Jak brak snu wpływa na jakość życia? Skutki bezsenności (insomnii)

Długotrwały niedobór snu jest groźny dla zdrowia i poważnie zaburza funkcjonowanie organizmu. Problem bezsenności wpływa nie tylko na pogorszenie stanu zdrowia, ale przede wszystkim skraca długość życia. Funkcjonowanie człowieka uzależnione jest od długości i jakości snu. Jakie są skutki bezsenności dla zdrowia psychicznego i fizycznego? Dlaczego musimy spać?

Skutki bezsenności dla zdrowia psychicznego 

Brak snu wpływa na pogorszenie kondycji zdrowia psychicznego. Bezsenność sprzyja rozwojowi depresji, stanów lękowych, a także zwiększa ryzyko prób samobójczych. Permanentne niewyspanie w znacznym stopniu upośledza zdolności intelektualne, a te osłabione zaburzają sprawność fizyczną. Osoby cierpiące na bezsenność mają trudność z wykonywaniem prostych, codziennych czynności i logicznym myśleniem. Wskazuje się ponadto na pogorszenie samopoczucia, brak energii życiowej, brak radości, apatię i obojętność. 

Skutki bezsenności dla zdrowia fizycznego

Według dr M. Walkera u osób śpiących mniej niż 6-7 godzin, dwukrotnie wzrasta ryzyko rozwoju nowotworów, choroby Alzheimera i dochodzi do wyniszczenia układu odpornościowego¹. Zaledwie tydzień niedostatecznej ilości snu przyczynia się do rozregulowania poziomu cukru we krwi i rozwoju wstępnego stadium cukrzycy. Permanentny brak snu jest niebezpieczny dla zachowania funkcji życiowych i zdrowia organizmu. Specjaliści wskazują na zwiększone ryzyko rozwoju choroby wieńcowej, niewydolności serca czy udaru. Ponadto, dochodzi do wzmożonego wydzielania greliny, odpowiedzialnej za pobudzenie apetytu. W konsekwencji osoby cierpiące na bezsenność dodatkowo obarczone są ryzykiem otyłości. 

Cierpiący na brak snu mężczyźni posiadają niższy poziom testosteronu, natomiast u kobiet dochodzi do zmniejszenia wydzielania hormonu folikulotropowego. Bezsenność ma więc kluczowy wpływ na obniżenie płodności u obu płci. Według badań aż 80% kobiet z nieuregulowanym snem ma problemy z zajściem w ciążę lub jest narażona na ryzyko poronienia w pierwszym trymestrze ciąży. 

Permanentny brak snu obniża o 29% zasób plemników w spermie, a dodatkowo przyczynia się do ich uszkodzenia².

Szczególnie niebezpieczna jest bezsenność przewlekła. Przyczynia się do zaburzenia odbierania wrażeń zmysłowych, utraty poczucia rzeczywistości, ataków migreny, nudności. W niektórych przypadkach prowadzi do zaburzeń widzenia i halucynacji. 

Dlaczego musimy spać? 

Sen jest stanem niezbędnym do zachowania zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Ma kluczową wartość dla procesów regeneracji, uczenia, logicznego myślenia, podejmowania wyborów, zdolności zapamiętywania. Sen wpływa na kluczowe procesy życiowe, funkcjonowanie układów i narządów. Sen reguluje również metabolizm i sprzyja utrzymaniu stężenia prawidłowej ilości cukru we krwi. Dodatkowo wpływa na mikrobiom jelit, a więc bierze udział w kształtowaniu i wzmacnianiu układu odpornościowego. Jest też niezbędny do przebiegu procesów trawiennych. 

Kiedy brak snu staje się problemem? O bezsenności mówimy wtedy, kiedy problemy z zasypianiem lub jakością snu utrzymują się ponad tydzień. Zaburzenia snu wymagają konsultacji lekarskiej, a w większości przypadków podjęcia leczenia. Wstępna rozmowa dotycząca bezsenności może odbyć się zdalnie.

źródła:
1. S. Terelak, Czy może być “całodobowi”? Korzyści i zagrożenia płynące z funkcjonowania non stop, M. Walczak (red), Zeszyty Studenckiego Ruchu Naukowego Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Część, Tom 29, 2020.
2. Ibidem