Dystymia a depresja: przyczyny, objawy, leczenie i różnice

Depresja to choroba mająca różne oblicza. Jednym z nich jest dystymia – zaburzenie psychiczne polegające na długotrwałym, a jednocześnie lżejszym obniżeniu nastroju. Czym objawia się dystymia? Jakie są różnice między dystymią a depresją? Jak leczyć tzw. „łagodną depresję”?

Dystymia – co to takiego?

Dystymia jest typem depresji charakteryzującym się długotrwałym obniżeniem nastroju. Symptomy dystymii towarzyszą chorym przez wiele lat, a niekiedy przez całe życie. Przebiega ona jednak łagodniej niż depresja, przez co trudno ją rozpoznać.

Dystymia to zaburzenie o charakterze przewlekłym, dlatego bywa określana depresją przewlekłą – nie jest to jednak do końca prawdą. Jej objawy nie mają wystarczającego natężenia, aby stanowiły podstawę rozpoznania depresji. Dystymia to zaburzenie o mniej burzliwym przebiegu niż depresja.

Jak objawia się dystymia?

Pacjenci z dystymią mierzą się z typowymi jej objawami, do których należą:

• umiarkowane obniżenie nastroju,
• częste uczucie zmęczenia,
• obniżona samoocena,
• zmniejszona aktywność,
• problemy z koncentracją,
• ogólne rozdrażnienie,
• uczucie napięcia,
• problemy z podejmowaniem depresji,
• zaburzenia snu – bezsenność lub nadmierna senność,
• zaburzenia jedzenia – brak apetytu lub objadanie się,
• unikanie kontaktów społecznych.

Powyższe objawy występują również w przebiegu depresji. Aby odróżnić obie choroby, należy przyjrzeć się sile dolegliwości i temu, jak długo się one utrzymują. 

Dystymia a depresja – jak je odróżnić?

Charakterystyka dystymii sprawia, że bywa ona utożsamiana z depresją. Istnieją między nimi pewne podobieństwa, które dodatkowo utrudniają odróżnienie. Przede wszystkim obie choroby wywołują ogromne cierpienie u chorego, znacząco obniżają jakość jego życia i zaburzają codzienne funkcjonowanie.

Kluczową różnicą pomiędzy dystymią a depresją jest czas trwania choroby. Depresję diagnozuje się, jeśli jej charakterystyczne objawy utrzymują się co najmniej dwa tygodnie. Natomiast dystymia trwa minimum dwa lata lub dłużej. Nieco krótszy czas dotyczy dzieci i nastolatków – w tych grupach symptomy muszą trwać więcej niż rok.

Inne jest też nasilenie objawów – dystymię nazywa się niekiedy „lekką depresją” z uwagi na to, że jej symptomy nie są tak dokuczliwe. Chorzy na dystymię, w przeciwieństwie do wielu chorych na depresję, nie mają większych problemów z wywiązywaniem się ze swoich zawodowych i rodzinnych zobowiązań.

Jakie są przyczyny występowania dystymii?

Wśród głównych przyczyn dystymii wymienia się uwarunkowania genetyczne. Na rozwój choroby silniej narażone są osoby, u których w rodzinie ktoś cierpiał już na zaburzenia afektywne – zarówno depresję lub dystymię. Za wystąpienie dystymii może odpowiadać też zaburzenie neuroprzekaźników – u pacjenta występuje wtedy zmniejszone stężenie serotoniny i noradrenaliny, które są odpowiedzialne za nastrój i samopoczucie.

Czy dystymię trzeba leczyć?

Chociaż objawy dystymii są znacznie mniej nasilone niż te związane z depresją, to choroba i tak wymaga prawidłowego rozpoznania i leczenia. Za koniecznością przemawiają trudności chorego w codziennym funkcjonowaniu, jak również podatność na uzależnienie się od substancji psychoaktywnych.

Co ważne, u pacjenta z nieleczoną dystymią może rozwinąć się również klasyczna depresja. W takim wypadku mówi się o istnieniu u chorego „podwójnej depresji”. Dystymia może również prowadzić do próby samobójczej.

Na czym polega leczenie dystymii?

W leczeniu dystymii, podobnie jak depresji, zastosowanie znajdują dwa podstawowe, porównywane ze sobą sposoby leczenia – farmakoterapia i psychoterapia. 

Wybór metody leczenia dystymii zależny jest od nasilenia objawów schorzenia, a także od ogólnego stanu zdrowia danego pacjenta. Czasami korzystne może okazać się połączenie obu metod leczenia.