Trądzik martwiczy – przyczyny, objawy i leczenie

Najważniejsze informacje:

• Trądzik martwiczy to zapalenie mieszków włosowych, prowadzące do przewlekłego swędzącego wysiewu rumieniowatych grudek. Dolegliwość ta może prowadzić do łysienia bliznowatego.
• Objawy trądziku martwiczego częściej pojawiają się u kobiet, zazwyczaj na granicy włosów, na karku, na nosie lub na linii środkowej klatki piersiowej.
• Leczenie opiera się na stosowaniu leków przeciwbakteryjnych i preparatów hamujących aktywność gruczołów łojowych. 

Trądzik martwiczy to rzadko występujący rodzaj trądziku, związany ze stanem zapalnym mieszków włosowych. Pojawia się zazwyczaj u dorosłych, częściej u kobiet niż u mężczyzn. Jak rozpoznać trądzik martwiczy? Jakie daje objawy? Jak wygląda diagnostyka i leczenie?

Czym jest trądzik martwiczy?

Trądzik martwiczy to ciężka i rzadka forma trądziku rozwijająca się w mieszkach włosowych, charakteryzująca się występowaniem bolesnych, głębokich grudek i guzków na skórze, zazwyczaj na granicy linii włosów, na karku, na nosie, na klatce piersiowej. Prowadzi do rozwoju łysienia plackowatego.

Trądzik martwiczy jest wynikiem zapalenia skóry, które występuje w wyniku nadmiernego zatkania porów, nadprodukcji sebum i zakażenia bakteryjnego. Zaskórniki, czyli zatkane pory skóry, stają się siedliskiem nadmiernej reprodukcji bakterii Propionibacterium acnes, które powodują stan zapalny. W rezultacie tworzą się bolesne, czerwone grudki i guzki, które mogą prowadzić do tworzenia się ropni i martwiczej tkanki.

Trądzik martwiczy występuje na linii włosów, głównie na twarzy, ale może również dotyczyć innych obszarów ciała, takich jak klatka piersiowa lub ramiona. Jest to przewlekłe schorzenie, które może trwać przez wiele miesięcy lub nawet lat, często pozostawiając trwałe blizny na skórze.

Przyczyny trądziku martwiczego

Przyczyny trądziku martwiczego nie są do końca poznane. Prawdopodobnie jest spowodowany przez szereg czynników, które wspólnie przyczyniają się do powstawania charakterystycznych zmian na skórze.

Jednym z głównych czynników odpowiedzialnych za trądzik martwiczy jest zakażenie bakteryjne, szczególnie przez bakterie Propionibacterium acnes. Te bakterie są naturalnie obecne na skórze, ale w przypadku trądziku martwiczego mogą się namnażać nadmiernie, powodując stan zapalny i martwicze zmiany.

W odpowiedzi na zakażenie bakteryjne i zatkanie porów, układ odpornościowy organizmu włącza reakcję zapalną. Dochodzi do uwalniania mediatorów zapalnych, takich jak cytokiny i chemokiny, które przyciągają komórki zapalne do obszarów dotkniętych trądzikiem. To powoduje obrzęk, zaczerwienienie, bolesność skóry oraz tworzenie się martwiczych grudek i guzków.

Martwica wskutek rozwoju trądziku martwiczego

Zmiany martwicze rozwijają się wskutek uszkodzenia mieszka włosowego. Mogą powstać poprzez ścieranie lub otarcia mechaniczne, czynniki chemiczne lub hormonalne. Trądzik martwiczy pojawia się po śmierci komórki. Na tym etapie zazwyczaj leczenie tkanki jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, co prowadzi do pojawienia się tkanki bliznowatej w miejscu uszkodzonych komórek. Mieszki włosowe przestają funkcjonować, włosy wypadają, a nowe przestają odrastać. Prowadzi to do łysienia plackowatego.

Jak rozpoznać trądzik martwiczy – objawy, jak wyglądają martwicze zmiany skórne?

Trądzik martwiczy wiąże się występowaniem charakterystycznych objawów na skórze, które są bardziej zaawansowane i bolesne niż w przypadku innych form trądziku.

W trądziku martwiczym pojawiają się głęboko osadzone grudki i guzki na skórze. Są one większe, twardsze i bardziej bolesne w porównaniu do zwykłych trądzikowych wykwitów. Mogą być czerwone lub fioletowe, a ich dotknięcie może wywoływać bolesność. Lokalizują się najczęściej na owłosionej skórze głowy w części ciemieniowej lub czołowej, mogą pojawiać się też na twarzy, na szyi lub klatce piersiowej.

Objawy związane z trądzikiem martwiczym są często otoczone obszarem obrzęku, zaczerwienienia i bolesności. Skóra wokół grudek i guzków może być podrażniona i wrażliwa, mogą pojawić się także swędzące pryszcze na twarzy.

W niektórych przypadkach trądzik martwiczy może prowadzić do powstawania ropni. Są to bolesne, wypełnione ropą pęcherzyki, które mogą być widoczne na powierzchni skóry. Tworzenie się ropni jest wynikiem zakażenia bakteryjnego i stanu zapalnego skóry. Po ustąpieniu zmian skórnych w trądziku martwiczym mogą pozostać strupki i trwałe blizny. Blizny te mogą mieć negatywny wpływ na wygląd skóry i samoocenę.

Objawy trądziku martwiczego mogą się różnić w zależności od stopnia zaawansowania i indywidualnych cech pacjenta. Niektóre osoby mogą doświadczać bardziej nasilonych objawów niż inne. Dlatego ważne jest skonsultowanie się z dermatologiem w celu dokładnej diagnozy i ustalenia odpowiedniego planu leczenia, dostosowanego do indywidualnych potrzeb.

Leczenie trądziku martwiczego

Leczenie trądziku martwiczego jest złożone i wymaga indywidualnego podejścia, z uwzględnieniem stopnia zaawansowania schorzenia i indywidualnych cech pacjenta. Kluczowe jest postawienie odpowiedniej diagnozy i dobranie skutecznych metod leczenia. Trądzik martwiczy może znacznie wpływać na jakość życia osób dotkniętych tym schorzeniem, dlatego ważne jest skonsultowanie się z dermatologiem w celu ustalenia odpowiedniego planu leczenia i sposobu pielęgnacji cery dotkniętej chorobą.

Antybiotyki w leczeniu trądziku martwiczego

W leczeniu trądziku martwiczego stosuje się antybiotyki, które pomagają zwalczyć bakterie Propionibacterium acnes, zmniejszają stan zapalny i nasilenie objawów. W terapii zazwyczaj stosuje się doustne tetracykliny (np. Tetracyclinum TZF, Tetracyclinum Chema). 

Retinoidy w terapii trądziku martwiczego

Stosuje się także preparaty z izotretynoiną, należącą do leków retinoidowych. Retinoidy działają na różne etapy powstawania trądziku. Izotretynoina działa przeciwzapalnie i normalizuje proces keratynizacji, hamując nadmierną proliferację komórek odpowiedzialnych za produkcję sebum oraz przywracając właściwy proces różnicowania komórek. Retinoidy to silne leki, które wymagają nadzoru lekarza i mogą wiązać się z występowaniem pewnych skutków ubocznych.

Pielęgnacja skóry

Właściwa pielęgnacja skóry jest kluczowa w leczeniu trądziku martwiczego. Regularne mycie skóry łagodnymi środkami myjącymi, unikanie drażniących kosmetyków, stosowanie szamponów przeciwbakteryjnych oraz nawilżanie skóry odpowiednimi produktami może pomóc w łagodzeniu objawów i utrzymaniu skóry w dobrym stanie.

Ważne jest, aby skonsultować się z dermatologiem, który dobierze odpowiednie leczenie i podejmie decyzję o najbardziej odpowiednich metodach w oparciu o diagnostykę i indywidualne potrzeby pacjenta.