Pokrzywka alergiczna dla dzieci i dorosłych – objawy, jak leczyć

Najważniejsze informacje:

• Pokrzywka alergiczna to powszechna choroba skóry, która może rozwijać się wskutek mechanizmów immunologicznych i nieimmunologicznych.
• Większość przypadków pokrzywki alergicznej przebiega łagodnie i nie wykazuje tendencji do nawracania.
• Główne objawy pokrzywki alergicznej to charakterystyczne bąble pokrzywkowe i obrzęk naczynioruchowy.
• Leczenie pokrzywki polega przede wszystkim na unikaniu czynnika wyzwalającego, a także leczeniu farmakologicznym w formie leków przeciwhistaminowych.

Jak wynika z badań, na całym świecie pokrzywkę diagnozuje się nawet u 15-20% populacji. Niestety, w niektórych przypadkach choroba, w wyniku której na skórze pojawiają się charakterystyczne bąble jak po oparzeniu pokrzywą, może przybierać postać przewlekłą, wywołując tym samym uczucie wstydu i dyskomfortu u alergika. Dowiedz się, skąd bierze się pokrzywka alergiczna, jakie są jej objawy i jak można ją leczyć.

Pokrzywka alergiczna – co to jest?

W dużym skrócie można powiedzieć, że pokrzywka jest chorobą, która pojawia się na skórze pod wpływem działania określonego czynnika. Powstają wówczas specyficzne, wypukłe i blade bąble pokrzywkowe. Zmiany te przypominają te, które tworzą się pod wpływem kontaktu skóry z pokrzywą. Warto również dodać, że pokrzywka alergiczna wynika z reakcji immunologicznej. Oznacza to, że organizm alergika odpowiada na alergeny poprzez aktywację komórek tucznych oraz uwalnianie histaminy. W rezultacie na skórze powstają wspomniane wcześniej zmiany skórne.

Pokrzywka alergiczna ma tendencję do pojawiania się w różnych partiach ciała. Często spotykaną formą tej przypadłości jest pokrzywka alergiczna na twarzy, która jest szczególnie widoczna, przez co może powodować spory dyskomfort. Dużym powodem do niepokoju jest też pokrzywka alergiczna u dziecka, która może wywoływać silniejsze reakcje i większe trudności w rozpoznaniu.

Pokrzywka – przyczyny

Pokrzywkę alergiczną mogą wywołać różne alergeny. Wśród czynników reakcje alergiczne u dzieci istotną rolę odgrywają alergeny pokarmowe, takie jak mleko, jaja, orzeszki ziemne, orzechy, soja oraz pszenica. Każdy przypadek pokrzywki wymaga dokładnej diagnozy, ponieważ alergeny, które są jej przyczyną, mogą być różne dla każdej osoby.

Przyjmuje się, że główne przyczyny pokrzywki alergicznej to:

• alergeny pokarmowe – osoby szczególnie wrażliwe na wspomniane wyżej alergeny mogą reagować też na różne dodatki do żywności, w tym konserwanty i barwniki;
• alergeny wziewne i kontaktowe – są to przede wszystkim pyłki roślin, substancje chemiczne, ślina zwierząt, kosmetyki;
• leki – niektóre leki, w tym antybiotyki i środki przeciwbólowe, są również znane z możliwości wywoływania alergicznych reakcji skórnych;
• jad owadów – ukąszenia przez owady, takie jak pszczoły, osy czy szerszenie, mogą prowadzić do pokrzywki u osób uczulonych na ich jad;
• lateks – osoby z alergią na lateks mogą doświadczać pokrzywki po kontakcie ze skórą z materiałami zawierającymi lateks, np. rękawiczkami medycznymi czy balonami.

Rodzaje pokrzywki alergicznej

Pokrzywka alergiczna może przybierać różne odmiany, zróżnicowane w zależności od przyczyny i czasu trwania reakcji alergicznej. Wyróżnia się takie przypadłości jak:

• pokrzywka ostra – najczęstsza forma pokrzywki alergicznej, która objawia się nagłym pojawieniem się swędzących, czerwonych bąbli na skórze. Reakcja trwająca do 6 tygodni może być spowodowana przez różne alergeny, takie jak pokarmy, leki, pyłki roślin, ukąszenia owadów lub czynniki fizyczne, jak np. zimno lub ciepło;
• pokrzywka przewlekła – forma pokrzywki, która trwa dłużej niż 6 tygodni. Może być wynikiem przewlekłego kontaktu z danym alergenem lub innymi czynnikami, takimi jak stres czy zmiany temperatury (tzw. pokrzywka cieplna);
• pokrzywka kontaktowa – reakcja skórna spowodowana bezpośrednim kontaktem z alergenem;
• pokrzywka cholinergiczna – wywołana zwiększoną temperaturą ciała, np. podczas gorącej kąpieli lub spowodowana wysiłkiem fizycznym;
• pokrzywka wodna – objaw alergii na wodę;
• pokrzywka dermograficzna – może być wywołana m.in. potarciem skóry;
• pokrzywka pokarmowa – reakcja alergiczna na spożywane pokarmy;
• pokrzywka słoneczna – reakcja wywołana nadmiernym narażeniem skóry na słońce;
• pokrzywka polekowa – reakcja na przyjmowane leki, jak antybiotyki, opioidy lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), np. pokrzywka aspirynowa lub po przyjęciu takich leków jak ibuprofen, naproksen i kwas acetylosalicylowy;
• pokrzywka autoimmunologiczna – rzadki rodzaj pokrzywki, który może być powiązany z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak np. toczeń rumieniowaty układowy.

Objawy pokrzywki alergicznej u dziecka i dorosłego

Charakterystyczne objawy pokrzywki wywołanej reakcją alergiczną to bąble pokrzywkowe, czyli wyniosłe zmiany, które mają barwę białą lub lekko różową. Bąble pojawiają się nagle i zazwyczaj ustępują w ciągu 24 godzin. Pacjenci często zgłaszają, że towarzyszy im swędzenie skóry oraz uczucie ucisku skóry. W niektórych przypadkach mogą wystąpić dodatkowe objawy, takie jak zawroty głowy oraz obrzęk naczynioruchowy, obejmujący obrzęk warg, powiek, a w bardziej rzadkich sytuacjach obrzęk krtani, który może prowadzić do problemów z oddychaniem.

Bąble pokrzywkowe mogą zlokalizować się na dowolnej części ciała. Zdarza się, że pojawiają się one na brzuchu czy rękach, ale równie często dotyczą one kończyn górnych i dolnych, a także tułowia i twarzy.

Pokrzywka u dzieci przebiega w sposób podobny do tej u dorosłych i często jest związana z występowaniem infekcji. W przypadku wystąpienia pokrzywki w trakcie ciąży konieczne jest dostosowanie metody leczenia do stanu pacjentki, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno matce, jak i dziecku.

Jak zdiagnozować pokrzywkę alergiczną?

Zdiagnozowanie pokrzywki alergicznej zazwyczaj nie sprawia trudności, jednak znalezienie przyczyny jej pojawiania się może być znacznie bardziej skomplikowane. Lekarz zwraca uwagę na lokalizację zmian skórnych oraz czas ich utrzymywania się, co stanowi ważny element w diagnostyce pokrzywki. Różnorodność bąbli może wskazywać na różne czynniki etiologiczne.

W celu określenia etiologii pokrzywki lekarz przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem. Podczas rozmowy może poruszyć kwestie takie jak:

• jak często i w jakich miejscach na ciele pojawia się pokrzywka;
• jakie leki są przyjmowane przez pacjenta;
• jak wygląda dieta pacjenta;
• czy pacjent ma alergie;
• czy pacjent doświadcza stresu;
• czy w rodzinie pacjenta występowały przypadki pokrzywki;
• czy pacjent używa substancji psychoaktywnych.

Diagnostyka pokrzywki może być procesem długotrwałym i wymagającym ze względu na różnorodność możliwych przyczyn. Szczególnie w przypadku pokrzywki przewlekłej ustalenie przyczyny bywa rzadkością. W ramach badań diagnostycznych często wykonywane są badania krwi, testy skórne na obecność przeciwciał IgG i IgM, a także testy kliniczne mające na celu wykrycie chorób autoimmunologicznych.

Pokrzywka alergiczna – leczenie

Pokrzywka to przypadłość, która może pojawić się i zniknąć samoistnie, bez dodatkowych objawów. Jeżeli jednak dolegliwości powracają, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Samodzielne podejmowanie prób leczenia pokrzywki nie jest zalecane. Podczas wizyty specjalista podejmie próbę zidentyfikowania przyczyny występowania pokrzywki.

W przypadku ustalenia przyczyny pokrzywki lekarz zasugeruje unikanie czynnika wyzwalającego. Gdy podejrzenia wskazują na alergię pokarmową, może zostać zalecona dieta eliminacyjna. Natomiast, jeśli pokrzywka jest symptomem innej choroby, priorytetem będzie leczenie tej pierwotnej dolegliwości.

W sytuacji, gdy objawy pokrzywki są nasilone lub wyjątkowo dokuczliwe, np. powodują silny świąd, może okazać się niezbędne zastosowanie terapii farmakologicznej. W leczeniu pokrzywki, podobnie jak w przypadku innych schorzeń skórnych o podłożu alergicznym i zapalnym, często stosuje się leki przeciwhistaminowe, które łagodzą świąd skóry i przyczyniają się do ustąpienia zmian skórnych. Są to m.in. bilastyna, cetyryzyna, desloratadyna, feksofenadyna, lewocetyryzyna, loratadyna i rupatadyna. Lekarz może zalecić też stosowanie takich leków jak montelukast, cyklosporyna (w przypadku pokrzywki przewlekłej) oraz omalizumab (w przypadku ciężkiej pokrzywki), a także glikokortykosteroidy.

Inną kategorią leków, które mogą być przepisane pacjentom z pokrzywką, są leki przeciwzapalne, w tym glikokortykosteroidy. Są one szczególnie przydatne w leczeniu przewlekłej postaci pokrzywki, która ma tendencję do nawrotów.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące pokrzywki alergicznej.