Choroba Leśniowskiego-Crohna – objawy, leczenie, dieta

Najważniejsze informacje:

• Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekła, autoimmunologiczna choroba zapalna jelit, która może obejmować każdy odcinek przewodu pokarmowego, najczęściej jednak końcowy odcinek jelita krętego i początkową część jelita grubego. Zapalenie dotyczy całej grubości ściany jelita, co niekiedy prowadzi do powikłań, takich jak przetoki, zwężenia czy ropnie.
• Choroba rozwija się na podłożu współdziałania czynników genetycznych, immunologicznych i środowiskowych. Mutacje w genach, zaburzenia odpowiedzi immunologicznej na bakterie jelitowe oraz czynniki środowiskowe, takie jak palenie tytoniu czy dieta wysoko przetworzona, zwiększają ryzyko zachorowania.
• W chorobie Leśniowskiego-Crohna dominują objawy ze strony przewodu pokarmowego: przewlekła biegunka, ból brzucha, utrata masy ciała, niedożywienie oraz powikłania okołoodbytnicze. Mogą wystąpić także objawy pozajelitowe, np. zapalenia stawów, zmiany skórne, zapalenia oczu czy problemy z wątrobą.
• Diagnostyka choroby opiera się na badaniach endoskopowych (kolonoskopia z biopsją, enteroskopia), obrazowych (rezonans magnetyczny, tomografia, USG) oraz laboratoryjnych (markery stanu zapalnego, kalprotektyna, badania niedoborów). Diagnostyka jest trudna ze względu na niespecyficzne objawy.
• Terapia ma na celu opanowanie zaostrzeń, utrzymanie remisji i zapobieganie powikłaniom. Stosuje się leki przeciwzapalne, immunosupresyjne i biologiczne oraz czasem zabiegi chirurgiczne. Dieta powinna być lekkostrawna, indywidualnie dostosowana, z ograniczeniem drażniących produktów i uzupełnianiem niedoborów witaminowych.

W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby osób zmagających się z chorobą Leśniowskiego-Crohna – przewlekłym zapalnym schorzeniem jelit, które znacząco wpływa na jakość życia pacjentów. Coraz częstsze rozpoznania tego schorzenia stanowią wyzwanie dla medycyny, zwłaszcza że przyczyny choroby wciąż nie są do końca poznane. Wzrost zachorowań może wiązać się z czynnikami genetycznymi, środowiskowymi oraz zmianami w stylu życia. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy miejscowe choroby Crohna i na czym polega jej leczenie.

Co to jest choroba Leśniowskiego-Crohna?

Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekła, autoimmunologiczna, nieswoista choroba zapalna jelit (IBD, ang. Inflammatory Bowel Disease). Proces chorobowy rozpoczyna się w błonie śluzowej i stopniowo obejmuje wszystkie warstwy ściany przewodu pokarmowego. Co ważne, choroba Leśniowskiego i Crohna może obejmować każdy odcinek przewodu pokarmowego, począwszy od jamy ustnej, aż po odbyt – jednak najczęściej (u około 40% chorych) lokalizuje się w końcowym odcinku jelita krętego oraz początkowej części jelita grubego. Charakterystyczne dla tej choroby są okresy zaostrzeń i remisji oraz to, że stan zapalny obejmuje całą grubość ściany jelita, co może prowadzić do powikłań, takich jak przetoki, zwężenia czy ropnie.

Choroba może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej diagnozowana jest u osób młodych – między 15. a 35. rokiem życia. Ryzyko zachorowania zwiększa się u osób z obciążeniem genetycznym (występowanie choroby w rodzinie), a także u osób żyjących w krajach rozwiniętych, zwłaszcza w środowiskach miejskich.

Przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna

Dokładna przyczyna choroby Leśniowskiego-Crohna nie została dotąd jednoznacznie ustalona. Obecnie uważa się, że jej rozwój wynika ze współdziałania 3 głównych grup czynników: genetycznych, immunologicznych i środowiskowych. Choroba rozwija się u osób predysponowanych genetycznie, u których dodatkowo dochodzi do zaburzeń odpowiedzi immunologicznej i niekorzystnych wpływów środowiskowych.

• Czynniki genetyczne – szacuje się, że około 20% chorych ma krewnych pierwszego stopnia z nieokreślonym zapaleniem jelita grubego. Dotychczas zidentyfikowano ponad 200 wariantów genetycznych związanych ze zwiększonym ryzykiem zachorowania. Szczególnie istotny jest gen NOD2/CARD15, który bierze udział w rozpoznawaniu bakterii jelitowych i regulacji odpowiedzi immunologicznej. Mutacje w tym genie są częściej obserwowane u osób chorujących na chorobę Crohna, zwłaszcza tych z zajęciem końcowego odcinka jelita krętego.
• Zaburzenia immunologiczne – uważa się, że u osób predysponowanych genetycznie dochodzi do nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego na obecne w jelitach bakterie komensalne (fizjologiczna flora bakteryjna). W efekcie organizm traktuje własną florę jak zagrożenie i uruchamia przewlekłą odpowiedź zapalną, prowadzącą do uszkodzenia tkanek. Istnieją także dowody na zaburzenia w regulacji działania limfocytów T oraz w wydzielaniu cytokin prozapalnych, które pogłębiają stan zapalny i utrudniają jego wygaszenie.
• Czynniki środowiskowe – mogą zwiększać ryzyko wystąpienia choroby u osób z predyspozycją genetyczną. Do najważniejszych czynników zalicza się:
  • palenie tytoniu – to jeden z najsilniejszych czynników ryzyka. Osoby palące mają nawet dwukrotnie wyższe ryzyko wystąpienia choroby, a u palaczy przebieg choroby bywa cięższy, z większą częstotliwością zaostrzenia objawów choroby i powikłań;
  • dieta – spożywanie dużych ilości żywności wysoko przetworzonej, bogatej w tłuszcze nasycone, cukry proste i dodatki chemiczne (np. emulgatory) może sprzyjać rozwojowi choroby;
  • antybiotykoterapia w dzieciństwie – częste lub długotrwałe stosowanie antybiotyków we wczesnym okresie życia może zaburzać rozwój mikrobioty jelitowej i zwiększać ryzyko zachorowania;
  • dysbioza jelitowa – zmniejszona różnorodność i zaburzenia w składzie mikroflory jelitowej (np. niedobór bakterii ochronnych z rodzaju Faecalibacterium) mogą osłabiać barierę jelitową i sprzyjać przewlekłemu zapaleniu;
  • warunki życia i higiena – niektóre badania wskazują, że wzrost zachorowań w krajach rozwiniętych może być związany z tzw. hipotezą higieniczną, zgodnie z którą ograniczony kontakt z drobnoustrojami we wczesnym dzieciństwie może niekorzystnie wpłynąć na dojrzewanie układu odpornościowego.

Choroba Leśniowskiego-Crohna – objawy

Choroba Leśniowskiego-Crohna może dawać bardzo zróżnicowane objawy, zależne od lokalizacji i rozległości zmian zapalnych. Objawy dzielą się na te związane bezpośrednio z przewodem pokarmowym oraz tzw. objawy pozajelitowe, które dotyczą innych narządów i układów.

Objawy ze strony układu pokarmowego

Objawy jelitowe są najczęstsze i często stanowią pierwszy sygnał choroby. Są związane z przewlekłym stanem zapalnym, który uszkadza ścianę jelita i zaburza jego funkcjonowanie.

W przebiegu choroby Crohna może pojawić się:

• przewlekła biegunka – często wodnista, czasem z domieszką krwi, śluzu lub ropy, zwykle utrzymująca się przez wiele tygodni;
• ból brzucha – najczęściej w prawym dolnym kwadrancie, przypominający zapalenie wyrostka robaczkowego; może nasilać się po jedzeniu;
• utrata masy ciała – spowodowana zarówno zmniejszonym apetytem, jak i zaburzeniami wchłaniania składników odżywczych;
• niedożywienie i niedobory witaminowo-mineralne – m.in. niedobór żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego, witaminy D;
• nudności i wymioty – szczególnie przy zajęciu żołądka lub zwężeniu jelita;
• wzdęcia i uczucie pełności – zwłaszcza w przypadkach zwężeń jelitowych;
• zaburzenia rytmu wypróżnień – okresy biegunek mogą przeplatać się z zaparciami;
• przetoki i ropnie okołoodbytnicze – objawy zaawansowanej lub powikłanej postaci choroby;
• krwawienia z odbytu – zwykle w wyniku nadżerek i owrzodzeń jelita grubego;
• gorączka i osłabienie – towarzyszące stanom zapalnym.

Objawy pozajelitowe w chorobie Leśniowskiego-Crohna

U części pacjentów (6–47%) rozwijają się objawy spoza przewodu pokarmowego, które mogą występować niezależnie od aktywności choroby w jelitach. Świadczą o ogólnoustrojowym charakterze schorzenia i konieczności leczenia całościowego.

Najczęstsze objawy pozajelitowe obejmują:

• stawy – bóle i zapalenia stawów obwodowych (kolan, skokowych, nadgarstków), a także zapalenia osiowe, które dotyczące kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych (np. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa);
• skórę, w tym rumień guzowaty (bolesne, czerwone guzki na podudziach) oraz piodermia zgorzelinowa, czyli głębokie, rozległe owrzodzenia skóry, najczęściej na kończynach;
• oczy – zapalenie spojówek, zapalenie błony naczyniowej (przedniej i tylnej), zapalenie twardówki lub nadtwardówki;
• wątrobę i drogi żółciowe – m.in. pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, czyli przewlekła choroba prowadząca do zwłóknienia dróg żółciowych i marskości wątroby;
• jamę ustną – ból jamy ustnej, nawracające afty, obrzęk warg (łac. cheilitis granulomatosa);
• układ moczowy (rzadziej) – kamica nerkowa, częściej szczawianowo-wapniowa, a także zakażenia dróg moczowych w przebiegu przetok jelitowo-pęcherzowych.

Choroba Leśniowskiego-Crohna – diagnostyka, jakie badania

Rozpoznanie objawów choroby Crohna może być trudne, ponieważ często są niespecyficzne i mogą przypominać inne choroby przewodu pokarmowego, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zespół jelita drażliwego czy infekcje jelitowe. W diagnostyce stosuje się zestaw badań endoskopowych, obrazowych i laboratoryjnych, które razem umożliwiają postawienie rozpoznania i ocenę zaawansowania choroby.

Badania endoskopowe

• Kolonoskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego – to podstawowe badanie diagnostyczne. Umożliwia bezpośrednią ocenę błony śluzowej jelita i identyfikację charakterystycznych zmian:
  • owrzodzenia o nieregularnym kształcie,
  • obszary zdrowej i zmienionej błony śluzowej na przemian („obraz brukowanej ulicy”),
  • zwężenia światła jelita,
  • przetoki i zmiany okołoodbytnicze,
  • ziarniniaki nieserowaciejące w wycinkach histopatologicznych – cecha bardziej swoista dla choroby Crohna (ale występuje tylko u części pacjentów).
• Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego (gastroskopia) – wykonywana przy podejrzeniu zajęcia żołądka, dwunastnicy lub przełyku.
• Enteroskopia dwubalonowa lub kapsułkowa – pomocna w ocenie trudno dostępnych odcinków jelita cienkiego.

Badania obrazowe

• Rezonans magnetyczny jelit / enterografia MR – nieinwazyjna metoda pozwalająca na ocenę stanu zapalnego, przetok, ropni i zwężeń, zwłaszcza w jelicie cienkim. Rekomendowana zwłaszcza u młodych pacjentów (brak promieniowania jonizującego).
• Tomografia komputerowa jamy brzusznej / enterografia TK – stosowana w ostrych przypadkach, np. przy podejrzeniu ropni, przetok, perforacji; przydatna zwłaszcza w stanach nagłych.
• USG jamy brzusznej – pomocne w wykrywaniu pogrubienia ściany jelita, ropni, przetok i powiększenia węzłów chłonnych.

Badania laboratoryjne

• Morfologia krwi – może wykazywać:
  • niedokrwistość (anemia),
  • leukocytozę,
  • trombocytozę.
• OB i CRP – markery ogólnego stanu zapalnego (zwykle podwyższone w aktywnej fazie choroby).
• Kalprotektyna w kale – nieinwazyjny marker zapalenia jelit, użyteczny w ocenie aktywności choroby oraz różnicowaniu z zespołem jelita drażliwego.
• Białko w surowicy (albuminy) – obniżone w przebiegu niedożywienia i zaawansowanego zapalenia.
• Żelazo, ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy, witamina D – badania pomocne w ocenie niedoborów żywieniowych i wchłaniania.
• Badania serologiczne i immunologiczne – mogą być stosowane pomocniczo (np. przeciwciała ASCA – częściej występują u pacjentów z chorobą Crohna), ale nie są wystarczające do postawienia rozpoznania.

Choroba Leśniowskiego-Crohna – leczenie

Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna ma na celu indukcję remisji (czyli opanowanie objawów w fazie zaostrzenia), utrzymanie remisji (zapobieganie nawrotom) oraz kontrolę powikłań. Ponieważ jest to schorzenie przewlekłe i nieuleczalne, terapia skupia się na leczeniu przyczynowym choroby Leśniowskiego-Crohna – łagodzeniu objawów, poprawie jakości życia pacjenta oraz zapobieganiu powikłaniom. Leczenie jest zawsze indywidualnie dopasowywane do lokalizacji zmian, ich nasilenia oraz reakcji chorego na leki.

Leczenie biologiczne w chorobie Leśniowskiego-Crohna

U pacjentów z ciężką, objawową postacią choroby, która nie odpowiada na konwencjonalne leczenie (lub z częstymi nawrotami), stosuje się leczenie biologiczne. Szczególnie istotne są tu:

• leki anty-TNF-α, np. infliksymab, adalimumab, golimumab – blokują czynnik martwicy nowotworu alfa (TNF-α), zmniejszając aktywność zapalną;
• leki antyintegrynowe, np. wedolizumab – działa selektywnie w przewodzie pokarmowym, blokując migrację leukocytów do błony śluzowej jelit;
• leki anty-IL-12/23, np. ustekinumab – blokuje interleukiny zaangażowane w przewlekły stan zapalny.

Terapie biologiczne są w Polsce dostępne w ramach tzw. programów lekowych NFZ. Konieczne jest jednak spełnienie określonych kryteriów, np. wysoka aktywność choroby – CDAI > 300, nieskuteczność wcześniejszego leczenia, obecność powikłań.

Leczenie chirurgiczne

Ponieważ nieleczona choroba Leśniowskiego-Crohna może prowadzić do zwężeń, przetok, ropni lub niedrożności jelit, około 70–80% pacjentów w ciągu życia wymaga przynajmniej jednej interwencji chirurgicznej.

Wskazania do operacji obejmują:

• niedrożność jelit spowodowaną zwężeniem;
• przetoki i ropnie, które nie reagują na leczenie farmakologiczne;
• ciężkie zmiany okołoodbytnicze;
• brak skuteczności leczenia biologicznego i immunosupresyjnego.

Celem chirurgii jest usunięcie najbardziej zmienionych fragmentów jelita, jednak choroba może nawracać w innych odcinkach, dlatego zabieg nie jest leczeniem przyczynowym.

Choroba Leśniowskiego-Crohna – leki

W leczeniu zaostrzeń choroby Leśniowskiego-Crohna celem jest szybkie opanowanie stanu zapalnego oraz złagodzenie objawów. W zależności od lokalizacji zmian, stopnia nasilenia oraz obecności powikłań, stosuje się różne grupy leków:

• glikokortykosteroidy, np. prednizon, budezonid – podawane doustnie (skuteczne w umiarkowanym i ciężkim zaostrzeniu) lub dożylnie (w ciężkich przypadkach wymagających hospitalizacji). Budezonid działa głównie miejscowo i jest lepiej tolerowany (mniej działań ogólnoustrojowych);
• leki przeciwzapalne z grupy aminosalicylanów, np. mesalazyna (5-ASA) – stosowana głównie przy zajęciu jelita grubego. Jej skuteczność w chorobie Crohna jest ograniczona (bardziej użyteczna we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego);
• antybiotyki, np. metronidazol, cyprofloksacyna – stosowane przy obecności przetok, ropni, zmian okołoodbytniczych.

Po osiągnięciu remisji konieczne jest długotrwałe leczenie mające na celu zapobieganie nawrotom. Tu istotne są zwłaszcza leki immunosupresyjne, jak np. azatiopryna, 6-merkaptopuryna, metotreksat. Preparaty działają z opóźnieniem (po kilku tygodniach), dlatego nie są stosowane w ostrej fazie, lecz jako leki podtrzymujące. Wymagają one monitorowania działań niepożądanych (np. supresja szpiku, hepatotoksyczność).

Choroba Leśniowskiego-Crohna – dieta, co jeść, czego unikać

Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna nie leczy choroby, ale odgrywa kluczową rolę we wspomaganiu terapii, zmniejszeniu obciążenia przewodu pokarmowego oraz zapobieganiu niedożywieniu i niedoborom. Żywienie powinno być indywidualnie dostosowane do fazy choroby (zaostrzenie vs. remisja), lokalizacji zmian oraz tolerancji pacjenta na poszczególne produkty. Najważniejsza zasada to dieta łatwostrawna, uboga w składniki drażniące i trudne do strawienia.

W okresach remisji i przy łagodnych objawach dieta powinna być zbilansowana, bogata w łatwo przyswajalne białko, lekkostrawne węglowodany i zdrowe tłuszcze w ograniczonej ilości. Warto wybierać produkty dobrze tolerowane i nieobciążające jelit, takie jak:

• białko zwierzęce: chude mięso (kurczak, indyk, królik), ryby gotowane lub pieczone bez tłuszczu, jajka (najlepiej gotowane na miękko);
• węglowodany: biały ryż, makaron pszenny, jasne pieczywo pszenne, ziemniaki (gotowane lub puree);
• warzywa i owoce: gotowane, bez skórki i pestek (np. marchew, dynia, cukinia, banan, jabłko pieczone), najlepiej w formie purée lub przeciery;
• tłuszcze: w ograniczonych ilościach – najlepiej oleje roślinne wysokiej jakości (olej rzepakowy, oliwa z oliwek);
• płyny: woda, słaba herbata, napary ziołowe (np. z mięty, rumianku).

Niektóre pokarmy mogą nasilać objawy, podrażniać śluzówkę jelit lub zwiększać ryzyko nawrotów, szczególnie w fazie zaostrzenia. Są to m.in.:

• błonnik nierozpuszczalny: surowe warzywa, kapusta, cebula, otręby, orzechy, nasiona;
• tłuste potrawy: dania smażone, fast food, tłuste mięsa (wieprzowina, baranina), produkty przetworzone;
• produkty wzdymające: rośliny strączkowe, kalafior, brokuły, napoje gazowane;
• napoje drażniące: alkohol, kawa, mocna herbata, energetyki;
• laktoza: w okresach nasilenia objawów może być nietolerowana – warto ograniczyć mleko i produkty mleczne (lub wybierać wersje bezlaktozowe).

Ze względu na zaburzenia wchłaniania i częste niedobory u wielu pacjentów konieczna jest suplementacja takich składników jak:

• witamina D – wspiera odporność i zdrowie kości;
• witamina B12 – szczególnie przy zajęciu końcowego odcinka jelita krętego;
• żelazo – w przypadku niedokrwistości;
• wapń – przy długotrwałym stosowaniu sterydów lub diecie ubogiej w nabiał;
• kwas foliowy, cynk, magnez – w razie stwierdzonych niedoborów.

Zasady żywienia przy chorobie Crohna

• Spożywaj 5–6 niewielkich posiłków dziennie, by nie obciążać przewodu pokarmowego.
• Potrawy przygotowuj przez gotowanie na parze, duszenie lub pieczenie bez dodatku tłuszczu.
• Prowadź dzienniczek żywieniowy, by łatwiej identyfikować produkty nasilające objawy.
• W czasie zaostrzenia może być konieczna dieta płynna lub specjalistyczna (np. żywienie enteralne), prowadzona zawsze pod kontrolą lekarza lub dietetyka.

Choroba Leśniowskiego-Crohna u dzieci – objawy, leczenie

Choroba Leśniowskiego-Crohna u dzieci może przebiegać inaczej niż u dorosłych, a jej rozpoznanie bywa opóźnione ze względu na niespecyficzne objawy ogólne.

Objawy choroby Crohna u dzieci to:

• zaburzenia wzrostu i dojrzewania – u około 40% dzieci objawem może być zahamowanie wzrastania lub opóźnione dojrzewanie płciowe;
• niedowaga i utrata apetytu – związane z przewlekłym stanem zapalnym, bólami brzucha oraz zaburzeniami wchłaniania;
• przewlekłe bóle brzucha – najczęściej w okolicy pępka lub prawego podbrzusza;
• przewlekła biegunka – z domieszką śluzu, krwi lub bez; może też występować naprzemiennie z zaparciami;
• gorączka o niejasnym pochodzeniu – nierzadko utrzymująca się przez wiele dni;
• zmiany okołoodbytnicze: szczeliny, przetoki, ropnie;
• objawy pozajelitowe – zapalenie stawów, afty w jamie ustnej, rumień guzowaty;
• anemia i inne niedobory – niedobór żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego.

U dzieci w młodszym wieku dominują objawy ogólne (spadek masy ciała, zmęczenie, brak apetytu), natomiast u starszych – objawy jelitowe. Choroba ma często bardziej rozległy przebieg niż u dorosłych, z zajęciem wielu odcinków przewodu pokarmowego.

Celem leczenia u dzieci jest szybka indukcja remisji, utrzymanie jej w długim okresie oraz zapewnienie prawidłowego wzrostu i rozwoju fizycznego. Terapia powinna być prowadzona w ośrodkach z doświadczeniem w leczeniu NZJ u dzieci. Obejmuje ona następujące elementy:

• indukcja remisji:
  • kortykosteroidy (prednizon, budezonid) – stosowane w średnio ciężkich i ciężkich zaostrzeniach.
  • odżywianie enteralne – pełnowartościowe diety jako jedyne źródło pożywienia przez 6–8 tygodni. Jest to rekomendowana metoda pierwszego wyboru w leczeniu zaostrzeń u dzieci (szczególnie w Europie), porównywalna skutecznością do sterydów, ale bez działań niepożądanych.
• leczenie podtrzymujące:
  • immunosupresanty (azatiopryna, 6-merkaptopuryna) – stosowane długoterminowo w celu utrzymania remisji;
  • leki biologiczne (np. infliksymab, adalimumab) – dopuszczone u dzieci od 6. roku życia, szczególnie w przypadku ciężkiego przebiegu choroby, częstych nawrotów lub braku odpowiedzi na inne terapie.
• wsparcie żywieniowe – w celu zapobiegania niedożywieniu oraz zapewnienia odpowiedniego wzrastania – możliwa suplementacja białka, żelaza, wapnia, witaminy D, B12 i kwasu foliowego.
• opieka specjalistyczna – obejmująca gastroenterologa dziecięcego, dietetyka, psychologa i, w razie potrzeby, endokrynologa (np. przy zaburzeniach dojrzewania).

Rokowanie i powikłania choroby Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna ma charakter przewlekły i postępujący, co oznacza, że w większości przypadków na przestrzeni lat dochodzi do narastania uszkodzeń przewodu pokarmowego oraz rozwoju powikłań. Choć nie jest chorobą uleczalną, dzięki wczesnemu rozpoznaniu i odpowiedniemu leczeniu – zwłaszcza leczeniu biologicznemu – możliwe jest znaczne ograniczenie aktywności zapalnej i poprawa jakości życia pacjenta.

Powikłania obejmują m.in.:

• zwężenia jelit (ok. 40% przypadków) – przewlekły stan zapalny prowadzi do włóknienia i zwężeń światła jelita, co może skutkować częściową lub całkowitą niedrożnością;
• przetoki (około 30%) – nieprawidłowe połączenia między pętlami jelit, jelitem a pęcherzem, skórą czy pochwą; mogą być trudne w leczeniu i wymagają często interwencji chirurgicznej;
• ropnie jamy brzusznej lub okołoodbytnicze – powikłania zapalenia głębokiego, często wymagające drenażu i antybiotykoterapii;
• niedrożność jelit – może wystąpić w wyniku zwężeń lub masy zapalnej;
• zwiększone ryzyko nowotworów – zwłaszcza raka jelita grubego, szczególnie u pacjentów z długoletnim przebiegiem choroby i współistniejącym zapaleniem jelita grubego.

Rokowanie zależy od wielu czynników, w tym wieku zachorowania, lokalizacji zmian, obecności powikłań oraz odpowiedzi na leczenie. Choroba ma przebieg nawrotowy – okresy remisji przeplatają się z zaostrzeniami. Szacuje się, że około 70% pacjentów wymaga zabiegu operacyjnego (najczęściej resekcji jelita) w ciągu 10 lat od rozpoznania. Mimo zabiegów chirurgicznych choroba często nawraca w innym miejscu przewodu pokarmowego. Wczesne wdrożenie leczenia immunosupresyjnego i biologicznego może opóźnić wystąpienie powikłań i konieczność operacji, a także wydłużyć okresy remisji.

Choroba Leśniowskiego-Crohna a długość życia

Dzięki postępom w diagnostyce i leczeniu choroba Leśniowskiego-Crohna nie powoduje istotnego skrócenia długości życia u osób, które otrzymują odpowiednią opiekę medyczną. Śmiertelność związana jest przede wszystkim z powikłaniami, takimi jak perforacja jelita, ciężkie zakażenia czy powikłania chirurgiczne, które jednak dzięki nowoczesnym metodom leczenia występują coraz rzadziej.

Czy choroba Leśniowskiego-Crohna jest wyleczalna?

Choroba Crohna pozostaje schorzeniem przewlekłym i nieuleczalnym. Jednak dzięki indywidualnie dobranej terapii możliwe jest osiągnięcie długotrwałych remisji, które mogą trwać wiele lat. Kluczowe znaczenie ma regularne monitorowanie aktywności choroby, m.in. za pomocą badania kalprotektyny w kale, a także szybkie reagowanie na zaostrzenia i powikłania. Kompleksowe leczenie pozwala znacząco poprawić jakość życia pacjentów i minimalizować ryzyko powikłań.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące choroby Leśniowskiego-Crohna.