Ból pleców i kręgosłupa a choroby ginekologiczne. Wyjaśniamy zależności

Ból pleców może mieć wiele rozmaitych przyczyn. Zmiany zwyrodnieniowe, rwa kulszowa czy wypadnięcie krążka międzykręgowego to zaledwie niektóre z nich. W przypadku kobiet, bóle pleców na dole świadczą często o schorzeniach wywodzących się z dróg rodnych. Jakie problemy ginekologiczne mogą wywoływać dolegliwości bólowe w odcinku lędźwiowym? Wyjaśniamy!

Ból na dole pleców u kobiet – o czym może świadczyć?

Ból pleców może pochodzić z kobiecych narządów rodnych. Do bólu – w tym przypadku odcinka lędźwiowego – najczęściej dochodzi na skutek występowania bolesnych miesiączek oraz w przebiegu chorób macicy, takich jak stan zapalny macicy czy endometrioza. Dolegliwości bólowe często towarzyszą również kobietom w ciąży – w skrajnych przypadkach bóle mogą być objawem poronienia. 

Przyczyną bólu pleców może być też obecność chorób kręgosłupa – choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, wady postawy lub zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Również choroby nerek mogą wywoływać dolegliwości bólowe w dole pleców. Na potrzeby tego artykułu skupimy się na chorobach ginekologicznych, których objawem jest ból pleców w ich dolnej części.

Ból z tyłu pleców na dole – najczęstsze choroby i schorzenia ginekologiczne

Ból pleców często wywołany jest przez układ rozrodczy i występujące w jego obrębie choroby i schorzenia, które przedstawimy poniżej.

Ból pleców u kobiet miesiączkujących

Jednym ze schorzeń dróg rodnych, które może objawiać się dotkliwym bólem pleców na dole po bokach, są bolesne miesiączki. Wśród nich możemy wyróżnić pierwotne bolesne miesiączkowanie, w którym występują bóle krzyża i bóle podbrzusza, a oprócz tego również biegunki, nudności i wymioty. W tym przypadku nie stwierdza się towarzyszących jednocześnie procesów patologicznych w obrębie miednicy. Wtórne bolesne miesiączkowanie, którego objawem może być ból na dole pleców, związane jest natomiast z towarzyszącymi procesami chorobotwórczymi.

Ból pleców przy endometriozie

Wiele kobiet z endometriozą skarży się na ból pleców na dole, w okolicy lędźwiowej. Ból pojawia się zwykle niezależnie od fazy cyklu miesiączkowego. Endometrioza występuje, gdy fragmenty tkanki macicy, zamiast zostać wydalone z organizmu, zaczynają po nim krążyć i narastać na innych narządach jamy brzusznej.

Do objawów endometriozy należą:

• rwący ból na dole pleców,
• bóle brzucha,
• bolesne i obfite miesiączki,
• wzdęcia i biegunki,
• ból towarzyszący oddawaniu moczu,
• ból podczas współżycia,
• problemy z zajściem w ciążę,
• krwawienie z odbytu lub dróg moczowych.

Ból pleców przy zespole policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników, nazywany w skrócie PCOS (ang. Polycystic Ovary Syndrome) to zaburzenie endokrynologiczne, które charakteryzuje się nieprawidłową pracą hormonów płciowych. Pęcherzyki, w których dojrzewa komórka jajowa, nie pracują we właściwy sposób. Na skutek tego komórka nie wydostaje się do jajowodu, co znacznie utrudnia zajście w ciążę i wpływa negatywnie na regularność cyklu. Pęcherzyki obumierają i zamieniają się w małe torbiele.

Typowe objawy PCOS to, poza bólem pleców promieniującym do miednicy, również:

• nieuzasadnione tycie,
• skąpe lub nieregularne miesiączki,
• nasilony trądzik – również na plecach i klatce piersiowej,
• nadmierne owłosienie na twarzy, udach, pośladkach i plecach,
• nadciśnienie tętnicze,
• podwyższony poziom cukru we krwi,
• mikro-torbiele w jajnikach,
• kłopoty z zajściem w ciążę.

Ból pleców przy stanie zapalnym przydatków

Zapalenie przydatków to schorzenie ginekologiczne dotyczące przede wszystkim kobiet współżyjących płciowo. W przebiegu schorzenia dochodzi do zakażenia jajników i jajowodów. Przyczyną zapalenia przydatków są zazwyczaj bakterie, które przedostają się z pochwy do górnych dróg rodnych. Pierwsze objawy stanu zapalnego pojawiają się po kilku dniach od zakażenia i mogą nasilać się w okresie okołomiesiączkowym.

Charakterystycznymi symptomami zapalenia przydatków są:

• bóle z tyłu pleców na dole, promieniujące do podbrzusza,
• silne skurcze mięśni brzucha, powodujące dyskomfort w jamie brzusznej,
• silna bolesność okolicy przydatków, która nasila się podczas aktywności seksualnej,
• gorączka (zwykle powyżej 38°C) z dreszczami,
• plamienia między miesiączkami,
• intensywne upławy,
• biegunka.

Ból pleców przy mięśniakach macicy

Mięśniaki macicy to łagodne guzy, osiągające wielkość od 2 do 3 milimetrów do kilkunastu centymetrów, nie więcej jednak niż 10-12 cm. Przyczyny ich powstawania nie są do końca znane – przyjmuje się, że mięśniaki mogą być wywoływane przez czynniki dziedziczne i hormony.

Do objawów mięśniaków należą:

• bóle w okolicy lędźwiowej – występują, gdy mięśniaki znajdują się na zewnętrznej ścianie macicy i uciskają nerwy kręgosłupa,
• dłuższe lub bardziej obfite miesiączki niż zwykle,
• plamienia między miesiączkami,
• zaparcia i wzdęcia,
• silne parcie na pęcherz moczowy,
• nacisk na odbytnicę,
• ból podczas stosunku.

Ból pleców przy tyłozgięciu macicy

Kolejną przyczyną bólu pleców u kobiet jest tyłozgięcie macicy, które diagnozuje się aż u 25% pań. W przypadku tego zaburzenia trzon macicy wygina się w stronę kręgosłupa, co wywołuje bóle odcinka lędźwiowego. Bólom kręgosłupa towarzyszą również:

• bolesne i obfite miesiączki,
• trudności z zajściem w ciąże,
• dyskomfort podczas stosunku.

Ból pleców przy infekcjach intymnych

Dolegliwości bólowe mogą być również wywołane infekcjami. Do najczęstszych oznak grzybiczych infekcji intymnych należą:

• ból podbrzusza, 
• upławy,
• swędzenie, pieczenie i ból okolic intymnych,
• bolesna suchość w pochwie.

Ból pleców w ciąży na dole

Ból kręgosłupa w ciąży jest spowodowany przeciążeniem pleców i zmianą postawy ciała kobiety. Dolegliwości nasilają się z każdym miesiącem ciąży – niekiedy do tego stopnia, że utrudniają codzienną aktywność. Bóle pleców są szczególnie dokuczliwe wieczorem oraz podczas długiego siedzenia, stania i chodzenia.

Ból kręgosłupa u kobiet w ciąży jest sygnałem do niepokoju, jeśli towarzyszą mu inne objawy:

• silny ból podbrzusza,
• krwawienia z dróg rodnych,
• plamienie,
• skurcze macicy,
• gorączka.

W przypadku ich wystąpienia należy niezwłocznie udać się na szpitalny oddział ratunkowy w celu wykonania niezbędnych badań. Ból w dolnej części kręgosłupa w ciąży może być sygnałem przedwczesnego porodu. W najgorszym przypadku może oznaczać poronienie, które jest najczęstszym powikłaniem w ciąży. 

Diagnostyka bólu pleców na dole – jakie badania wykonać?

W przypadku wystąpienia bólu pleców na dole wykonuje się odpowiednie badania diagnostyczne – rezonans magnetyczny, badanie rentgenowskie i tomografię komputerową, pozwalające na ustalenie przyczyny dolegliwości. Często wykonuje się też badania laboratoryjne krwi. W przypadku chorób ginekologicznych niezbędne są również dodatkowe badania:

• badanie USG ginekologiczne,
• badanie cytologiczne,
• wymaz czystości pochwy,
• urografię,
• badanie poziomu markerów nowotworowych.

Ból pleców na dole – jak leczyć w przebiegu chorób ginekologicznych?

Sposób leczenia chorób ginekologicznych, w których występuje ból na dole pleców, zależy od schorzenia, na które cierpi pacjentka. Leczeniem przypadłości zajmuje się najczęściej lekarz ginekolog lub endokrynolog. Pacjentka może być również skierowana do innego lekarza specjalisty lub fizjoterapeuty.

Poza lekami i zmianą stylu życia (zbilansowana dieta, odpowiednia ilość snu i aktywność fizyczna), w niektórych przypadkach konieczne mogą okazać się interwencje chirurgiczne (np. operacyjne usunięcie macicy). Nieleczona choroba narządu rozrodczego może prowadzić do trwałych zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu i niepłodności.

W przypadku bólu w okolicy krzyżowej stosuje się leczenie zachowawcze, które obejmuje:

• leki na bolący kręgosłup– środki przeciwbólowe (tabletki oraz maści, żele i plastry), niesteroidowe leki przeciwzapalne i leki rozluźniające mięśnie kręgosłupa,
• blokady – zastrzyki z glikokortykosteroidów podawane w okolicę źródła bólu,
• zabiegi z zakresu fizykoterapii, kinezyterapii, krioterapii, elektroterapii i magnetoterapii na bolący kręgosłup.