Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety, który wpływa na jej całe ciało. Oczekiwanie na narodziny na dziecka bywa dla przyszłych mam nie lada wyzwaniem – zwłaszcza wtedy, kiedy towarzyszą mu bóle kręgosłupa utrudniające codzienne funkcjonowanie. Na szczęście dolegliwości bólowe można łagodzić. Przedstawiamy skuteczne sposoby na ból kręgosłupa w ciąży.
Ból pleców w ciąży – co jest jego powodem?
Zanim przedstawimy najskuteczniejsze sposoby łagodzenia dolegliwości bólowych w czasie ciąży, przyjrzyjmy się temu, jakie są przyczyny bólu kręgosłupa odczuwanego przez przyszłe mamy. Charakter bólu pleców zmienia się wraz z rozwojem ciąży i tym, jak ona wpływa na całe ciało kobiety.
Ból kręgosłupa w ciąży – pierwszy trymestr
Bóle krzyża w pierwszym trymestrze, czyli na początku ciąży, spowodowane są stopniowym rozciąganiem się więzadeł macicy, a także powolnym rozluźnianiem się tkanki chrzęstno-kostnej, z której zbudowana jest miednica kobiety. Ból pleców na tym etapie ciąży jest naturalnym efektem powiększania się brzuszka.
Ból kręgosłupa w ciąży – drugi trymestr
Bóle kręgosłupa w drugim trymestrze ciąży są związane ze zwiększającą się masą ciała – o kilka, a nawet o kilkanaście kilogramów. Dodatkowy ciężar sprawia, że zmienia się punkt ciężkości ciała – przesuwa się on do przodu i do dołu. By móc zachować równowagę, kobieta ciężarna chodząc, siedząc czy stojąc odchyla do tyłu górną połowę ciała. To z kolei pogłębia naturalną krzywiznę kręgosłupa (lordozę), zwłaszcza w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, w której w efekcie występują bóle pleców. Dolegliwości bólowe są też spowodowane rosnącym napięciem mięśni i naciskiem na korzenie nerwowe.
Ból kręgosłupa w ciąży – trzeci trymestr
W trzecim trymestrze ciąży organizm kobiety wytwarza duże ilości relaksyny – hormonu odpowiedzialnego za rozluźnienie więzadeł miednicy. To dzięki niej stają się one bardziej ruchome i są w stanie przepuścić dziecko przeciskające się przez kanał rodny. Relaksyna działa jednak również na więzadła między kręgami i dyskami kręgosłupa, które stając się bardziej wiotkie, mogą dawać o sobie znać w postaci dotkliwego bólu pojawiającego się na koniec ciąży.
Gdzie bolą plecy w ciąży?
Ból kręgosłupa, w tym również ten występujący w ciąży, może dotyczyć każdego odcinka pleców. Najczęściej jednak przyszłe mamy skarżą się na dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego (w dolnej części kręgosłupa) i piersiowego. Niekiedy ból promieniuje do ręki, pachwiny, uda, pośladka lub łydki, znacznie utrudniając normalne funkcjonowanie. Niektóre kobiety odczuwają również ból pleców w ciąży między łopatkami oraz drętwienie i mrowienie rąk.
Sposoby na ból pleców w ciąży
Dolegliwości bólowe pleców w ciąży zwykle nie są groźne dla zdrowia kobiety, ponieważ po urodzeniu dziecka jej kręgosłup zostaje odciążony i powraca do naturalnego kształtu.
Nieprzyjemne dolegliwości ograniczają jednak sprawność przyszłej mamy. Na szczęście istnieje wiele skutecznych sposobów na łagodzenie bólu pleców w ciąży. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich.
1. Oszczędzanie się
Jak wiadomo, ciąża to nie choroba, jednak należy prowadzić oszczędzający swoje siły tryb życia. Przyszłe mamy, aby uchronić się przed bólem pleców, nie powinny się nadmiernie forsować i w miarę możliwości jak najczęściej odpoczywać, aby odciążyć kręgosłup.
2. Utrzymywanie prawidłowej postawy
Kluczową rolę w niwelowaniu dolegliwości bólowych pleców w okresie ciąży jest zachowywanie właściwej postawy ciała. Wiele przyszłych mam nabiera nieprawidłowych nawyków, zwłaszcza w ostatnim trymestrze. Przede wszystkim należy unikać wypychania brzucha do przodu – taka postawa sprzyja nadmiernemu wygięciu kręgosłupa, a w konsekwencji bólom pleców. Zalecane jest trzymanie wyprostowanej postawy (tak, aby ,,trzymać” dziecko najbliżej kręgosłupa) z ramionami odchylonymi do tyłu i trzymaną prosto głową. Aby coś podnieść, należy kucnąć ustawiając łydki i kolana lekko na boki. Warto również wystrzegać się długiego stania i siedzenia.
3. Właściwa pozycja spania
Wiele kobiet w ciąży skarży się na bóle kręgosłupa po nocy. Jest to związane z przyjęciem komfortowej pozycji do spania. Rosnący brzuch uniemożliwia ułożenie się na brzuchu. Zaleca się spanie i odpoczynek na lewym boku z poduszką lub zwiniętym kocem między kolanami. To komfortowa pozycja dla kręgosłupa, która zapewnia prawidłowy przepływ krwi. Co równie ważne, materac nie powinien zapadać się pod ciężarem ciała. Wstawanie z łóżka należy natomiast wykonywać z pozycji bocznej.
4. Aktywność fizyczna
Ciąża nie oznacza konieczności rezygnacji z aktywności ruchowej. Wręcz przeciwnej – regularny ruch przyszłej mamy stanowi najlepszy sposób na wzmocnienie mięśni brzucha, pleców oraz nóg. Systematyczne, 30-minutowe ćwiczenia pozwolą ciężarnej uwolnić się od bólów kręgosłupa wywołanych rosnącym obciążeniem. Polecany jest przede wszystkim tzw. koci grzbiet – ćwiczenie wykonuje się w pozycji klęku, z kolanami i stopami rozstawionymi na szerokość bioder i podpierając się na dłoniach. Przy wdechu zaokrąglamy plecy i ściągamy pośladki, a przy wydechu opuszczamy brzuszek i unosimy głowę. Dobrym pomysłem może okazać się też gimnastyka dla ciężarnych i zajęcia w szkole rodzenia.
5. Noszenie odpowiednich butów
Ból kręgosłupa w ciąży w ciąży może potęgować noszenie butów na wysokich obcasach, tak uwielbianych przez wiele pań. Szpilki dodatkowo obciążają nasz kręgosłup, ponieważ nosząc je nienaturalnie wyginamy część lędźwiową kręgosłupa. Dlatego też borykając się z obolałym kręgosłupem, powinniśmy zamienić szpilki na płaskie obuwie lub buty na niskim obcasie o wysokości 3-4 cm.
6. Relaks w wodzie
Doskonałym sposobem na łagodzenie bólu kręgosłupa w ciąży są też kąpiele w wodzie. Pływanie popularną żabką czy na plecach świetnie relaksuje i odciąża kręgosłup. Można też spróbować aqua aerobiku, który zwiększy wytrzymałość mięśni bez znacznego wysiłku. W wodzie stawy przyszłej mamy będą mniej podatne na wystąpienie kontuzji.
7. Odpowiednia masa ciała
W ciąży należy jeść dla dwojga, ale nie za dwoje – dlatego konieczne jest kontrolowanie powiększającej się masy ciała. Nadprogramowe kilogramy zdobyte w szybkim tempie nie służą organizmowi, a zwłaszcza plecom. By zapobiegać bólowi kręgosłupa warto stosować zbilansowaną dietę o odpowiedniej kaloryczności, bogatą w niezbędne witaminy i minerały.
8. Rozgrzewanie ciała
Ataki bólu pleców w ciąży łagodzi ich rozgrzewanie za pomocą termoforu, który pomoże rozluźnić napięte mięśnie przykręgosłupowe. Pomocnym rozwiązaniem będą też domowe kąpiele w ciepłej, ale nie gorącej wodzie.
9. Leki na ból pleców
Pomocne w łagodzeniu bólu pleców w ciąży są również leki – ich stosowanie przyszłe mamy muszą jednak skonsultować z lekarzem prowadzącym. Ten może zalecić przyszłej mamie zastosowanie paracetamolu, który jako jedyny z prostych leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty może być bezpiecznie przyjmowany w całym przebiegu ciąży, a także później w okresie karmienia piersią.
10. Maści na bolące plecy
Bezpieczne dla rozwijającego się w brzuchu dziecka i niewywołujące uczuleń będą też maści i żele do zewnętrznego stosowania, w których składzie znajdują się naturalne olejki eteryczne o dobroczynnym działaniu. Delikatne preparaty świetnie łagodzą pojawiający się w ciąży ból na dole pleców.
Kiedy ból pleców w ciąży jest niebezpieczny?
Chociaż ból pleców jest bardzo częstą z dolegliwości ciążowych i w większości przypadków nie stanowi zagrożenia dla przyszłej mamy i dziecka. Mając jednak jakiekolwiek wątpliwości, gdy ból się nasila bądź towarzyszą mu inne symptomy, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Jeśli ból krzyża jest trudny do zniesienia lub daje inne niepokojące objawy – plamienie lub krwawienie z dróg rodnych bądź podwyższoną temperaturę, należy jak najszybciej zgłosić się do szpitala. Są to symptomy zagrażającego dziecku i kobiecie poronienia lub zakażenia układu moczowego. Warto pamiętać, że silne bóle krzyża na finiszu ciąży mogą być zwiastunem nadchodzącej akcji porodowej – zwłaszcza, jeśli występują wraz z nimi silne i regularne skurcze macicy. W tej sytuacji należy powiadomić lekarza prowadzącego i udać się do szpitala.
Wypełnij formularz medyczny, aby
rozpocząć e-konsultację lekarską
bez wychodzenia z domu.
