Leki na depresję – w jaki sposób działają?

Stosowane w leczeniu depresji leki wpływają na receptory komórek nerwowych, które stają się mniej lub bardziej podatne na działanie neuroprzekaźników (serotoniny, acetylocholiny, dopaminy, noradrenaliny). Co ważne, stosowane w terapii leki psychotropowe nie działają od razu, a dopiero po około trzech tygodniach przyjmowania. Jakie środki stosuje się w leczeniu depresji? Czy leki przeciwdepresyjne dostępne są bez recepty?

Leki na depresję – zasady stosowania 

Leki przeciwdepresyjne dostępne są tylko na receptę i zostają przepisane pacjentowi w przypadku, jeśli objawy afektywne utrzymują się dłużej niż 2-3 tygodnie. Środki różnią się substancją czynną, którą lekarz dopasowuje do objawów i rodzaju depresji. Stosowanie leków przeciwdepresyjnych przebiega pod ścisłą kontrolą lekarza psychiatry, który na bieżąco ocenia efektywność zastosowanej terapii. Pierwsza ocena skuteczności leków wystawiana jest po około 4 tygodniach. Wówczas specjalista może podjąć decyzję o zwiększeniu bądź zmniejszeniu dawki. W przypadku braku poprawy, po około 8 tygodniach terapii, lekarz może zmienić lek. Pierwszy epizod depresyjny wymaga przyjmowania środków farmakologicznych przez minimum 6 miesięcy. Po tym okresie lekarz podejmuje decyzję o kontynuowaniu terapii lub jej zaprzestaniu. W przypadku wystąpienia kolejnego epizodu depresyjnego, chory przyjmuje leki do czasu ustąpienia objawów nawet przez okres 2 lat. U pacjentów, u których dochodzi do nawrotów epizodów, może wystąpić konieczność przyjmowania leków przez całe życie. 

Dobieranie leków na depresję

Leki przeciwdepresyjne dobierane są na podstawie zgłaszanych przez pacjenta objawów, a także testów, które może przeprowadzić specjalista w celu dokładnego scharakteryzowania typu depresji. Każdy lek niesie za sobą ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, dlatego pierwsze tygodnie stosowania terapii są kluczowe dla oceny jej skuteczności. W przypadku pojawienia się nasilonej senności, dolegliwości bólowych, nadmiernego pobudzenia, zwiększenia masy ciała, spadku libido, zmniejszenia lub zwiększenia apetytu, konieczna jest zmiana leku. Objawy te powinny być zgłaszane specjaliście natychmiast po ich wystąpieniu. Bardzo ważne przy właściwym dobieraniu leków przeciwdepresyjnych jest poinformowanie lekarza o istnieniu innych chorób przewlekłych. 

Nieprawidłowo dobrane leki mogą pogorszyć epizod depresyjny i nasilać objawy, co dla wielu pacjentów jest nie tylko bolesne, ale też niebezpieczne. Nigdy nie eksperymentuj z lekami na depresję!

Jak działają leki na depresję i czy uzależniają?

Skuteczność leków na depresję polega na oddziaływaniu substancji czynnej na receptory poprzez ich pobudzanie lub blokadę, w zależności od stanu i potrzeb pacjenta. Uwalniana w korze mózgowej np. dopamina zwiększa poczucie radości, dodaje energii i chęci do życia. Natomiast hamowanie nadmiaru wydzielanej dopaminy redukuje uczucie lęku, bezradności i poczucia beznadziejności. Podobnie jest z działaniem leków na pozostałe neuroprzekaźniki. 

Jednym z najczęściej powtarzanych mitów dotyczących leków przeciwdepresyjnych jest ich działanie uzależniające. Stosowane w leczeniu depresji środki nie powodują uzależnienia, a towarzyszące pacjentowi objawy odstawienne są normalną reakcją organizmu na nagły brak wcześniej dostarczanej substancji czynnej. Uboczny skutek odstawienia trwa jednak tylko kilka tygodni, a stan ten jest monitorowany przez lekarza. 

Depresja jest chorobą, która w większości przypadków wymaga leczenia farmakologicznego. Prawidłowo dobrane leki i przestrzeganie przez pacjenta zaleceń lekarza, może skutkować remisją choroby i powrotem do zdrowia. Ukrywanie przed lekarzem niepokojących objawów wynikających z przyjmowania leków lub samodzielne eksperymentowanie ze środkami psychotropowymi, jest skrajnie niebezpieczne i nieodpowiedzialne.