Na ból pleców i kręgosłupa: maść czy tabletki?

Ból kręgosłupa jest jedną z najczęściej dotykających nas przypadłości. Dolegliwości bólowe w obrębie pleców mogą być spowodowane zwykłym przemęczeniem kręgosłupa, na przykład po ciężkiej pracy fizycznej, brakiem aktywności fizycznej, jak i długotrwałą pracą w jednej siedzącej pozycji. Niekiedy jednak mogą być objawem poważnych chorób, wymagających konsultacji z lekarzem. Leki na bóle kręgosłupa, przeznaczone do stosowania doraźnego, mają postać maści lub tabletek.

Farmakologiczne sposoby leczenia bólu kręgosłupa

Ból pleców może mieć bardzo rozmaite przyczyny. Niezależnie jednak od źródła dolegliwości, wywołuje spory dyskomfort i prowadzi do ograniczenia sprawności ruchowej. Ulgę od bólu przynieść nam mogą rozmaite środki farmakologiczne, które stanowią doraźną pomoc w przypadku wystąpienia bólu. 

Wśród nich znajdują się maści (przeciwbólowe, rozgrzewające i chłodzące) oraz tabletki do stosowania doustnego (przeciwbólowe i przeciwzapalne). Wszystkie one mają za zadanie złagodzić ból, zmniejszyć dyskomfort i pomóc w powrocie do sprawności.

Maść na ból pleców – jak działa?

W razie wystąpienia bólu kręgosłupa ulgę od dolegliwości przynieść nam mogą środki do stosowania zewnętrznego – maści i żele dostępne bez recepty. Zazwyczaj większy efekt przeciwbólowy w ich przypadku odczuwają u osoby o drobnej budowie, pozbawione grubej tkanki podskórnej. W ich przypadku preparat ma większe szanse dotarcia precyzyjnie w obolałe miejsce. U osób z grubszą podskórną tkanką tłuszczową preparaty tego typu działają znacznie słabiej.

Oprócz maści o ogólnym działaniu przeciwbólowym, w sprzedaży dostępne są również maści rozgrzewające (zwykle z kapsaicyną) i chłodzące (z mentolem). Maści rozgrzewające są skuteczne w łagodzeniu bólu związanego z urazami bezobrzękowymi. Z kolei chłodzące przy urazach, którym towarzyszy obrzęk. Środki rozgrzewające i chłodzące w maściach podrażniają zakończenia nerwowe i blokują ich zdolność do przesyłania sygnału. To prowadzi do częściowego znieczulenia miejsca bólu.

Porcję maści przeciwbólowej należy nałożyć na czystą i suchą skórę, a następnie rozsmarować w miejscu bólu i jego bezpośredniej okolicy. Warto przez dłuższą chwilę wmasowywać lek w skórę, dzięki czemu więcej substancji aktywnej dostanie się w głąb tkanek. Aplikację leku trzeba powtórzyć kilka razy w ciągu doby (3-4), zgodnie z zaleceniami w ulotce. Maści stosuje się przeważnie nie dłużej niż tydzień.

Tabletki na ból pleców – jak działają?

Tabletki to bardzo rozpowszechniona postać leków na ból kręgosłupa. Zawierają pojedynczą porcję jednej lub kilku substancji czynnych, co pozwala na precyzyjne dawkowanie środka. W sprzedaży bez recepty dostępnych jest wiele leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Umiarkowane dolegliwości łagodzą tabletki zawierające paracetamol, który wykazuje działanie przeciwbólowe (nie działa natomiast przeciwzapalnie).

Z silniejszym bólem pleców radzą sobie środki zawierające kwas acetylosalicylowy oraz ibuprofen, które oprócz właściwości przeciwbólowych mają także działanie przeciwzapalne. Obu leków nie należy przyjmować jednocześnie – stosowanie ibuprofenu oraz aspiryny zmniejsza skuteczność aspiryny, jako leku rozrzedzającego krew i zapobiegającego tworzeniu się zakrzepów (a tym samym zawałom serca i udarom mózgu). Z kolei aspiryna zmniejsza efekt przeciwzapalny ibuprofenu i w nasila ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego.

Na ból pleców zalecane są również niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), zawierające meloksykam, diklofenak, ketoprofen, nimesulid lub naproksen.

Maść na kręgosłup – zalety i wady

Maść przeciwbólowa wchłania się szybciej niż tabletki i zapewnia niemal natychmiastową ulgę w miejscu bólu. Jest przy tym znacznie mniej obciążająca dla organizmu niż tabletki. Maści przeciwbólowe mają też mniej działań niepożądanych niż postaci doustne leków, a jednocześnie często, zwłaszcza w przypadku słabszego bólu, dają porównywalną do nich skuteczność.

Maści, choć omijają układ pokarmowy, mogą wywoływać skutki uboczne w postaci wysypki lub przebarwienia powstałego na skutek działania promieni UV. Trudniejsze jest również precyzyjne dawkowanie maści. Po jej aplikacji należy również umyć dłonie i poczekać do całkowitego wchłonięcia preparatu. Maści można stosować wyłącznie na skórę pozbawioną ran. Szczególną ostrożność podczas stosowania preparatów miejscowych powinny zachować kobiety w ciąży i karmiące.

Tabletki na kręgosłup – zalety i wady

Tabletki na ból kręgosłupa są przede wszystkim wygodne w stosowaniu – wygodniejsze w porównaniu z maścią, którą należy nałożyć na bolące miejsce, a następnie zmyć jej pozostałości z rąk. Środki do stosowania doustnego są dostępne w niewielkich opakowaniach, co pozwala uniknąć marnowania leku.

Mimo zalet, leki w formie tabletek nie są pozbawione wad. Przyjmując lek doustnie, użyta dawka działa na cały organizm, zamiast skoncentrować się na miejscu dolegliwości. W efekcie zdarza się, że aby odczuć ulgę od bólu, należy zwiększyć dawkę leku. Zanim tabletka zacznie działać, może minąć nawet kilkanaście minut.

Stosowanie leków może prowadzić również do wystąpienia działań niepożądanych. Tabletki przeciwbólowe uszkadzają błonę śluzową żołądka, co przy nadmiernym ich stosowaniu może skończyć się nawet chorobą wrzodową.

Tabletki na ból kręgosłupa – możliwe skutki uboczne

Stosowanie doustnych leków na ból kręgosłupa wiąże się z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych:

Możliwe skutki uboczne występujące po spożyciu leku przeciwbólowego to:

• ból głowy,
• zawroty głowy,
• ból brzucha i dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
• pogorszenie samopoczucia,
• senność,
• obrzęki,
• reakcje alergiczne,
• nieprzyjemne uczucie mrowienia na skórze (tzw. parestezje),
• zapalenie błony śluzowej jamy ustnej,
• niewyraźne widzenie.

W skrajnych przypadkach może wystąpić również: wstrząs anafilaktyczny, skurcz oskrzeli, a także zaburzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych (nerek, wątroby i serca). Szczegółowe zestawienie możliwych skutków ubocznych wraz z częstotliwością ich występowania znajdziemy w ulotce dołączonej do leku.

Jak zapobiegać skutkom ubocznym leków na bolące plecy?

Ryzyko wystąpienia skutków ubocznych zażywania środków przeciwbólowych można zminimalizować. Konieczne jest w tym celu stosowanie się do wszystkich zaleceń producenta leku. Nie należy zwiększać rekomendowanej jednorazowej i dobowej dawki, jak również przekraczać czasu stosowania leku. Niewskazane jest też używanie danego środka niezgodnie z jego przeznaczeniem.

Trzeba również zapoznać się z przeciwwskazaniami do stosowania danego leku przeciwbólowego. Najczęściej są nimi uczulenie na składniki, ciąża i okres karmienia piersią, wiek (niektórych leków nie stosuje się u dzieci) oraz choroby przewlekłe. Do przyjmowania leku dyskwalifikować może też przyjmowanie innych preparatów.

Kiedy stosować maść czy tabletki przeciwbólowe? Domowe sposoby na bolący kręgosłup

Z punktu widzenia pacjenta, który skarży się na bóle kręgosłupa, kluczowym czynnikiem wyboru między maścią a tabletkami jest skuteczność środka w ich konkretnym przypadku. O ile maść działa precyzyjniej w miejscu bólu, przynosząc niemal natychmiastową poprawę, tak tabletki, mające odpowiednią dawkę leku, dzięki czemu radzą sobie z silnym bólem kręgosłupa lędźwiowego, szyjnego lub piersiowego. Należy pamiętać, że zarówno maści, jak i tabletki powinny być stosowane doraźnie jako domowe sposoby na ból pleców. Poza nimi, w walce z bólem pomocne są również delikatne ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, ciepłe kąpiele, masaże relaksujące oraz spanie na poduszce ortopedycznej i wygodnym materacu.