Ból w klatce piersiowej – przyczyny, objawy

Najważniejsze informacje

• Ból w klatce piersiowej mieć wiele źródeł, takich jak problemy z sercem (np. choroba wieńcowa, zawał), układem oddechowym (np. zapalenie opłucnej, zatorowość płucna), układem pokarmowym (np. refluks żołądkowo-przełykowy), mięśniowo-szkieletowym (np. zapalenie chrząstek żebrowych) oraz neurologicznym (np. neuralgia międzyżebrowa).
• W określeniu przyczyny bólu pomóc mogą takie objawy jak: duszność, kaszel, nudności, zawroty głowy, gorączka oraz promieniowanie bólu do innych części ciała (np. ramion, żuchwy). Ból związany z chorobami serca często objawia się nudnościami, zimnymi potami i dusznością.
• W diagnostyce bólu w klatce piersiowej ważne są badania, takie jak EKG, RTG klatki piersiowej, badania laboratoryjne (np. troponiny), a także testy wysiłkowe i tomografia komputerowa, które pomagają wykluczyć poważne choroby, takie jak zawał serca czy zatorowość płucną.
• Leczenie dolegliwości bólowych zależy od przyczyny bólu. Podstawą jest zwykle farmakoterapia w postaci leków rozkurczowych, przeciwbólowych lub antybiotyków. W przypadku problemów kardiologicznych konieczna może być interwencja chirurgiczna.

Ból klatki piersiowej jest niespecyficznym objawem, któremu nie można przypisać jednej, konkretnej przyczyny. Choć w większości przypadków jest niegroźny, w niektórych sytuacjach może wskazywać na poważne schorzenia, w tym stany bezpośrednio zagrażające życiu. Jak rozpoznać, czy ból w klatce piersiowej ma podłoże sercowe, jest wynikiem problemów z układem oddechowym lub ma związek z objawami nerwicowymi?

Ból w klatce piersiowej – najczęstsze przyczyny

Ból w klatce piersiowej (ICD-10: R07.1, R07.3 lub R07.4) to jedna z najczęstszych, a zarazem najbardziej alarmujących dolegliwości, które może dotknąć każdą osobę, niezależnie od wieku czy stylu życia. Może mieć różne przyczyny, które w zależności od charakteru bólu, lokalizacji, a także objawów towarzyszących wymagają szczególnej uwagi i odpowiedniej diagnostyki.

Możliwe przyczyny bólu w klatce piersiowej dzieli się na kilka głównych grup, które obejmują: schorzenia układu sercowo-naczyniowego, choroby układu oddechowego, choroby ze strony układu pokarmowego, dolegliwości mięśniowo-szkieletowe oraz choroby neurologiczne.

Przyczyny kardiologiczne

Problemy z sercem i układem sercowo-naczyniowym mogą powodować silne dolegliwości bólowe w klatce piersiowej, które są często trudne do zdiagnozowania:

• Choroba niedokrwienna serca (np. choroba wieńcowa, dławica piersiowa) – ból najczęściej przyjmuje formę uczucia ucisku lub pieczenia w klatce piersiowej, który może promieniować do lewego ramienia, szyi, a nawet żuchwy. Jest wynikiem niedokrwienia mięśnia sercowego i stanowi jeden z głównych objawów problemów z układem sercowo-naczyniowym.
• Ostry zespół wieńcowy (zawał mięśnia sercowego) – ból w klatce piersiowej jest zwykle bardzo silny, długotrwały, nie ustępuje po odpoczynku i może być związany z objawami, takimi jak nudności, zimne poty, duszność, a także kołatanie serca.
• Zapalenie mięśnia sercowego – stan zapalny, który może powodować ból w klatce piersiowej. Ból w tym przypadku może być ostry lub kłujący i zwykle nasila się przy głębokim wdechu bądź w trakcie wysiłku. Zapalenie mięśnia sercowego często jest wynikiem infekcji wirusowej, ale może być także związane z chorobami autoimmunologicznymi lub działaniem toksyn.
• Zapalenie osierdzia – ostry, kłujący ból w klatce piersiowej pojawia się przy leżeniu na plecach i wdechu. Często zmniejsza się, gdy pacjent przyjmuje pozycję siedzącą.
• Kardiomiopatie i zaburzenia rytmu serca – ból może wystąpić w wyniku przeciążenia mięśnia sercowego lub arytmii.

Przyczyny płucne i oskrzelowe

Ból w klatce piersiowej może wynikać także z problemów z płucami lub drogami oddechowymi. W takich przypadkach ból często towarzyszy trudnościom w oddychaniu, kaszlowi lub innym objawom ze strony układu oddechowego

• Zatorowość płucna – nagły, ostry ból klatki piersiowej, który często towarzyszy duszności i krwiopluciu. Jest to stan wymagający natychmiastowej interwencji medycznej.
• Zapalenie opłucnej – ból ostry, kłujący, który nasila się podczas oddychania, kaszlu i głębokiego wdechu.
• Odma opłucnowa – ból pojawiający się nagle, często po urazie, któremu towarzyszy duszność.
• Zapalenie płuc – ból może być kłujący i związany z gorączką, kaszlem oraz dusznością.

Przyczyny gastroenterologiczne

Problemy z układem pokarmowym także mogą powodować ból w klatce piersiowej. W takich przypadkach ból ma często charakter piekący lub palący, a objawy mogą nasilać się po jedzeniu.

• Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD) – piekący ból, który pojawia się za mostkiem, często nasila się po posiłkach i w pozycji leżącej. Jest to jeden z najczęstszych powodów bólu klatki piersiowej.
• Zapalenie przełyku, wrzody żołądka, uchyłki – ból (m.in. ból w dolnej części klatki piersiowej) może mieć charakter piekący lub palący, często związany z problemami układu pokarmowego.
• Pęknięcie przełyku – poważny stan, w którym dochodzi do uszkodzenia ściany przełyku, często w wyniku intensywnego wymiotowania lub silnego kaszlu. Pęknięcie przełyku powoduje ostry, kłujący ból w klatce piersiowej, który jest zazwyczaj związany z krwawieniem.
• Przepuklina rozworu przełykowego przepony – występuje, gdy część żołądka przesuwa się do klatki piersiowej przez otwór w przeponie. Może powodować ból w klatce piersiowej, który przypomina objawy refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD), zwłaszcza pieczenie za mostkiem. Ból nasila się po jedzeniu i może być związany z uczuciem pełności lub zgagą.
• Skurcze mięśni przepony – w niektórych przypadkach skurcze mięśni przepony mogą powodować ból w klatce piersiowej, który może być mylony z bólem serca.
• Zapalenie trzustki – stan zapalny trzustki, który może powodować silny ból w dolnej części brzucha, promieniujący do pleców i klatki piersiowej. Ból często pojawia się po posiłkach, zwłaszcza ciężkostrawnych i tłustych.

Przyczyny mięśniowo-szkieletowe

Problemy ze strukturami klatki piersiowej, takimi jak mięśnie, chrząstki czy żebra, mogą również prowadzić do wystąpienia bólu. W takich przypadkach ból może być związany z urazem lub napięciem w okolicy klatki piersiowej.

• Zapalenie chrząstek żebrowych – ból ma charakter miejscowy i nasila się przy dotyku lub ucisku w klatce piersiowej.
• Napięcie mięśni międzyżebrowych – ból może pojawić się przy głębokim oddychaniu lub przy ruchach tułowia.
• Urazy klatki piersiowej – złamania żeber, stłuczenia lub inne urazy mogą powodować ostry ból, który nasila się przy ruchu lub oddychaniu.

Przyczyny neurologiczne

Ból w klatce piersiowej może również wynikać z problemów neurologicznych, takich jak ucisk nerwów czy uszkodzenie struktur w obrębie kręgosłupa. Ból ma wówczas charakter piekący lub promieniujący.

• Neuralgia międzyżebrowa – ból jest ostry, piekący i promieniuje wzdłuż nerwów międzyżebrowych. Często pojawia się nagle i nasila przy ruchach klatki piersiowej.
• Przepuklina dysku kręgosłupa piersiowego – ból promieniujący, który często wynika z ucisku nerwów w obrębie kręgosłupa piersiowego.

Zaburzenia lękowe

Zaburzenia lękowe również mogą powodować ból klatki piersiowej. Ból w takich przypadkach nie wynika z fizycznych problemów z sercem czy układem oddechowym, lecz z emocjonalnych i psychicznych reakcji organizmu na stres, napięcie lub lęk.

• Napady paniki – osoba może odczuwać intensywny ból w klatce piersiowej oraz ucisk klatki piersiowej, mylony z bólem wieńcowym. Dodatkowymi objawami są zawroty głowy, trudności w oddychaniu, uczucie duszenia się oraz kołatanie serca.
• Zaburzenia lękowe uogólnione – ból jest często przewlekły i może występować przy minimalnym wysiłku fizycznym lub w odpowiedzi na stresujące sytuacje. Towarzyszą mu także objawy, takie jak napięcie mięśniowe, zmęczenie i trudności w koncentracji.
• Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) – ból w klatce piersiowej może wynikać z silnego napięcia i stresu emocjonalnego. Objawy te mogą pojawiać się podczas wykonywania powtarzających się rytuałów lub obaw związanych z lękiem przed katastrofą.
• Somatyzacja lęku – w niektórych przypadkach lęk może prowadzić do somatyzacji, czyli fizycznego manifestowania się objawów psychicznych, w tym bólu w klatce piersiowej. Jest to efekt długotrwałego napięcia emocjonalnego, który powoduje, że organizm reaguje bólem i uczuciem niepokoju, mimo braku fizycznej przyczyny bólu w obrębie układu sercowo-naczyniowego czy oddechowego.

Objawy towarzyszące bólowi w klatce piersiowej

Ból w obrębie klatki piersiowej może być związany z wieloma dodatkowymi objawami, które pomagają w określeniu przyczyny. Do najczęstszych objawów towarzyszących należą:

• duszność i świszczący oddech – wskazują na przyczyny płucne lub kardiologiczne, jak zapalenie opłucnej, zatorowość płucna, choroba niedokrwienna serca;
• nudności, wymioty – częste w zawale serca lub refluksie żołądkowo-przełykowym, nasilają się zwykle po posiłkach;
• zawroty głowy, omdlenia – mogą być objawem zaburzeń rytmu serca, takich jak arytmie czy kardiomiopatie;
• gorączka, dreszcze – mogą wskazywać na infekcje, takie jak zapalenie płuc, zapalenie opłucnej lub zapalenie oskrzeli;
• obrzęki kończyn dolnych – są częstym objawem niewydolności serca, szczególnie w przypadku przewlekłej choroby sercowo-naczyniowej;
• promieniowanie bólu do szyi, żuchwy, ramion – charakterystyczne dla bólu wieńcowego, szczególnie przy zawałach serca;
• napięcie mięśni klatki piersiowej – może być objawem napięcia mięśniowego, szczególnie po intensywnym wysiłku fizycznym lub w wyniku stresu.

Ból w klatce piersiowej – lokalizacje

Lokalizacja bólu w klatce piersiowej może pomóc w ustaleniu, która część ciała jest źródłem problemu i w jakiej grupie chorób należy szukać przyczyny.

Ból w klatce piersiowej na środku

Ból w centralnej części klatki piersiowej często jest związany z chorobą wieńcową, refluksem żołądkowo-przełykowym (GERD), zapaleniem osierdzia lub problemami z mięśniem sercowym. Dolegliwości te mogą też wskazywać na problemy z układem oddechowym, takie jak zapalenie opłucnej.

Co oznacza ból w klatce piersiowej po prawej stronie?

Ból po prawej stronie klatki piersiowej może wskazywać na problemy z wątrobą, pęcherzykiem żółciowym (kamica żółciowa), przeponą, a także na zmiany zapalne w obrębie opłucnej czy mięśni międzyżebrowych. Warto także rozważyć możliwość neuralgii międzyżebrowej lub zapalenia oskrzeli.

Ból w klatce piersiowej po lewej stronie

Ból po lewej stronie klatki piersiowej jest jednym z bardziej niepokojących objawów, ponieważ często kojarzy się z problemami z sercem, takimi jak zawał mięśnia sercowego. Może też wynikać z chorób żołądka (np. choroba wrzodowa) lub napięcia mięśni międzyżebrowych.

Ból w klatce piersiowej przy oddychaniu

Ból nasila się przy głębokim wdechu i kaszlu, co może sugerować zapalenie opłucnej, zatorowość płucną, odmę opłucnową, a także napięcie mięśni klatki piersiowej. Dodatkowo może wynikać z urazów klatki piersiowej.

Na jakie choroby wskazuje ból w klatce piersiowej przy kaszlu?

Ból przy kaszlu może wskazywać na zapalenie opłucnej (tzw. ból opłucnowy), zapalenie płuc, zatorowość płucną lub urazy klatki piersiowej.

Ból w klatce piersiowej przy poruszaniu

Tego typu ból zwykle wskazuje na napięcie mięśni międzyżebrowych, zapalenie chrząstek żebrowych lub urazy klatki piersiowej, takie jak złamania żeber. Może również wynikać z neuralgii międzyżebrowej.

Ból w klatce piersiowej po wysiłku fizycznym

Ból po wysiłku fizycznym jest często związany z chorobą niedokrwienną serca (np. dławicą piersiową) lub nadwyrężeniem mięśni międzyżebrowych. Może też być oznaką zawału mięśnia sercowego.

Co oznacza ból w klatce piersiowej przy schylaniu?

Ból w klatce piersiowej przy schylaniu może być objawem refluksu żołądkowego, zapalenia przełyku, choroby wrzodowej żołądka, a także wynikać z napięcia mięśniowego w obrębie klatki piersiowej.

Jakie badania przy bólu w klatce piersiowej?

Diagnostyka bólu klatki piersiowej pozwala na określenie źródła problemu. W zależności od podejrzewanej przyczyny lekarz może zalecić wykonanie jednego lub kilku z badań.

Ból w obrębie klatki piersiowej – badania podstawowe

W przypadku objawów wskazujących na ból klatki piersiowej lekarz zleca zwykle następujące badania:

• EKG (elektrokardiogram) – podstawowe badanie, które pozwala ocenić czynność serca. EKG wykrywa zaburzenia rytmu serca oraz niedokrwienie mięśnia sercowego, co może wskazywać na zawał mięśnia sercowego lub dławicę piersiową;
• RTG klatki piersiowej – przydatne w ocenie struktury płuc, serca oraz kostnych elementów klatki piersiowej. Pomaga wykryć problemy, takie jak zapalenie płuc, odma opłucnowa czy zmiany w obrębie naczyń krwionośnych;
• badania laboratoryjne – obejmują markery sercowe, takie jak troponiny, które mogą wskazywać na uszkodzenie mięśnia sercowego, morfologię, oraz CRP (białko C-reaktywne) w celu oceny stanu zapalnego.

Ból klatki piersiowej – badania dodatkowe

Jeśli wyniki badań podstawowych pozostają niejednoznaczne, diagnostykę można rozszerzyć o następujące badania:

• echo serca – badanie ultrasonograficzne pozwala na dokładną ocenę funkcji serca oraz stanu zastawek. Wskazane w przypadku podejrzenia zapalenia osierdzia czy zaburzeń rytmu serca;
• tomografia komputerowa klatki piersiowej – pozwala na dokładną diagnostykę w przypadku podejrzenia zatorowości płucnej, guzów, czy rozwarstwienia aorty;
• testy wysiłkowe – oceniają wydolność serca i pomagają w diagnozowaniu choroby wieńcowej lub innych problemów z układem sercowo-naczyniowym;
• angiografia wieńcowa – szczegółowe badanie naczyń wieńcowych, wykonywane w przypadku podejrzenia choroby niedokrwiennej serca lub zawału mięśnia sercowego.

Leczenie bólu w klatce piersiowej

Leczenie bólu w klatce piersiowej zależy od jego przyczyny. W przypadku poważnych problemów kardiologicznych, takich jak zawał mięśnia sercowego, leczenie wymaga natychmiastowej interwencji. W innych przypadkach terapii mogą towarzyszyć leki, fizjoterapia oraz zmiany w stylu życia.

W zależności od źródła bólu i przebiegu klinicznego lekarz wdroży odpowiednią terapię, która może obejmować:

• leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. ibuprofen, paracetamol, naproksen) – stosowane w przypadku bólu spowodowanego zapaleniem (np. zapalenie opłucnej) lub problemami mięśniowo-szkieletowymi (np. napięcie mięśni klatki piersiowej);
• leki rozkurczowe (np. nitrogliceryna, diltiazem) – wskazane w przypadku dławicy piersiowej czy skurczy przełyku;
• antybiotyki (np. amoksycylina, klarytromycyna) – stosowane w przypadku infekcji, takich jak zapalenie płuc czy zapalenie oskrzeli;
• leki kardiologiczne, np. leki przeciwzakrzepowe i beta-blokery – zalecane w przypadku zaburzeń rytmu serca lub niedokrwienia mięśnia sercowego.

Oprócz farmakoterapii stosuje się również inne formy leczenia:

• fizjoterapia – fizjoterapia oraz ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w złagodzeniu bólu i poprawie funkcjonowania klatki piersiowej w przypadku bólu mięśniowo-szkieletowego, napięcia mięśni lub zapalenia chrząstek żebrowych;
• zmiana stylu życia – zmiany w diecie, regularna aktywność fizyczna, zaprzestanie palenia tytoniu oraz kontrolowanie poziomu cholesterolu i cukru we krwi są wskazane w przypadku chorób sercowo-naczyniowych, jak np. choroba wieńcowa;
• interwencje chirurgiczne – w poważnych schorzeniach sercowo-naczyniowych, takich jak choroba wieńcowa z koniecznością rewaskularyzacji, wskazana jest interwencja chirurgiczna. Zabiegi, np. angioplastyka wieńcowa, by-pass sercowy (pomostowanie aortalno-wieńcowe) czy leczenie tętniaków aorty, mają na celu poprawę ukrwienia serca lub usunięcie przeszkód w przepływie krwi.

Jak złagodzić ból w klatce piersiowej?

W łagodzeniu bólu klatki piersiowej pomóc może:

• odpoczynek i unikanie wysiłku, zwłaszcza w przypadku choroby wieńcowej lub zawału serca;
• farmakoterapia, która może pomóc w łagodzeniu bólu mięśniowo-szkieletowego, zapalnego lub po urazach;
• techniki relaksacyjne, w tym techniki oddechowe, joga czy medytacja, które mogą pomóc zredukować napięcie mięśni klatki piersiowej spowodowane stresem;
• ograniczenie czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów, nadmierny stres oraz niewłaściwa dieta.

Domowe sposoby na ból w klatce piersiowej

Jeśli ból jest łagodny i nie wynika z poważnych przyczyn, można spróbować kilku domowych sposobów, które przynoszą chwilową ulgę:

• ciepłe okłady – stosowanie ciepła na obolałe mięśnie klatki piersiowej może pomóc w rozluźnieniu napięcia mięśniowego i zmniejszeniu bólu spowodowanego napięciem mięśni klatki piersiowej;
• unikanie ciężkostrawnych potraw – jeżeli ból jest związany z refluksem żołądkowo-przełykowym, warto unikać tłustych i ciężkostrawnych posiłków, które mogą zaostrzać objawy;
• nawadnianie i lekkie ćwiczenia oddechowe – utrzymanie odpowiedniego poziomu nawodnienia i wykonywanie prostych ćwiczeń oddechowych pomoże w złagodzeniu bólu i poprawie przepływu powietrza w płucach;
• odpoczynek i zmniejszenie stresu – odpoczynek, spokojna atmosfera i unikanie sytuacji stresowych mogą przyczynić się do złagodzenia bólów mięśniowo-szkieletowych i poprawy samopoczucia.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania odnośnie bólu klatki piersiowej