Zapalenie pęcherza po stosunku — przyczyny, jak zapobiec

• Zapalenie pęcherza po stosunku to zakażenie układu moczowego, którego symptomy pojawiają się po stosunku płciowym.
• Najczęstszą przyczyną dolegliwości jest przeniesienie bakterii z pochwy lub odbytu do cewki moczowej. Zapalenie pęcherza moczowego po seksie występuje zwykle u kobiet z tendencją do infekcji w obrębie układu moczowego.
• Możliwe jest ograniczenie ryzyka wystąpienia zapalenia pęcherza po stosunku. Kluczowe jest przestrzeganie zasad higieny i codzienne dbanie o prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego.
• Ponieważ przyczyną infekcji jest zwykle zakażenie bakteryjne, skuteczne leczenie wymaga zastosowania antybiotykoterapii.

Zapalenie pęcherza po stosunku to infekcja, której objawy pojawiają się w niedługim czasie od odbycia stosunku seksualnego. Główną przyczyną zakażenia układu moczowego są bakterie występujące fizjologicznie w pochwie i odbycie, które w trakcie aktu płciowego zostają przeniesione w okolicę cewki moczowej. Kogo najczęściej dotyka schorzenie? Czy możliwe jest zapalenie pęcherza po stosunku w prezerwatywie i jak zapobiegać rozwojowi dolegliwości?

Zapalenie pęcherza a stosunek

Zapalenie pęcherza po stosunku to dolegliwość, która może występować u obu płci, chociaż zdecydowanie częściej obserwowana jest u kobiet aktywnych seksualnie. W trakcie aktu płciowego bakterie, które naturalnie występują w okolicy odbytu i narządów płciowych, mogą przenikać do układu moczowego poprzez cewkę moczową. Po dotarciu do pęcherza moczowego mogą wywołać infekcję objawiającą się bólem pęcherza, częstym oddawaniem moczu, pieczeniem cewki moczowej i ogólnym pogorszeniem samopoczucia.

W przypadku kobiet krótsza cewka moczowa i niewielka odległość dzieląca ją od odbytu i pochwy zwiększa ryzyko zapalenia pęcherza moczowego. Szczególnie podczas stosunku bakterie z tych okolic mogą z łatwością przenikać w pobliże cewki moczowej, a stamtąd do pęcherza.

Osoby ze skłonnością do zapalenia pęcherza po stosunku mogą zauważyć, że symptomy pojawiają się niemal po każdym stosunku płciowym. W takim przypadku warto skonsultować się z lekarzem nie tylko w celu ustalenia planu leczenia, ale również strategii zapobiegania nawrotom dolegliwości. 

Częste zapalenie pęcherza po stosunku u kobiet

Zapalenie pęcherza po stosunku jest umiarkowanie częstą przypadłością aktywnych seksualnie kobiet. Ryzyko przypadłości wiąże się z określoną budową anatomiczną, mikroflorą pochwy i okolic odbytu, konkretnymi praktykami seksualnymi, higieną okolic intymnych, funkcjonowaniem układu moczowego i hormonalnego, indywidualnymi predyspozycjami i odpornością organizmu.

Jeśli u pacjentki występuje nawracające zapalenie pęcherza po każdym stosunku (lub po zdecydowanej większości zbliżeń), należy skonsultować się ze specjalistą, który zleci konkretne badania umożliwiające znalezienie przyczyny dolegliwości i zaproponuje metody działania znacząco ograniczające ryzyko. 

Zapalenie pęcherza po stosunku u mężczyzn

Zapalenie pęcherza u mężczyzn po stosunku zdarza się bardzo rzadko. Męska cewka moczowa jest znacznie dłuższa, co ogranicza ryzyko przeniesienia bakterii do pęcherza. 

Zdarza się, że podczas stosunku płciowego może dojść do przemieszczenia patogenów z okolic odbytu i narządów płciowych do męskiej cewki moczowej, ale jest to stosunkowo rzadkie zjawisko. 

W przypadku mężczyzny zastosowanie prezerwatywy niemal całkowicie eliminuje ryzyko „klasycznego” zapalenia pęcherza moczowego po stosunku. Zdarza się natomiast, że mężczyźni niestosujący prezerwatyw chorują na rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej (uretritis) po stosunku, które ma związek z zakażeniem patogenami przenoszonymi drogą płciową. 

Zapalenie pęcherza — czy można zarazić partnera?

Zapalenie pęcherza moczowego nie jest uważane za chorobę zakaźną, ponieważ najczęstszym sprawcą jest pałeczka okrężnicy — bakteria, która naturalnie występuje w jelicie grubym. Ryzyko zarażania mężczyzny przez kobietę jest niewielkie ze względu na długość cewki moczowej, która stanowi „barierę” w drodze do pęcherza. 

Jeśli któreś z partnerów ma infekcję spowodowaną przez drobnoustroje przenoszone drogą płciową, takie jak dwoinka rzeżączki, czy chlamydia, wówczas ryzyko zakażenia partnera w czasie stosunku (szczególnie bez prezerwatywy) jest bardzo wysokie. 

Jeśli u parterów pojawiają się nawracające infekcje dróg moczowych po stosunku, należy skonsultować się z lekarzem. 

Zapalenie pęcherza po stosunku — przyczyny

Na ryzyko wystąpienia zapalenia pęcherza po stosunku nakłada się wiele czynników. Wśród potencjalnych przyczyn wymienia się czynniki anatomiczne oraz bakteriologiczne, a także ogólną skłonność do infekcji, słabszą odporność organizmu.

Jednym z najważniejszych czynników sprzyjających rozwojowi zapalenia pęcherza moczowego po stosunku jest bliskość cewki moczowej, narządów płciowych i odbytu. Dlatego dolegliwość ta dotyczy przede wszystkim kobiet. W trakcie stosunku bakterie, które naturalnie występują w tych okolicach, przenoszone są w okolicę cewki moczowej i przedostają się do fizjologicznie jałowego układu moczowego, gdzie wywołują infekcję.

Zdarza się również, że przyczyną zapalenia pęcherza po stosunku są zmiany hormonalne wpływające na funkcjonowanie układu moczowego (np. obniżenie poziomu estrogenu zwiększa ryzyko infekcji nie tylko u kobiet aktywnych seksualnie). Warto zwrócić uwagę na to, czy objawy zapalenia pęcherza po stosunku nie pojawiają się w określonym czasie cyklu menstruacyjnego.

Fizjologiczna obecność bakterii w okolicach intymnych umożliwia ich przenoszenie pomiędzy partnerami, dlatego uznaje się, że stosunek w prezerwatywie zmniejsza (i tak stosunkowo niskie) ryzyko infekcji cewki i pęcherza u mężczyzn. Natomiast ma ograniczony wpływ na zachorowalność u kobiet, u których zapalenie pęcherza po stosunku w prezerwatywie jest niemal równie częste, jak po akcie płciowym bez zabezpieczenia. Ma to związek z tym, że za zakażenie układu moczowego u kobiet odpowiadają zwykle bakterie znajdujące się w pochwie, na zewnętrznych narządach płciowych lub w okolicy odbytu.

Zapalenie pęcherza po stosunku — jak zapobiegać?

Zmiana niektórych zachowań może ograniczyć ryzyko występowania zapalenia pęcherza po stosunku. Jest to kluczowe szczególnie u tych osób, które regularnie doświadczają takich problemów. 

Istnieje kilka sposobów, które mogą zminimalizować ryzyko wystąpienia infekcji układu moczowego po stosunku płciowym:

• przestrzeganie zasad higieny — dokładne mycie okolic intymnych przed i po stosunku płciowym, 
• oddawanie moczu zaraz po stosunku — może pomóc wypłukać bakterie, które dostały się do cewki moczowej,
• codzienne dbanie o nawodnienie organizmu — dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości płynów to podstawa dbania o prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego,
• zmiana nawyków seksualnych — ograniczanie ryzyka przenoszenia bakterii,
• zioła moczopędne — picie naparów po stosunku przyspiesza produkcję moczu i pomaga w „przepłukiwaniu” układu moczowego,
• leczenie profilaktyczne — zdarza się, że przy częstych nawrotach lekarz zaleca długotrwałe przyjmowanie niewielkich dawek antybiotyków. Leczenie musi być ściśle nadzorowane przez lekarza, aby uniknąć możliwych skutków ubocznych i rozwoju oporności na antybiotyki.

Zapobieganie zapaleniu pęcherza po stosunku to również zdrowe odżywianie i dbanie o kondycję fizyczną, przyczyniające się do ogólnej poprawy odporności organizmu. 

Należy pamiętać, że regularne nawracające zapalenie pęcherza moczowego po stosunku jest wskazaniem do skonsultowania się z lekarzem. 

Zapalenie pęcherza po stosunku — jak leczyć?

Leczenie zapalenia pęcherza po stosunku ma na celu eliminację infekcji, złagodzenie objawów i często, w miarę możliwości, zapobieganie nawrotom dolegliwości. 

Podstawą leczenia zapalenia pęcherza jest terapia antybiotykowa, trwająca zwykle od 3 do 7 dni. Zazwyczaj stosuje się furazydynę (np. Furaginum Adamed, Furaginum Teva), trimetoprim (Trimesan, Urotrim), kotrimoksazol (Bactrim, Biseptol), fosfomycynę (Afastural, Monural, Symural) lub cyprofloksacynę (Cipronex, Proxacin). 

Z powodu dokuczliwych dolegliwości przy zapaleniu pęcherza, takich jak ból pęcherza, czy pieczenie cewki moczowej stosuje się również leczenie objawowe, zazwyczaj dostępne bez recepty leki przeciwbólowe oraz przeciwskurczowe.

Po zakończeniu leczenia zalecane jest wykonanie ogólnego badania moczu i posiewu moczu w celu potwierdzenia skuteczności zastosowanej terapii. 

Ze względu na ryzyko powikłań związanych z nieleczonym zapaleniem pęcherza, wszelkie podejrzane objawy związane z oddawaniem moczu, czy ból podbrzusza stanowią wskazanie do konsultacji z lekarzem.