Blokada kręgosłupa – alternatywa dla operacji? Kiedy może ją zastąpić?

Blokada kręgosłupa to skuteczna metoda leczenia bólu, polegająca na podaniu w kręgosłup środka o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Zabieg przynosi szybką ulgę w bólu i doskonale sprawdza się w takich powszechnych schorzeniach, jak dyskopatia, stenoza czy kręgozmyk. Na czym polega blokada kręgosłupa i kiedy może zastąpić operację?

Blokada kręgosłupa – co to takiego?

Ból kręgosłupa może skutecznie utrudniać normalne funkcjonowanie. Aby uwolnić się od dokuczliwych dolegliwości, pacjenci mogą korzystać z różnych metod leczenia. Jedną z nich jest blokada sterydowa – małoinwazyjny zabieg, skutecznie znoszący dolegliwości bólowe w obrębie kręgosłupa, które mogą mieć różne przyczyny.

Blokada kręgosłupa jest to zabieg stosowany przeciwbólowo, polegający na miejscowym wstrzyknięciu sterydów za pomocą specjalnej igły przez lekarza specjalistę schorzeń kręgosłupa. Blokadę wykonuje się w różnych odcinkach kręgosłupa (w zależności od miejsca bólu), jednak najczęściej stosuję się ją w różnych schorzeniach odcinka lędźwiowego.

Lek wstrzykuje się prosto do kanału kręgowego ponad workiem oponowym – stąd też inna nazwa zabiegu: blokada nadoponowa. Środek można podać również:

• okołokorzeniowo (w przebiegu rwy kulszowej, kiedy uciśnięty jest korzeń nerwowy),
• w staw międzywyrostkowy (jeśli występują zmiany zwyrodnieniowe stawu),
• w krążek międzykręgowy (dyskopatia),
• w okolicę stawu krzyżowo-biodrowego.

Blokada sterydowa jest bardzo precyzyjna – bezpośrednie podanie leku zapewnia jego skuteczne działanie, już podczas jednego zabiegu.

Wskazania do blokady przeciwbólowej na kręgosłup

Wskazaniami do wykonania blokady kręgosłupa są:

• bóle kręgosłupa wywołane przez zwężenie kanału kręgowego (stenoza),
• bóle spowodowane przesunięciem jednego trzonu kręgu wobec drugiego (kręgozmyk),
• zespoły bólowe, które wywołuje choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa,
• objawy przepukliny dysku międzykręgowego (np. rwa kulszowa).

Blokada kręgosłupa zmniejsza stan zapalny i obrzęk, dzięki czemu następuje znaczne ograniczenie bólu. U większości pacjentów blokada znosi całkowicie dolegliwości bólowe, co pozwala na rozpoczęcie intensywnej rehabilitacji w celu podtrzymania uzyskanego efektu.

Ponieważ lek podawany jest do kręgosłupa w zastrzyku, to możliwe jest miejscowe podanie wyższego stężenia steroidu niż przy podaniu doustnym. Podanie blokady w postaci zastrzyku pozwala również uniknąć wielu niepożądanych działań ubocznych, które występują przy doustnym stosowaniu leków.

Ostrzykiwanie kręgosłupa może być również pomocne diagnozie dolegliwości bólowych – pozwala potwierdzić źródło bólu. 

Blokada sterydowa kręgosłupa zamiast operacji – kiedy polecana?

Blokada kręgosłupa znajduje zastosowanie zawsze wtedy, gdy standardowe metody nieoperacyjnego leczenia schorzeń kręgosłupa (np. leki i fizjoterapia) nie przynoszą oczekiwanych skutków, a zmiany chorobowe nie dają podstaw, aby przeprowadzić leczenie operacyjne. Blokada sterydowa stanowi również alternatywę wobec znacznie bardziej obciążającej operacji.

Blokada kręgosłupa polecana jest pacjentom skarżącym się na silne bóle pleców, którzy z różnych względów nie mogą poddać się leczeniu chirurgicznemu. Częstym przeciwwskazaniem do operacji jest występowanie chorób towarzyszących.

Na czym polega blokada kręgosłupa? Przebieg zabiegu

Zabieg blokady do kręgosłupa wykonuje się w warunkach ambulatoryjnych (szpitalnych). Na początku pacjentowi podawany jest środek znieczulający. Ostrzykiwanie stawów kręgosłupa przeprowadzane jest pod kontrolą RTG, kontrolą USG lub kontrolą tomografii komputerowej, co pozwala na precyzyjne wprowadzenie leku w obszary, które wymagają leczenia. 

Kiedy znieczulenie zacznie działać, lekarz wprowadza środek do kręgosłupa w okolicę nad workiem oponowym. Roztwór glikokortykosteroidu zostaje podany pacjentowi za pomocą igły. W trakcie wstrzykiwania preparatu pacjent powinien pozostawać w nieruchomej pozycji.

Efekt przeciwbólowy podania blokady sterydowej jest niemalże natychmiastowy. W miejscu wkłucia zostaje nałożony opatrunek. Pacjent może opuścić gabinet po ok. 30-45 minutach. Bezpośrednio po zabiegu nie jest zalecane kierowanie pojazdami.

Po zabiegu należy zachować oszczędzający tryb życia przez przynajmniej jeden dzień. W tym czasie nie można również spożywać alkoholu.

Efekty blokady kręgosłupa – jak długo się utrzymują?

Efekt przeciwbólowy działania glikokortykosteroidów rozwija się w ciągu 1-2 dni od wykonania zabiegu. Dolegliwości mijają natomiast po około 3-7 dniach. Działanie blokady sterydowej do kręgosłupa utrzymuje się od kilku tygodni do nawet roku. Należy przy tym podkreślić, że w niektórych przypadkach jednorazowe ostrzyknięcie kręgosłupa może nie być wystarczające dla całkowitego zlikwidowania bólu. Jednocześnie nie zaleca się podawania sterydów częściej niż 3-5 razy w ciągu roku – o częstotliwości podawania blokad decyduje lekarz.

Czy blokada kręgosłupa boli?

Podczas zabiegu wykonywanego w znieczuleniu miejscowym pacjent może odczuć delikatne ukłucie igły przy jej kontakcie ze skórą, niewielki ból w momencie przechodzenia igły przez ostrzykiwaną okolicę oraz uczucie rozpierania podczas wstrzyknięcia leku.

Czy blokada przeciwbólowa kręgosłupa jest bezpieczna?

Blokada kręgosłupa, jak każdy inny zabieg, niesie ze sobą pewne ryzyko, o którym pacjenta zobowiązany jest poinformować lekarz prowadzący. Przed wykonaniem zabiegu należy przede wszystkim wykluczyć wszelkie ewentualne przeciwwskazania.

Czy zabieg wymaga przygotowania ze strony pacjenta?

Zabieg nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Pacjent nie musi przychodzić na zabieg na czczo. Konieczne może okazać się jedynie odstawienie leków (np. przeciwzakrzepowych) – zgodnie z zaleceniami lekarza. 

Blokada kręgosłupa – skutki uboczne

Wśród możliwych powikłań po blokadzie kręgosłupa, wykonywanej w znieczuleniu miejscowym, wymienia się:

• bóle głowy,
• drętwienie i mrowienie kończyn,
• swędzenie lub pieczenie skóry,
• krwawienie,
• podrażnienie nerwu,
• przemijające podwyższenie poziomu cukru,
• uszkodzenie rdzenia kręgowego,
• spadek ciśnienia, skutkujący zasłabnięciem lub omdleniem,
• przebicie opony twardej i znieczulenie od pasa w dół utrzymujące się około godziny,
• zaostrzenie infekcji – po podaniu blokady u niektórych pacjentów może wystąpić nasilenie stanu zapalnego.

Skutki uboczne mogą być wywołane przedawkowaniem sterydów. W efekcie może dojść między innymi do: do jałowej martwicy lub rozrzedzenia kości, osłabienia lub naderwania tkanek miękkich, wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, zaczerwienienia twarzy oraz wystąpienia nudności i biegunek.

Blokada kręgosłupa – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniami do zastosowania blokady sterydowej kręgosłupa są:

• aktywne infekcje skórne,
• ciąża,
• zaburzenia krzepnięcia,
• uczulenie na określone substancje lecznicze – w szczególności leki miejscowo znieczulające oraz sterydy,
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
• nieleczone nadciśnienie tętnicze krwi,
• nieleczona cukrzyca.

Ile kosztuje blokada bólu kręgosłupa?

Cena blokady kręgosłupa, małoinwazyjnego zabiegu skutecznie znoszącego bóle pleców, zależna jest od kilku czynników: podawanego preparatu, ostrzykiwanego miejsca i miejsca wykonania zabiegu. Średni koszt zastrzyku to 250-900 zł.