz tzw. objaw świecy stearynowej, który pojawia się, gdy delikatne zdrapanie skóry prowadzi do ujawnienia białawej, woskowatej warstwy.

W niektórych sytuacjach, aby dokładnie zdiagnozować łuszczycę, konieczne może okazać się wykonanie biopsji skóry. Procedura ta polega na pobraniu małego fragmentu zmienionej skóry w celu dokładnej analizy mikroskopowej. Taka analiza jest szczególnie pomocna w odróżnieniu łuszczycy od innych chorób skóry o podobnych objawach, takich jak grzybica, wyprysk potnicowy, nadmierne rogowacenie naskórka spowodowane nadpotliwością, rogowacenie wywołane infekcjami wirusowymi, liszaj płaski czy atopowe zapalenie skóry.

Łuszczyca na stopach – leczenie

Leczenie łuszczycy na stopach wymaga indywidualnego podejścia, które jest uzależnione od stopnia nasilenia zmian skórnych oraz ich lokalizacji. Ważne jest, aby metody leczenia zawsze były dobierane w porozumieniu z dermatologiem, który posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie w zakresie chorób skóry. Należy pamiętać, że proces leczenia może być długotrwały, a widoczne efekty poprawy stanu skóry mogą pojawić się po pewnym czasie. Jest to spowodowane specyfiką lokalizacji łuszczycy na stopach, gdzie skóra jest szczególnie narażona na uszkodzenia mechaniczne i kontakt z patogenami, co może komplikować proces leczenia.

W leczeniu łuszczycy stóp często stosuje się leczenie miejscowe, które obejmuje przede wszystkim preparaty mające na celu złuszczenie zrogowaciałej warstwy naskórka. Do najczęściej wykorzystywanych substancji należą te o działaniu keratolitycznym, a także maści i płyny zmiękczające skórę, zawierające np. mocznik lub kwas salicylowy. W przypadkach bardziej zaawansowanych zmian skórnych dermatolog może zdecydować o włączeniu do terapii glikokortykosteroidów lub retinoidów, które są silniejszymi środkami leczniczymi.

W najbardziej zaawansowanych przypadkach, gdy farmakoterapia łuszczycy nie przynosi spodziewanych rezultatów, specjalista może zalecić terapię systemową. Do skutecznych metod należą leki biologiczne, cyklosporyna A, retinoidy oraz metotreksat, które wykazały swoją skuteczność w walce z chorobą. Ponadto w terapii łuszczycy stóp stosuje się leczenie za pomocą promieniowania UV. Metoda ta pozwala na ograniczenie produkcji nowych komórek skóry, co u niektórych pacjentów może przyczynić się do znaczącej poprawy stanu skóry.

Łuszczyca paznokci – podstawowe zasady pielęgnacji skóry

Niezwykle ważną rolę w przebiegu łuszczycy paznokci odgrywa odpowiednia pielęgnacja skóry, która obejmuje m.in.:

• regularne przycinanie paznokci – krótkie paznokcie są mniej podatne na uszkodzenia, takie jak zahaczanie, rozwarstwianie się czy pękanie;
• codzienne kąpiele stóp w ciepłej wodzie z dodatkiem oliwy – zabiegi te mogą przynieść ulgę paznokciom dotkniętym łuszczycą, a także skórze. Po takich kąpielach zaleca się stosowanie kremów lub maści, które mają za zadanie nawilżyć i natłuścić skórę;
• noszenie odpowiednio dopasowanego obuwia – obuwie nie może być zbyt ciasne ani wąskie, aby uniknąć dodatkowego drażnienia paznokci.

Warto podkreślić, że osoby z łuszczycą paznokci powinny unikać stosowania lakieru hybrydowego. Ze względu na jego inwazyjny charakter i obecność substancji toksycznych może nie tylko pogorszyć stan paznokci, ale również przyczynić się do rozwoju grzybicy. Jako alternatywę można rozważyć użycie cienkiej warstwy akrylu o działaniu przeciwgrzybiczym, co może pomóc w poprawie estetyki paznokci, nie narażając ich na dalsze uszkodzenia.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące łuszczycy stóp.