Choroby kręgosłupa i pleców – sprawdź kto pomoże: ortopeda, neurolog czy fizjoterapeuta?

Bóle w obrębie kręgosłupa mogą przytrafić się każdemu – często pojawiają się niespodziewanie, skutecznie uniemożliwiając nam codzienną aktywność. Kiedy pojawia się ból kręgosłupa, nie wiemy zwykle, co jest jego przyczyną – z tego powodu możemy mieć wątpliwości, do jakiego lekarza należy się zgłosić z problemem. Odpowiednim specjalistą będzie ortopeda, neurolog czy neurochirurg? A może fizjoterapeuta? Jak może pomóc nam lekarz pierwszego kontaktu? Jak przygotować się do wizyty lekarskiej? Wyjaśniamy!

Kiedy zgłosić się do lekarza z bólem pleców?

Ból kręgosłupa lędźwiowego, szyjnego lub piersiowego to częsta dolegliwość, która nie  zawsze mija samoistnie – wymaga w tym przypadku konsultacji lekarskiej. Wizyta u specjalisty konieczna jest zawsze wtedy, gdy:

• ból kręgosłupa jest silny, wręcz nie do wytrzymania,
• ból utrzymuje się przez dłuższy czas,
• ból promieniuje do klatki piersiowej,
• bólowi towarzyszy gorączka,
• obserwujemy nagły spadek wagi ciała,
• mamy problem z czynnością układu moczowego i zwieraczy,
• odczuwamy znaczne osłabienie siły mięśniowej,
• boli nas brzuch,
• dokuczają nam zaparcia lub biegunka.

Aby poznać przyczynę bólu, warto wybrać się do specjalisty, wykonać odpowiednie badania obrazowe i wykluczyć inne schorzenia, które mogą być bezpośrednią przyczyną problemów z kręgosłupem.

Choroby kręgosłupa – diagnostyka bólu pleców

Diagnoza i leczenie bólu kręgosłupa jest procesem złożonym – a to dlatego, że dolegliwość może wynikać z wielu rozmaitych powodów. Należą do nich między innymi: urazy kręgosłupa, dyskopatie, rwa kulszowa, zmiany zwyrodnieniowe, niegroźne nadwyrężenia oraz szczególnie niebezpieczne guzy i nowotwory zlokalizowane w okolicy kręgosłupa.

W diagnostyce bólu pleców zastosowanie znajdują badania obrazowe: RTG kręgosłupa, tomografia komputerowa kręgosłupa i rezonans magnetyczny kręgosłupa. Na ich podstawie pacjent jest kwalifikowany do dalszego leczenia.

Nie jest możliwe wskazanie jednego lekarza od kręgosłupa – wybór odpowiedniego specjalisty powiązany jest z rodzajem problemu z plecami. Ze względu na złożoność dolegliwości kręgosłupa, kluczową rolę w procesie odgrywa ścisła współpraca lekarzy wymienionych poniżej specjalizacji.

Ból pleców – pierwszy kontakt z lekarzem

W przypadku wystąpienia bólu kręgosłupa, jeśli nie znamy przyczyny bólu, powinniśmy zgłosić się najpierw do lekarza pierwszego kontaktu. Specjalista medycyny rodzinnej to osoba, od której warto rozpocząć diagnostykę i leczenie schorzeń bólowych kręgosłupa.

Lekarz pierwszego kontaktu przeprowadzi z nami dokładny wywiad medyczny, pytając zarówno o objawy dolegliwości, przebyte urazy, niedawne zabiegi czy też inne choroby. Bazując na przekazanych informacjach skieruje nas na badania, a na podstawie ich wyników podejmie decyzję o przekierowaniu pacjenta do ortopedy, neurologa bądź neurochirurga.

Lekarz pierwszego kontaktu może również zasugerować kolejnemu specjaliście, do którego kieruje pacjenta wykonanie dodatkowych badań uzupełniających, które mogą przyspieszyć kolejne etapy leczenia. Często lekarz medycyny rodzinnej zaleca pacjentowi umówienie się z fizjoterapeutą.

Ból pleców – kiedy zgłosić się do ortopedy?

W większości przypadków ból pleców zgłoszony lekarzowi pierwszego kontaktu skutkował będzie skierowaniem pacjenta do ortopedy. Wizyta u tego specjalisty jest niezbędna zwłaszcza w przebiegu urazów kręgosłupa. Przedmiotem praktyki ortopedy są też stenozy kanału kręgowego, dyskopatie, zmiany zwyrodnieniowe i przepukliny dyskowe. Lekarz specjalizuje się również w takich wadach postawy, jak skolioza, lordoza czy kifoza.

Konsultacja z ortopedą jest także konieczna w przypadku wystąpienia bólu kręgosłupa o nieokreślonym podłożu.

Ortopeda może przepisać pacjentowi odpowiedni dla niego lek – lek przeciwbólowy, przeciwzapalny lub miorelaksant dla zmniejszenia napięcia mięśniowego. Bardzo często pacjenci gabinetów ortopedycznych są kierowani na fizjoterapię. W rzadkich przypadkach, gdy farmakoterapia i fizjoterapia nie przynoszą oczekiwanych efektów, pacjentom zalecane jest leczenie chirurgiczne.

Ortopedia łączy się również bezpośrednio z traumatologią – lekarz traumatolog to osoba, do której należy zgłosić się po doznaniu urazu.

Ból pleców – kiedy skonsultować się z neurologiem?

Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, do którego udamy się na wizytę spowodowaną bólem pleców, może skierować nas również do neurologa. Wskazaniem do konsultacji z lekarzem tej specjalizacji są dolegliwości bólowe, którym towarzyszą objawy związane z działaniem ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Należy do nich przede wszystkim rwa (barkowa lub kulszowa), będąca efektem ucisku na nerwy uszkodzonego krążka międzykręgowego. Neurolog ocenia w tej sytuacji, czy nerw został uszkodzony i w jakim miejscu – profesjonalna diagnoza specjalisty umożliwia dobranie odpowiedniej metody leczenia. 

W trakcie wizyty przeprowadzany jest wywiad z pacjentem, wykonywane jest badanie fizykalne oraz analizowane są badania obrazowe. Neurolog, podobnie jak lekarz pierwszego kontaktu i ortopeda, może przepisać pacjentowi leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz skierować go na dalsze badania obrazowe lub do fizjoterapuety. W poważniejszych przypadkach w grę może wchodzić również interwencja neurochirurga.

Ból pleców – kiedy niezbędna wizyta u neurochirurga?

Do neurochirurga kierowani są pacjenci, u których leczenie zachowawcze nie przyniosło oczekiwanych skutków, a ból utrzymuje się przez 3-6 miesięcy mimo rehabilitacji. W tej sytuacji jedyną metodą na wyleczenie jest zabieg chirurgiczny. Wskazaniami do jego wykonania są zwłaszcza:

• utrzymujące się bóle i zawroty głowy,
• częste omdlenia,
• objawy porażenne – zaburzenie funkcji zwieraczy, czyli niekontrolowane oddawanie moczu lub kału,
• ból kręgosłupa promieniujący do kończyn,
• drętwienie i mrowienie kończyn,
• porażenie mięśni,
• wykryty niestabilny (postępujący) kręgozmyk,
• niestabilne złamanie struktur kostnych kręgosłupa.

Choroby kręgosłupa – fizjoterapia

Lekarz prowadzący pacjenta skarżącego się na ból kręgosłupa bardzo często uzupełnia leczenie skierowaniem na rehabilitację, która ma ogromne znaczenie w procesie powrotu do zdrowia. Fizjoterapeuta stosuje zabiegi, które przynoszą pacjentowi ulgę od bólu oraz przyspieszają procesy gojenia uszkodzonych bądź nadwyrężonych struktur kręgosłupa.

Fizjoterapeuta przekazuje również pacjentowi rady odnośnie przystosowania miejsc pracy i snu w taki sposób, aby były one przyjazne kręgosłupowi i zapobiegały dolegliwościom bólowym.

Jak przygotować się do wizyty lekarskiej, kiedy boli nas kręgosłup?

Wizyta u lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty ortopedy, neurologa lub neurochirurga, nie może odbyć się bez szczegółowego wywiadu. W jego trakcie pacjent może zostać zapytany o to:

• od kiedy odczuwa dolegliwości bólowe,
• czy dolegliwości bólowe nasilają się w określonych sytuacjach,
• czy oprócz bólu dokuczają mu również inne objawy,
• czy przyjmuje na stałe leki,
• czy choruje na inne choroby.

Każdy szczegół może okazać się bardzo ważny do postawienia prawidłowej diagnozy. Udając się na wizytę do ortopedy, neurologa lub neurochirurga zabierzmy ze sobą wyniki wykonanych wcześniej badań obrazowych. Może zapisać lek przeciwbólowy.