Opryszczka narządów płciowych – objawy, jak rozpoznać, leczenie

Najważniejsze informacje:

• Opryszczka narządów płciowych jest jedną z najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową, wywołana przez wirus opryszczki.
• Opryszczka narządów płciowych może mieć przebieg bezobjawowy lub z charakterystycznymi objawami, takimi jak pęcherzyki wypełnione płynem w okolicy narządów płciowych, odbytu lub jamy ustnej.
• Opryszczki narządów płciowych nie da się całkowicie wyleczyć. Stosowanie leków przeciwwirusowych może jedynie zapobiec lub skrócić epizody objawów.

Opryszczka narządów płciowych to choroba wywoływana przez wirus opryszczki i przenoszona głównie drogą płciową. Szacuje się, że choroba ta dotyka około 5-10% kobiet w wieku prokreacyjnym na całym świecie, przy czym nawet 85-95% pacjentów nie jest świadoma istnienia tego schorzenia. Dowiedz się, na czym polega opryszczka miejsc intymnych, gdzie rozwija się najczęściej i na czym polega leczenie opryszczki wenerycznej u kobiet i mężczyzn.

Opryszczka narządów płciowych – co to za choroba?

Opryszczka narządów płciowych należy do kategorii chorób wenerycznych, wywołanych przez wirusy HSV, czyli wirusy opryszczki pospolitej (Herpes simplex virus). Zazwyczaj to HSV-2 jest odpowiedzialny za występowanie tej dolegliwości, jednakże HSV-1 również może prowadzić do pojawienia się jej symptomów. Zakażenie tymi wirusami następuje głównie poprzez kontakty seksualne z osobą zakażoną.

Opryszczka narządów płciowych jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób przenoszonych drogą płciową, co jest związane z powszechnym występowaniem wirusów HSV w populacji. Uważa się, że nawet do 70% ludzi może być zarażonych HSV-1. W przypadku HSV-2, który jest bardziej charakterystyczny dla opryszczki narządów płciowych, odsetek nosicieli waha się od 5 do 20% i jest zmienny w zależności od regionu. Ważne jest podkreślenie, że bycie nosicielem wirusa nie musi wiązać się z aktywnymi objawami choroby, a wiele osób może nawet nie zdawać sobie sprawy z zakażenia, nie odczuwając żadnych symptomów.

Co powoduje opryszczkę narządów płciowych?

Główną przyczyną występowania opryszczki miejsc intymnych jest zakażenie wirusem HSV-2. Z kolei wirus HSV-1 jest zazwyczaj związany z opryszczką wargową, jednak ze względu na rozpowszechnienie oralnych kontaktów seksualnych obserwuje się wzrost przypadków opryszczki narządów płciowych spowodowanej przez wirus HSV-1.

Do zakażenia dochodzi najczęściej w trakcie stosunków seksualnych z osobą zainfekowaną, jeśli nie zadba się o stosowanie prezerwatyw. Warto podkreślić, że ryzyko zakażenia istnieje zarówno podczas kontaktów waginalnych, analnych, jak i oralnych. Należy mieć też na uwadze, że wirus może być przenoszony nawet wtedy, gdy u zakażonej osoby nie występują żadne objawy na narządach płciowych.

Istnieją również inne drogi zakażenia wirusem HSV-2, mniej powszechne niż kontakty seksualne. Do nich należy używanie przedmiotów higieny osobistej, takich jak ręczniki, które były wcześniej używane przez osobę zakażoną. Ta forma transmisji jest jednak znacznie rzadsza. Kolejnym sposobem przeniesienia wirusa jest transmisja wertykalna, czyli z matki na dziecko podczas porodu. Taka sytuacja jest wyjątkowo ryzykowna, ponieważ u noworodków może dojść do poważnych komplikacji związanych z infekcją wirusową. W przypadku wystąpienia objawów opryszczki w trakcie ciąży konieczne jest niezwłoczne powiadomienie lekarza prowadzącego, aby zapobiec ewentualnym powikłaniom, takim jak ryzyko porodu przedwczesnego.

Przyczyny opryszczki narządów płciowych mogą spowodować zakażenie pierwotne (pierwszy epizod zakażenia wirusem HSV), ale również zakażenie nawrotowe u osób, które już wcześniej doświadczyły tej choroby. Po wyzdrowieniu wirus nie jest eliminowany z organizmu, lecz pozostaje w stanie uśpionym w zwojach nerwowych w okolicy kręgosłupa. Czynniki takie jak stres, inne infekcje, zmęczenie czy urazy mogą przyczynić się do reaktywacji wirusa i pojawienia się objawów w tych samych miejscach, co podczas pierwszego zakażenia. Zwykle objawy zakażenia wtórnego są mniej intensywne niż w przypadku zakażenia pierwotnego.

Objawy opryszczki narządów płciowych

Zakażenie wirusem opryszczki narządów płciowych może prowadzić do pojawienia się różnorodnych symptomów, które różnią się między kobietami a mężczyznami. Objawy chorobowe te ujawniają się zwykle w ciągu pierwszego tygodnia po ekspozycji na wirusa, choć czas inkubacji może wahać się od 1 do 21 dni. Należy podkreślić, że nie każda osoba zakażona doświadczy pełnego spektrum opisanych objawów. Intensywność i rodzaj dolegliwości mogą być różne i zależą od wielu czynników, takich jak ogólny stan zdrowia, predyspozycje indywidualne oraz obecność innych schorzeń.

Opryszczka narządów płciowych u mężczyzn

W przypadku zakażenia pierwotnego 40% mężczyzn może odczuwać ogólne symptomy zdrowotne. Opryszczka narządów płciowych u mężczyzn wywołuje objawy chorobowe takie jak:

• podwyższona temperatura ciała;
• powiększenie węzłów chłonnych;
• uczucie zmęczenia;
• bóle głowy;
• dyskomfort w stawach oraz bóle mięśni.

Po okresie, który poprzedza pełny rozwój choroby (prodrom), na skórze pojawiają się specyficzne zmiany – małe pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, które najczęściej umiejscowione są na penisie, w tym na żołędzi, napletku oraz na skórze prącia. Rzadziej zmiany te mogą występować na skórze moszny oraz ud. U osób, które zaraziły się wirusem opryszczki poprzez receptywny stosunek analny, niezależnie od płci, mogą wystąpić objawy w okolicy odbytu (opryszczka odbytu).

Dodatkowo, w obszarach dotkniętych infekcją, pacjenci mogą doświadczać bólu, uczucia pieczenia oraz swędzenia. Może pojawić się również śluzowa wydzielina z cewki moczowej, a także ból i pieczenie podczas oddawania moczu. Często towarzyszy temu uczucie ciągłej potrzeby korzystania z toalety oraz częste parcie na mocz.

Opryszczka narządów płciowych u kobiet

U kobiet zmagających się z zakażeniem pierwotnym wirusem opryszczki uogólnione objawy choroby występują u większego odsetka pacjentek. Badania wskazują, że nawet 70% pacjentek doświadcza symptomów takich jak gorączka, ból głowy czy ogólne osłabienie.

Zmiany skórne w postaci wysypki są również częstym zjawiskiem, zwłaszcza w okolicach genitaliów. Pęcherzyki mogą pojawiać się na wargach sromowych (opryszczka sromu), wewnętrznych partiach ud, a także wewnątrz pochwy i szyjki macicy. Z infekcją tych obszarów wiążą się dodatkowe objawy, w tym:

• wydzielina śluzowa z pochwy;
• ból i pieczenie;
• swędzenie;
• dyskomfort podczas stosunku seksualnego;
• objawy dyzuryczne, jak pieczenie podczas oddawania moczu.

Zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, po około 2-3 tygodniach od pojawienia się pęcherzyków, następuje ich pęknięcie. To z kolei prowadzi do powstania bolesnych owrzodzeń. W dalszym etapie procesu gojenia tworzą się strupy, a skóra regeneruje się. Należy jednak zaznaczyć, że błony śluzowe mogą wykazywać opóźnienie w zanikaniu zmian patologicznych.

Jak rozpoznać opryszczkę narządów płciowych?

Rozpoznanie opryszczki narządów płciowych opiera się przede wszystkim na obserwacji lekarza, który bada zmiany skórne pacjenta. Lekarz analizuje ewolucję zmian oraz przeprowadza szczegółowy wywiad, który może wskazywać na zakażenie wirusem opryszczki (HSV). W przypadku konieczności diagnozy stosuje się specjalistyczne badania laboratoryjne.

Do wykrycia wirusa HSV często wykorzystuje się hodowlę komórkową. Płyn z pęcherzyków skórnych pacjenta jest badany pod kątem obecności wirusa. Można również zastosować wymazy z pochwy lub próbki wydzieliny z cewki moczowej. Kolejnym, dokładniejszym testem, jest badanie molekularne z wykorzystaniem metody PCR, które bezpośrednio wykrywa materiał genetyczny wirusa. Jest to metoda umożliwiająca ustalenie, który typ wirusa jest odpowiedzialny za infekcję.

W diagnostyce opryszczki narządów płciowych wykorzystuje się również badania serologiczne, które polegają na pomiarze poziomu przeciwciał przeciwko antygenom wirusa w krwi pacjenta. Test ten jest pomocny w wykrywaniu infekcji, jednak nie pozwala na rozróżnienie między zakażeniem HSV-1 a HSV-2. Ponadto obecność przeciwciał może wskazywać na wcześniejsze zakażenie, a nie na aktualną infekcję.

Opryszczka narządów płciowych – leczenie

Leczenie opryszczki miejsc intymnych obejmuje przede wszystkim doustne leki przeciwwirusowe, jak acyklowir, walacyklowir oraz famcyklowir. Przestrzeganie zaleceń medycznych w zakresie stosowania tych środków pozwala na złagodzenie objawów oraz przyspieszenie procesu zdrowienia. Należy podkreślić, że zarówno dawkowanie, jak i czas stosowania terapii są ściśle powiązane z rodzajem infekcji i dotychczasowym przebiegiem choroby u danego pacjenta. Z tego względu konieczna jest konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem kuracji, aby mógł on dostosować odpowiedni plan leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta. W przypadku pojawienia się dodatkowych, ogólnych objawów, możliwe jest również zastosowanie leczenia wspomagającego, obejmującego środki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Domowe sposoby na opryszczkę narządów płciowych

W przypadku wystąpienia opryszczki narządów płciowych kluczowe jest zachowanie odpowiedniej higieny. Zaleca się, aby miejsca dotknięte infekcją były starannie osuszane, a także, aby nosić bieliznę wykonaną z bawełny, która zapewnia odpowiednią cyrkulację powietrza.

Osoby zmagające się z tym schorzeniem mogą doświadczać intensywnego bólu i pieczenia towarzyszącego oddawaniu moczu. W celu złagodzenia tego dyskomfortu można próbować oddawać mocz pod strumieniem wody. Dodatkowo zalecane są nasiadówki z substancjami o właściwościach antyseptycznych, takimi jak nadmanganian potasu czy soda oczyszczona. Należy jednak mieć świadomość, że te metody mają na celu przede wszystkim pielęgnację i łagodzenie objawów, a nie zwalczanie przyczyny infekcji.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat opryszczki narządów płciowych.