Nagły, przeszywający ból pleców i nóg nie pozwala Ci wstać z łóżka? To jeden z symptomów rwy kulszowej, będącej skutkiem ucisku nerwu kulszowego. Problem ten może dotknąć każdego z nas, dlatego warto poznać główne przyczyny i objawy rwy kulszowej, a także zapoznać się z podstawowymi metodami leczenia tzw. korzonków.
Rwa kulszowa (z łacińskiego ischias), nazywana potocznie korzonkami, to ucisk na nerw kulszowy, będący największym z nerwów znajdujących się w organizmie człowieka. Nerw kulszowy biegnie od tylnej części uda, przez goleń, aż do stopy.
W zależności od miejsca ucisku na korzenie nerwowe można wyróżnić trzy rodzaje rwy kulszowej. Są to:
Z uwagi na czas trwania bólu w przebiegu rwy kulszowej można wyznaczyć jej dwie fazy - ostrą i przewlekłą.
Rwa kulszowa to dolegliwość wywołana uciskiem fragmentu krążka międzykręgowego na nerw kulszowy (korzeń nerwowy w kanale kręgowym). Występuje wtedy charakterystyczny ból korzeniowy (tzw. zapalenie korzonków).
Przyczyny rwy kulszowej to przede wszystkim:
Do wystąpienia rwy kulszowej przyczyniają się również następujące czynniki:
Pierwszym, a przy tym niemożliwym do przeoczenia objawem rwy kulszowej jest silny, rwący, kłujący lub piekący ból kręgosłupa o gwałtownym charakterze. Trudny do wytrzymania ból promieniuje na lędźwie, udo albo też stopę - zależnie od tego, która część nerwu jest uciśnięta.
Typowe objawy rwy kulszowej obejmują:
Ból przy rwie kulszowej nasila się podczas kaszlu, przy kichaniu i podczas śmiechu, ponieważ każda z tych czynności powoduje zwiększenia ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego, a tym samym wywołuje dodatkowy ucisk na korzenie nerwu kulszowego.
Warto znać te symptomy rwy kulszowej, gdy to właśnie one odróżniają ją od zwykłego bólu kręgosłupa.
Dolegliwości bólowe i towarzyszący im stan zapalny, które utrudniają wykonywanie codziennych czynności, to nie wszystko. W niektórych przypadkach atakowi rwy kulszowej mogą towarzyszyć również takie objawy (zespół objawów związanych), jak:
W razie wystąpienia powyższych objawów, w pierwszej kolejności należy umówić się na konsultację z lekarzem, który może przepisać lek przeciwbólowy, np. Biofenac.
Wstępnie rwę kulszową można rozpoznać samodzielnie, sprawdzając, czy mamy do czynienia z tzw. objawem Lasegue'a. W tym celu należy położyć się plecami na twardej powierzchni i spróbować unieść wyprostowaną nogę. Uniemożliwiający ćwiczenie ból jest charakterystycznym objawem rwy kulszowej.
Złoty środek na rwę kulszową to leczenie jej przyczyny, dlatego tak ważna jest diagnoza problemu. Lekarz stawia ją na podstawie dokładnego wywiadu i badania neurologicznego.
Niekiedy przy podejrzeniu rwy kulszowej zalecane jest dodatkowo wykonanie badań obrazowych: zdjęcia RTG, tomografii kręgosłupa lub rezonansu magnetycznego.
Leczenie rwy kulszowej ma przede wszystkim charakter objawowy. Polega na podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Uzupełnieniem leczenia rwy kulszowej jest rehabilitacja (w tym zabiegi z zakresu terapii manualnej), masaże i ćwiczenia, które chory może wykonywać w domu. Rzadko niezbędna jest operacja. Jak leczyć rwę kulszową?
W leczeniu farmakologicznym rwy kulszowej zastosowanie znajdują leki przeciwbólowe i przeciwzapalne z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), podawane doustnie lub w formie zastrzyków. Ulgę od bólu chorym przynoszą również środki przeciwbólowe i przeciwzapalne takie jak maści, żele i plastry.
W trudnych przypadkach wykorzystuje się również opioidy i leki sterydowe w formie zastrzyków, a u pacjentów z zaburzeniami snu - leki nasenne. Uzupełnieniem leczenia rwy kulszowej mogą być zastrzyki z witaminami z grupy B, które korzystnie wpływają na układ nerwowy.
Leczenie rwy kulszowej obejmuje również zabiegi rehabilitacyjne, takie jak:
Bardzo ważne jest też wykonywanie ćwiczeń na zdrowy kręgosłup. Przy rwie kulszowej polecane są ćwiczenia rozciągające, takie jak kołyska, kocie grzbiety czy przeprosty kręgosłupa. Dobrze na plecy działa również pływanie w pozycji grzbietowej.
Istotny element walki z rwą kulszową stanowią masaże rozluźniające. Nie są one jednak zalecane bezpośrednio w ataku korzonków, ponieważ mogą nasilić objawy choroby.
W rzadkich przypadkach konieczne okazuje się leczenie operacyjne rwy kulszowej (mikrodiscektomia, laminektomia lub usunięcie przepukliny jądra miażdżystego). Zabieg chirurgiczny wykonuje się u pacjentów z niedowładami w obrębie kończyny dolnej (narastanie deficytów neurologicznych) oraz w rwie z zatrzymaniem moczu i zaburzeniami czucia okolicy krocza.
Rwa kulszowa powstaje często u kobiet w ciąży - ból pojawia się z powodu zmian hormonalnych w organizmie kobiety, które przyczyniają się do zmniejszenia napięcia więzadeł kręgosłupa. Rwa kulszowa nasila się na skutek ucisku powiększającej się macicy na korzonki nerwowe. Charakterystyczne dla rwy bóle pleców związane są również z rosnącą wagą dziecka - im więcej kilogramów kobieta przybiera w trakcie ciąży, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia rwy kulszowej. Leczenie rwy kulszowej w ciąży jest mocno ograniczone - jedynym bezpiecznym lekiem przeciwbólowym jest paracetamol, który przyszła mama może przyjmować w dawce nie większej niż dwie tabletki dziennie. Kluczowym elementem walki z bólem są łagodzące rwę kulszową ćwiczenia na wzmocnienie mięśni dna miednicy, brzucha i kręgosłupa.
Nieleczona rwa kulszowa stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia chorego. Przede wszystkim prowadzi do trwałego uszkodzenia nerwów, wywołując powikłania w postaci problemów z trzymaniem moczu i czynnościami jelit. Nieleczona rwa kulszowa może nawracać i przybierać postać wymagającą operacji.
Diagnozowaniem i leczeniem rwy kulszowym zajmuje się ortopeda i neurolog. Z pomocą przychodzi też fizjoterapeuta.
Wystarczy jeden ruch, aby poczuć dotkliwy ból. Rwa kulszowa to dolegliwość, której nie warto lekceważyć. Umów e-wizytę lekarską przez serwis Receptomat.pl, w trakcie której specjalista zdiagnozuje problem i zaleci odpowiednie leczenie rwy kulszowej.
Ból towarzyszący rwie kulszowej ustępuje zwykle po 2-4 tygodniach. Jest to jednak zależne od od stopnia uszkodzenia nerwu kulszowego oraz od sposobu leczenia i rehabilitacji.
Wbrew obiegowej opinii, w przypadku rwy kulszowej nie zaleca się bezwzględnego leżenia.
Pacjentom z bólem korzonków polecane są przede wszystkim spacery, pływanie oraz delikatnie ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśni pleców.
W leczeniu rwy kulszowej domowymi sposobami sprawdzają się przede wszystkim zimne kompresy, które łagodzą ból. Po ustąpieniu stanu ostrego okolicę zajętą bólem można rozgrzewać za pomocą termoforu lub poduszki elektrycznej.
W przypadku ataku rwy kulszowej zaleca się spanie na boku, w pozycji embrionalnej bądź krzesełkowej z poduszką między kolanami. Przed bólem kręgosłupa, będącym jedną z najczęstszych schorzeń, uchronić nas może spanie na twardym materacu i profilowanej poduszce ortopedycznej.
Niestety, ból korzonków może nawracać, powodując trudne do wytrzymania dolegliwości. W zapobieganiu rwie kulszowej istotną rolę odgrywa profilaktyka. Zdrowie kręgosłupa pomagają zachować:
e-Konsultacja z Receptą Online