Tarczyca jest jednym z najważniejszych organów, a jej funkcjonowanie ma bezpośredni wpływ na sprawność innych narządów. Nieprawidłowości w pracy tarczycy najczęściej ujawniają się poprzez niedoczynność lub nadczynność. Konsekwencją zaburzeń funkcjonowania organu jest również choroba Hashimoto. Diagnostyka chorób tarczycy jest prosta, a regularnie wykonywane badania mogą pomóc w szybkim podjęciu właściwego leczenia. Jakie badania pozwalają wykryć problemy z funkcjonowaniem tarczycy? Jak często należy powtarzać diagnostykę?
Diagnostyka chorób tarczycy wymaga określenia stężenia produkowanych przez organ hormonów i przeciwciał:
TSH - (hormon tyreotropowy) - hormon wytwarzany w przysadce mózgowej. Jego zadaniem jest stymulacja tarczycy do produkcji własnych hormonów.
FT3 - (wolna trijodotyronina) - hormon produkowany przez tarczycę. FT3 odpowiada za metabolizm, prawidłową pracę serca, układ pokarmowy, układ rozrodczy, funkcje mózgu. Ponadto wpływa na siłę mięśniową i prawidłowe nawodnienie organizmu.
FT4 - (wolna tyroksyna) - hormon produkowany przez tarczycę. Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Ma wpływ również na układ pokarmowy oraz na prawidłową czynność gruczołów płciowych.
TG - (tyreoglobulina) - produkowane przez tarczycę białko hormonalne biorące udział w syntezie hormonów FT3 i FT4.
TRAb - przeciwciała odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy i wytwarzanie podstawowych hormonów.
Za błąd w kontroli zdrowia tarczycy uważa się wykonanie badań jedynie w celu określenia stężenia hormonu TSH. Parametr ten jest niewystarczający do określenia prawidłowości pracy organu.
Uzupełnieniem podstawowej diagnostyki jest USG tarczycy. Badanie obrazowe umożliwia określenie wielkości płatów tarczycy i ich jednorodności. Dodatkowo lekarz może zlecić wykonanie scyntygrafii. Badanie to pozwala stwierdzić lub wykluczyć obecność guzków. W przypadku potwierdzenia zmian, wykonuje się biopsję celem ustalenia ich złośliwości. Scyntygrafią najczęściej uzupełnia diagnostykę choroby Hashimoto i niedoczynności tarczycy. W przypadku powiększenia wola, niezbędne jest wykonanie RTG klatki piersiowej, aby ustalić położenie tarczycy i zweryfikować jej ewentualne napieranie na przełyk lub część zamostkową.
Badania hormonów tarczycy powinny być wykonywane raz w roku zarówno w celach profilaktycznych, jak i kontrolnie w przebiegu chorób. Wyniki badań mogą być konsultowane z lekarzem pierwszego kontaktu. Regularnego badania tarczycy powinny przestrzegać również osoby, w rodzinie których zdiagnozowano przypadki chorób organu.
Osoby ze zdiagnozowaną chorobą tarczycy powinny pozostawać pod opieką endokrynologa. Z uwagi na nieuleczalność niektórych schorzeń kontakt ze specjalistą ma charakter trwały (do końca życia pacjenta). Wówczas to lekarz prowadzący podejmuje decyzję o częstotliwości i rodzaju badań.
Nadczynność i niedoczynność tarczycy to najczęściej diagnozowane choroby organu. Ich rozwój może mieć charakter ukryty i nie wskazywać jednoznacznie na problemy zdrowotne. Podobny przebieg ma choroba Hashimoto, która u wielu pacjentów diagnozowana jest dopiero po kilku latach.
wypadanie i łamliwość włosów, rzęs, brwi,
bladość i suchość skóry,
zaburzenia rytmu serca,
nerwowość,
ciągłe uczucie zmęczenia,
ospałość,
brak energii,
bezsenność lub problemy z zasypianiem,
problemy z koncentracją,
wybuchowość na zmianę z apatią,
rozdrażnienie,
zaburzenia miesiączkowania,
nadmierna potliwość i uderzenia gorąca,
zachrypnięty głos,
problemy z wypróżnianiem,
spadek libido,
niepłodność.
Powyższe objawy są wskazaniem do konsultacji z endokrynologiem w celu przeprowadzenia diagnostyki tarczycy. Dolegliwości mogą ujawnić się również u pacjentów ze zdiagnozowanym i leczonym schorzeniem. Ich pojawienie się może wskazywać na konieczność zmiany dawki leku. Szybką e-konsultację ze specjalistą i otrzymanie e-recepty umożliwia serwis Receptomat.pl. Kontakt z lekarzem za pośrednictwem platformy odbywa się w terminie dogodnym dla pacjenta. Teleporada telefoniczna jest natomiast zalecana w przypadku konieczności skonsultowania wyników badań. Nie diagnozuj się samodzielnie!
Bardziej odczuwalne w przebiegu jest podostre lub ostre zapalenie tarczycy. Choroby te charakteryzują się szybkim rozwojem i objawami jednoznacznie wskazującymi na zły stan zdrowia pacjenta, są to m.in.: wysoka gorączka, powiększenie i bolesność tarczycy, szybki spadek masy ciała, promieniujący ból do ucha, potylicy i szczęki.