Arytmia serca – przyczyny, objawy i leczenie

Najważniejsze informacje

• Arytmia serca to zaburzenie rytmu serca, które może przybierać formę niemiarowości, zbyt szybkiego lub zbyt wolnego bicia serca. Wzrost częstotliwości rytmu ponad 100 uderzeń na minutę to tachykardia, a poniżej 60 uderzeń na minutę – bradykardia. Zaburzenie może być niebezpieczne, gdy nie jest wynikiem naturalnej reakcji organizmu (np. wysiłek fizyczny, stres).
• Arytmie dzielą się na nadkomorowe (np. migotanie przedsionków) i komorowe (np. migotanie komór), przy czym te drugie są groźniejsze i mogą prowadzić do zatrzymania akcji serca.
• Przyczyny arytmii mogą obejmować choroby serca (np. choroba wieńcowa, wady zastawkowe), zaburzenia hormonalne (np. nadczynność tarczycy), zaburzenia elektrolitowe (np. niski poziom potasu), a także czynniki zewnętrzne, jak alkohol, kofeina, stres czy leki.
• Objawy arytmii to m.in. kołatanie serca, duszność, osłabienie, zawroty głowy, ból w klatce piersiowej oraz w skrajnych przypadkach omdlenia i zatrzymanie akcji serca, co wymaga natychmiastowej interwencji.
• Leczenie arytmii obejmuje modyfikację stylu życia (np. redukcję stresu, zdrową dietę), leczenie farmakologiczne (leki przeciwarytmiczne, beta-blokery) oraz zabiegi inwazyjne, takie jak kardiowersja elektryczna czy ablacja, w celu przywrócenia prawidłowego rytmu serca.

Zdrowe serce to klucz do dobrego samopoczucia i sprawnego funkcjonowania całego organizmu. Gdy jednak pojawiają się zaburzenia rytmu serca, takie jak arytmia, krew przestaje krążyć prawidłowo. Może prowadzić do niedostatecznego dopływu tlenu do najważniejszych organów, w tym mózgu i samego serca. W efekcie pojawiają się takie dolegliwości jak zawroty głowy, osłabienie, a w najgorszym przypadku poważne komplikacje, jak udar czy niewydolność serca. Sprawdź, jakie są rodzaje arytmii, jak rozpoznać ich objawy i jakie metody leczenia mogą pomóc w przywróceniu sercu prawidłowego rytmu.

Arytmia serca – co to jest?

Arytmia serca to zaburzenie rytmu serca, które może objawiać się jako zbyt szybki, zbyt wolny, nieregularny lub dodatkowy impuls elektryczny. Rytm serca jest regulowany przez impuls elektryczny generowany jest w węźle zatokowym, naturalnym rozruszniku serca. Kiedy mechanizm ten ulega zaburzeniu, dochodzi do arytmii.

Warto tu zwrócić uwagę na różnice między arytmią a fizjologicznymi zmianami rytmu serca, które stanowią efekt reakcji organizmu na bodźce zewnętrzne, takie jak wysiłek fizyczny, stres, czy zmiany emocjonalne. W takich przypadkach rytm serca może przyspieszać lub zwalniać, ale nadal pozostaje w granicach normy, zazwyczaj wynoszącej 60–100 uderzeń na minutę w spoczynku. W przeciwieństwie do tego arytmia serca to stan, w którym nierówne bicie serca nie jest jedynie reakcją adaptacyjną, ale stanowi zaburzenie prowadzące do nieprawidłowego działania serca.

Podstawowy podział arytmii obejmuje takie stany jak:

• tachykardia, czyli przyspieszone bicie serca powyżej 100 uderzeń na minutę w spoczynku;
• brachykardia, czyli zwolnienie pracy serca poniżej 60 uderzeń na minutę;
• niemiarowość, czyli nieregularne odstępy pomiędzy uderzeniami serca.

Każde znaczące odstępstwo normy, które nie jest związane z fizjologicznymi reakcjami organizmu, wymaga konsultacji lekarskiej.

Rodzaje arytmii serca

Arytmie serca można podzielić na różne rodzaje w zależności od miejsca ich powstawania oraz charakterystyki zaburzenia przewodzenia impulsów elektrycznych.

Arytmie nadkomorowe

Arytmie nadkomorowe to grupa zaburzeń rytmu serca, które mają swoje źródło w przedsionkach serca lub w węźle przedsionkowo-komorowym. W odróżnieniu od arytmii komorowych, które pochodzą z komór serca, arytmie nadkomorowe są zazwyczaj mniej groźne, ale mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak udar mózgu czy niewydolność serca, zwłaszcza jeśli nie są odpowiednio kontrolowane.

Migotanie przedsionków

Migotanie przedsionków (ICD-10: I48.0) to najczęstsza przewlekła arytmia dorosłych. Charakteryzuje się bardzo szybkim i nieregularnym pobudzaniem przedsionków, co skutkuje chaotycznym i niemiarowym rytmem komór. Skutkiem migotania przedsionków jest znaczne zwiększenie ryzyka powstawania skrzeplin w przedsionkach, co może prowadzić do udaru mózgu. Dodatkowo niekontrolowane migotanie przedsionków może prowadzić do niewydolności serca.

Trzepotanie przedsionków

Trzepotanie przedsionków (ICD-10: I48.2) to arytmia o bardzo szybkim, ale regularnym rytmie przedsionków (250-350 uderzeń na minutę). Zapis EKG tej arytmii charakteryzuje się tzw. zębatym wyglądem, wynikającym z rytmicznego, ale ekstremalnie szybkiego pobudzania przedsionków.

Częstoskurcz nadkomorowy

Częstoskurcz nadkomorowy (ICD-10: I47.1) to epizody nagłego przyspieszenia pracy serca (140–250 uderzeń na minutę) spowodowane nieprawidłowym krążeniem impulsów w obrębie przedsionków lub węzła przedsionkowo-komorowego. Epizody te mogą być krótkotrwałe, ale w przypadku ich częstego występowania wymagają leczenia.

Arytmie komorowe

Arytmie komorowe to grupa zaburzeń rytmu, które mają swoje źródło w komorach serca. Są zazwyczaj bardziej niebezpieczne niż arytmie nadkomorowe, ponieważ mogą prowadzić do poważnych powikłań, w tym zatrzymania krążenia.

Częstoskurcz komorowy

Częstoskurcz komorowy (ICD-10: I47.2) to szybkie pobudzenia wychodzące z komór, które powodują rytm serca w przedziale 120–250 uderzeń na minutę. Epizody trwające dłużej niż 30 sekund są uważane za potencjalnie zagrażające życiu.

Migotanie komór

Migotanie komór (ICD-10: I46.0) to najgroźniejsza z arytmii komorowych, charakteryzująca się całkowicie chaotyczną aktywnością wielu ognisk elektrycznych w komorach. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia, który wymaga natychmiastowej defibrylacji w celu przywrócenia prawidłowego rytmu serca.

Dodatkowe pobudzenia komorowe

Dodatkowe pobudzenia komorowe (ICD-10: I49.3) to przedwczesne skurcze, które mogą pojawić się pojedynczo lub w serii. Choć często są bezobjawowe, w przypadku częstego występowania mogą prowadzić do innych zaburzeń rytmu i wymagają diagnostyki.

Bradykardie i bloki przedsionkowo-komorowe

Bradykardie i bloki przedsionkowo-komorowe to zaburzenia rytmu serca związane z wolnym przewodnictwem impulsów elektrycznych.

Bradykardia zatokowa

Bradykardia zatokowa (ICD-10: I49.5) to arytmia charakteryzująca się rytmem serca poniżej 60 uderzeń na minutę. Może być fizjologiczna u sportowców, ale w innych przypadkach może wskazywać na poważne zaburzenia pracy serca.

Bloki przedsionkowo-komorowe

Bloki przedsionkowo-komorowe (ICD-10: I44.1) to zaburzenia przewodzenia impulsów między przedsionkami a komorami serca. W ciężkich przypadkach blok może prowadzić do omdleń i wymagać wszczepienia rozrusznika serca.

Incydentalne zaburzenia rytmu

Często spotykane są incydentalne zaburzenia rytmu wywołane przez zewnętrzne czynniki, takie jak:

• stres;
• kawa;
• alkohol;
• wysiłek fizyczny.

Takie epizody, choć mogą być nieprzyjemne, zazwyczaj nie są groźne, o ile ustępują samoistnie i nie są powiązane z innymi niepokojącymi objawami.

Przyczyny arytmii

Arytmie serca mogą mieć związek z różnymi czynnikami. Należy przy tym pamiętać, że w wielu przypadkach arytmia serca może występować bez uchwytnej przyczyny, co określamy mianem arytmii idiopatycznej.

Choroby kardiologiczne

Arytmie serca często mają swoje źródło w chorobach kardiologicznych, które wpływają na strukturę i funkcję serca. Najczęstsze z nich to:

• choroba wieńcowa (choroba niedokrwienna serca) – niewystarczający dopływ krwi do mięśnia sercowego może prowadzić do uszkodzenia tkanek serca, co zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu. Uszkodzenie mięśnia sercowego może skutkować pojawieniem się zarówno arytmii nadkomorowych (np. migotania przedsionków), jak i komorowych (np. migotanie komór);

• wady zastawkowe – zmiany w obrębie zastawek serca, takie jak ich niewydolność lub zwężenie, mogą prowadzić do nieprawidłowego przepływu krwi przez serce, co zaburza jego rytm;
• niewydolność serca – w tym stanie serce nie jest w stanie efektywnie pompować krwi, co prowadzi do pogorszenia przepływu i może wywołać arytmie, szczególnie częstoskurcz komorowy;
• zapalenie mięśnia sercowego – infekcje wirusowe lub bakteryjne mogą uszkodzić serce, prowadząc do zaburzeń rytmu;
• wrodzone zaburzenia przewodzenia impulsów – niektóre osoby rodzą się z nieprawidłowościami w układzie przewodzenia serca, co może sprzyjać powstawaniu arytmii.

Zaburzenia metaboliczne i hormonalne

Zaburzenia metaboliczne i hormonalne stanowią istotne czynniki ryzyka dla rozwoju arytmii. Szczególnie istotna jest tu:

• nadczynność tarczycy – zwiększona produkcja hormonów tarczycy przyspiesza metabolizm, co może prowadzić do przyspieszenia rytmu serca (tachykardia) i innych zaburzeń rytmu serca;
• cukrzyca – uszkodzenie układu autonomicznego w wyniku cukrzycy może prowadzić do arytmii, ponieważ wpływa na kontrolę rytmu serca przez układ nerwowy;
• zaburzenia elektrolitowe – niedobór potasu, magnezu, wapnia i innych elektrolitów może zaburzać przewodnictwo impulsów elektrycznych w sercu, prowadząc do arytmii.

Czynniki zewnętrzne

Za rozwojem arytmii serca mogą stać też czynniki zewnętrzne, w tym:

• używki – substancje, takie jak alkohol, kofeina, nikotyna i narkotyki, mogą wywoływać zaburzenia rytmu serca. Częstość i nasilenie tych zaburzeń zależy od rodzaju i ilości spożywanych substancji;
• niektóre leki – leki antyarytmiczne, przeciwdepresyjne, diuretyki czy sterydy mogą wpłynąć na rytm serca. W niektórych przypadkach mogą wywołać dodatkowe pobudzenia komorowe, co prowadzi do nieregularnego bicia serca;
• zatrucia – zatrucia, szczególnie tymi substancjami, które wpływają na gospodarkę elektrolitową lub równowagę chemiczną organizmu, mogą prowadzić do arytmii.

Pozostałe przyczyny

Wśród innych przyczyn, które mogą wyzwolić arytmię, wymienia się:

• choroby płuc – przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) oraz inne schorzenia płuc mogą zaburzać równowagę gazową i wpływać na serce, prowadząc do jego przeciążenia i powstawania zaburzeń rytmu;

• infekcje i gorączkę – zakażenia, szczególnie te o ciężkim przebiegu, mogą wpłynąć na serce i wywołać arytmię w wyniku zmiany metabolizmu organizmu oraz wzrostu temperatury ciała;
• przewlekły stres – stres, zarówno o charakterze fizycznym, jak i psychicznym, jest czynnikiem, który może wywołać zaburzenia rytmu serca. U niektórych osób może prowadzić do arytmii, szczególnie tachykardii zatokowej;
• bezdech senny – wiąże się z częstym spadkiem saturacji tlenu we krwi, co może prowadzić do zaburzeń rytmu serca;
• nadciśnienie tętnicze – nadciśnienie prowadzi do powiększenia serca i uszkodzenia struktur serca, w tym zastawek oraz układu przewodzenia. W wyniku tych zmian dochodzi do zaburzeń rytmu serca, zwłaszcza migotania przedsionków, które jest częstym powikłaniem nadciśnienia tętniczego.

Arytmia – objawy

Objawy arytmii serca są zróżnicowane, a ich nasilenie i rodzaj zależą od typu zaburzenia rytmu, lokalizacji w sercu, jego przyczyny oraz wpływu na przepływ krwi przez organizm. Zwykle są to:

• kołatanie serca (palpitacje) i uczucie „przeskakiwania” – jeden z najczęściej zgłaszanych objawów zaburzeń rytmu serca. Pacjenci opisują je jako nagłe przyspieszenie bicia serca, nieregularność uderzeń lub „lądowanie” serca w nieregularnym rytmie. Może to występować podczas spoczynku, w trakcie aktywności fizycznej lub w stanach emocjonalnych (np. silny stres). Kołatanie serca może być wynikiem wielu rodzajów arytmii, w tym tachykardii, częstoskurczu przedsionkowego oraz migotania przedsionków;
• duszność, osłabienie, obniżona tolerancja wysiłku – gdy serce nie pompuje efektywnie krwi, zmniejsza się jego zdolność do zaspokajania potrzeb organizmu, co prowadzi do uczucia duszności, ogólnego osłabienia, uczucia lęku oraz problemów z tolerancją wysiłku fizycznego;
• nadmierna potliwość – zwiększona aktywność układu współczulnego, który odpowiada za reakcje „walki lub ucieczki”, może prowadzić do nadmiernego pocenia się, nawet bez większego wysiłku fizycznego;
• zawroty głowy i omdlenia – omdlenia mogą być wynikiem zbyt niskiego przepływu krwi do mózgu podczas poważnych zaburzeń rytmu. Zawroty głowy mogą również występować w wyniku spadku ciśnienia tętniczego, który często towarzyszy arytmii;
• ból w klatce piersiowej – ból, szczególnie podczas arytmii komorowych, może świadczyć o poważnym zagrożeniu, takim jak zawał serca. Może również być wynikiem niedokrwienia serca w przebiegu choroby wieńcowej;

• utrata przytomności – nagła utrata przytomności może wystąpić w wyniku poważnych zaburzeń rytmu serca, takich jak migotanie komór, które skutkuje zatrzymaniem krążenia;
• zatrzymanie krążenia – w przypadku zatrzymania akcji serca konieczna jest natychmiastowa interwencja, w tym resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) oraz defibrylacja.

Diagnostyka arytmii

Diagnostyka arytmii serca ma na celu identyfikację typu zaburzenia rytmu, jego przyczyny oraz ocenę ryzyka powikłań. Współczesne technologie pozwalają na dokładną ocenę pracy serca i wykrycie nawet subtelnych nieprawidłowości w jego rytmie.

Aby rozpoznać arytmię serca, należy wykonać następujące badania:

• elektrokardiogram (EKG) – podstawowe narzędzie diagnostyczne w przypadku arytmii, które rejestruje elektryczną aktywność serca, umożliwiając identyfikację zarówno zaburzeń rytmu, jak i przewodzenia impulsów w sercu. Dzięki EKG można wykryć większość rodzajów arytmii, w tym migotanie przedsionków, tachykardię zatokową, częstoskurcze przedsionkowe i komorowe;
• Holter EKG (24–48 h) – monitorowanie za pomocą urządzenia Holtera pozwala na ciągłe śledzenie rytmu serca przez 24-48 godzin podczas wykonywania normalnych czynności. Badanie umożliwia wykrycie przemijających zaburzeń rytmu serca, które mogą być niezauważone podczas krótkotrwałego EKG. Pacjent nosi urządzenie, które rejestruje wszystkie zmiany w rytmie serca podczas jego codziennej aktywności, umożliwiając lekarzowi dokładną analizę;
• test wysiłkowy i badanie w warunkach stresu – test wysiłkowy jest używany do oceny, jak serce reaguje na fizyczny wysiłek. W czasie badania pacjent wykonuje ćwiczenia na bieżni lub rowerze stacjonarnym, a jego rytm serca i ciśnienie są monitorowane. Ergospirometria to bardziej zaawansowana forma testu, która mierzy również wymianę gazową w organizmie, umożliwiając ocenę wydolności serca i układu oddechowego. Testy wysiłkowe pomagają w diagnozowaniu arytmii, które występują podczas wysiłku, a także ocenie ryzyka wystąpienia arytmii u pacjentów z chorobami serca;
• echo serca (USG serca) – echokardiografia pozwala na dokładną ocenę budowy i funkcji serca. Dzięki temu badaniu lekarz może wykryć wady zastawkowe, zespół chorej zatoki, blizny mięśnia sercowego, uszkodzenia wynikające z zawału oraz zmiany w strukturze serca, które mogą prowadzić do zaburzeń rytmu. Echokardiografia pozwala także na ocenę frakcji wyrzutowej, co jest istotne w diagnozowaniu niewydolności serca i podejmowaniu decyzji o leczeniu;
• badanie elektrofizjologiczne (EPS) – procedura inwazyjna, która umożliwia szczegółową ocenę układu przewodzenia serca. Lekarz wprowadza elektrody przez naczynie krwionośne (żyłę lub tętnicę udową) do wnętrza serca, co pozwala na zarejestrowanie aktywności elektrycznej w różnych jego częściach. Badanie jest szczególnie pomocne w diagnozowaniu złożonych arytmii, które nie mogą być wykryte za pomocą innych metod. Pozwala również na określenie dokładnej lokalizacji ognisk arytmogennych i w niektórych przypadkach jest używane do planowania zabiegów;
• badania krwi – lekarz może skierować pacjenta również na badania laboratoryjne. Ocena poziomu elektrolitów (potasu, magnezu, wapnia) pozwala ocenić, czy arytmia jest wynikiem zaburzeń równowagi elektrolitowej. Ponadto badania hormonalne, takie jak pomiar poziomu hormonów tarczycy, mogą wykryć choroby tarczycy (nadczynność lub niedoczynność tarczycy), które są częstymi przyczynami zaburzeń rytmu serca. Parametry zapalne, takie jak CRP czy OB, mogą wskazywać na infekcję lub stan zapalny serca.

Arytmia serca – leczenie

Leczenie arytmii serca to proces złożony, który zależy od rodzaju zaburzeń rytmu serca, stanu pacjenta oraz potencjalnych przyczyn arytmii. Terapia arytmii ma na celu przywrócenie prawidłowego rytmu serca, zapobieżenie powikłaniom, poprawę jakości życia pacjenta oraz minimalizację ryzyka poważnych incydentów kardiologicznych, takich jak udar mózgu, niewydolność serca czy nagła śmierć sercowa.

Modyfikacja stylu życia

Zmiana stylu życia jest kluczowym elementem leczenia zaburzeń pracy serca i może znacząco poprawić stan pacjenta. Zaleca się przede wszystkim:

• ograniczenie kofeiny i alkoholu – substancje te mogą wyzwalać arytmie lub pogarszać istniejące zaburzenia rytmu serca, dlatego ich ograniczenie w diecie pacjenta jest istotnym elementem prewencji;
• redukcja stresu – przewlekły stres, zarówno emocjonalny, jak i fizyczny, może prowadzić do destabilizacji rytmu serca. Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga czy regularne spacery, mogą pomóc w zarządzaniu stresem;
• prawidłowa dieta – stosowanie zbilansowanej diety, bogatej w magnez, potas i kwasy tłuszczowe omega-3, stabilizuje rytm serca i wspomaga funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Odpowiednia podaż tych składników, szczególnie w kontekście arytmii, jest istotna dla utrzymania zdrowia serca;
• regularna, umiarkowana aktywność fizyczna – ćwiczenia fizyczne powinny być dostosowane do stanu pacjenta. Regularny wysiłek pod kontrolą lekarza poprawia wydolność serca i układu krążenia, co może pozytywnie wpłynąć na kontrolowanie arytmii.

Leczenie farmakologiczne

Farmakoterapia jest kolejnym istotnym elementem leczenia arytmii serca i zależy od rodzaju zaburzenia rytmu oraz jego nasilenia. Zwykle wskazane są takie preparaty jak:

• leki przeciwarytmiczne – służą do stabilizacji rytmu serca. Należą do nich:
  • amiodaron – stosowany w leczeniu zarówno nadkomorowych, jak i komorowych arytmii.
  • propafenon – stosowany w leczeniu arytmii nadkomorowych, takich jak migotanie przedsionków czy częstoskurcz przedsionkowy;
  • flekanid – lek antyarytmiczny stosowany w przypadkach częstoskurczu przedsionkowego;
• beta-blokery (np. metoprolol, atenolol) – blokują receptory adrenergiczne, co zmniejsza częstotliwość bicia serca i redukuje ryzyko wystąpienia nadmiernego przyspieszenia rytmu;
• blokery kanałów wapniowych (werapamil, diltiazem) – szczególnie skuteczne w leczeniu arytmii nadkomorowych, ponieważ zmniejszają częstotliwość rytmu serca i poprawiają przewodzenie impulsów w sercu;
• leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna, dabigatran) – stosuje się je w przypadku migotania przedsionków, gdzie istnieje ryzyko tworzenia się skrzeplin w lewym przedsionku, które mogą prowadzić do udaru mózgu. Powodują rozrzedzenie krwi, zapobiegając powstawaniu skrzeplin.

Zabiegi inwazyjne

W niektórych przypadkach, kiedy leczenie farmakologiczne jest niewystarczające, stosuje się procedury inwazyjne, takie jak:

• kardiowersja elektryczna – zabieg, w którym stosuje się prąd elektryczny, by przywrócić prawidłowy rytm serca. Zwykle wykonuje się go u pacjentów z migotaniem przedsionków lub częstoskurczem przedsionkowym;
• ablacja – procedura polegająca na zniszczeniu ognisk arytmogennych w sercu (często stosowana w przypadku arytmii nadkomorowych, jak migotanie przedsionków). W tym zabiegu wprowadza się cienkie elektrody do serca, które emitują fale radiowe, eliminując nieprawidłowe impulsy elektryczne;
• wszczepienie rozrusznika serca (PM) – wskazane w przypadku pacjentów z bradykardią (zbyt wolnym rytmem serca), którzy doświadczają objawów takich jak zawroty głowy czy omdlenia;
• wszczepienie kardiowertera-defibrylatora (ICD) – stosowane w przypadku osób z ryzykiem nagłej śmierci sercowej z powodu groźnych arytmii komorowych, takich jak migotanie komór. Urządzenie monitoruje rytm serca i w razie potrzeby przywraca prawidłowy rytm poprzez szok elektryczny.

W przypadku wystąpienia nagłego zatrzymania akcji serca, które może być wynikiem arytmii, najważniejsze jest natychmiastowe podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) oraz zastosowanie defibrylacji. Warto pamiętać, że każda sekunda opóźnienia w udzieleniu pomocy może znacząco wpłynąć na szanse pacjenta na przeżycie.

Powikłania arytmii

Arytmie serca, szczególnie te przewlekłe i niewłaściwie leczone, mogą prowadzić do poważnych powikłań, które zagrażają życiu pacjenta. Do najczęstszych powikłań należą:

• udar mózgu – migotanie przedsionków zwiększa ryzyko powstawania skrzeplin w lewym przedsionku serca, które mogą przedostać się do krążenia ogólnoustrojowego. Tego typu zakrzep prowadzi do udaru mózgu, który może być ciężki, a skutki w postaci paraliżu, utraty mowy lub innych uszkodzeń neurologicznych mogą być trwałe;
• niewydolność serca – długotrwałe zaburzenia rytmu serca, takie jak częstoskurcz komorowy czy migotanie przedsionków, mogą prowadzić do osłabienia pracy serca. Nieregularne i przyspieszone bicie serca wyczerpuje mięsień sercowy, prowadząc do niewydolności serca. W takim przypadku serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi, co skutkuje objawami, takimi jak duszność, obrzęki czy zmniejszona tolerancja wysiłku;
• nagła śmierć sercowa – zwykle jest to efekt migotania komór lub częstoskurczu komorowego, które uniemożliwiają prawidłowe pompowanie krwi przez serce. W takich przypadkach ICD (rozrusznik z funkcją defibrylatora) może uratować życie, przerywając groźne arytmie.

Życie z arytmią – jak zapobiec wystąpieniu arytmii serca?

Życie z arytmią serca wiąże się z koniecznością monitorowania swojego stanu zdrowia, przestrzegania zaleceń lekarskich oraz regularnych wizyt kontrolnych. Ważne jest, aby pacjent był świadomy objawów swojej arytmii i reagował na wszelkie zmiany w stanie zdrowia.

• Regularne wizyty u kardiologa są niezbędne do monitorowania przebiegu choroby i skuteczności terapii. Okresowe badanie elektrokardiograficzne (EKG) oraz echokardiografia pozwalają na wczesne wykrycie zmian w rytmie serca, co umożliwia optymalizację leczenia.
• Pacjent, który cierpi na zaburzenia rytmu serca, powinien prowadzić dzienniczek tętna, w którym zapisuje objawy takie jak kołatanie serca, zawroty głowy, omdlenia czy nietolerancja wysiłku. W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów pacjent powinien niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
• Aktywność fizyczna w przypadku osób z arytmią powinna być umiarkowana, dostosowana do stanu pacjenta i skonsultowana z lekarzem. Właściwie dobrane ćwiczenia poprawiają wydolność serca i stabilizują rytm. Jednocześnie, dieta bogata w magnez i potas jest zalecana w celu wspierania prawidłowego funkcjonowania serca.
• Większość osób z dobrze kontrolowaną arytmią może prowadzić samochód, wykonywać pracę zawodową i uprawiać sport. Pacjenci, którzy doświadczają jednak omdleń, utraty przytomności lub zatrzymania krążenia, powinni skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o kontynuowaniu tych aktywności.

Bardzo ważne jest też unikanie czynników ryzyka, które mogą wywołać lub pogłębić arytmię. Należy unikać nadmiernego spożycia alkoholu, kofeiny, a także rzucić palenie. Wsparciem jest tu również umiejętne zarządzanie stresem oraz higiena snu, które pomagają w utrzymaniu stabilności rytmu serca.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące arytmii