Najważniejsze informacje:

• Zapaleniu zatok towarzyszy nie tylko uporczywy katar, ale też charakterystyczny ból głowy od zatok, który zazwyczaj nasila się przy kaszlu, w trakcie pochylania, podczas aktywności sportowej i o poranku, przy wstawaniu z łóżka.
• Zatokowy ból głowy jest jednym z typowych objawów świadczących o tym, że infekcja objęła zatoki. 
• Dolegliwość można zwalczać stosując leki na zatokowy ból głowy. Pomocne są również domowe sposoby, które uśmierzają ból głowy w skroniach. 

Czym charakteryzuje się zatokowy ból głowy? Ile trwa ból głowy od zatok? Jak go leczyć? Czy domowe metody wystarczą, by się z nim uporać? Odpowiedzi na te pytania w poniższym artykule, w którym przybliżamy temat bólu głowy przy infekcji zatok. Do pozbycia się dokuczliwego objawu konieczne jest jej skuteczne wyleczenie. 

Jak wygląda zatokowy ból głowy?

Ból głowy to powszechnie występująca dolegliwość, która może mieć wiele różnych przyczyn. Jedną z nich są chore zatoki. Zatokowy ból głowy charakteryzuje się pulsowaniem, któremu towarzyszy uczucie rozpierania w rejonie twarzy i głowy. Sam ból głowy od zatok może promieniować do innych części twarzy lub szyi. Ból głowy od zatok koncentruje się w okolicy czoła, nasady nosa, policzków i zębów. Często występuje wyłącznie po jednej stronie twarzy. Niekiedy chore zatoki wywołują ból głowy z tyłu.

Zatokowy ból zatok – skąd się bierze?

Przyczyną występowania zatokowego bólu głowy jest gromadzenie się w zatokach nadmiaru wydzieliny, która nie jest nie jest w stanie normalnie spływać przez przewody nosa i być odprowadzana na zewnątrz. To prowadzi do wzrostu ciśnienia. Na skutek tego powstaje obrzęk. Niedrożność nosa wywołuje dokuczliwy zatokowy ból głowy. 

Ból głowy od zatok może być jednym z objawów stanu zapalnego zatok o podłożu wirusowym lub bakteryjnym. Bakteryjny stan zapalny najczęściej rozwija się po infekcji wirusowej, jako nadkażenie bakteryjne. Zatokowy ból głowy najczęściej towarzyszy ostremu wirusowemu zapaleniu zatok – w przewlekłym jest obserwowany rzadziej.

Ból głowy od zatok – jeden z objawów zapalenia zatok

Ból głowy od zatok to jeden z objawów możliwej infekcji zatok. Dolegliwość rzadko występuje sama. Typowymi objawami stanu zapalnego zatok są również:

• zatkany nos – z katarem lub bez,
• wydzielina z nosa – często po jednej stronie,
• spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• obrzęk twarzy, 
• kaszel w nocy,
• gorączka lub stan podgorączkowy,
• pogorszenie węchu,
• ogólne osłabienie, 
• senność. 

Kiedy zatokowy ból głowy się nasila?

Zatokowy ból głowy cechuje również nasilanie się w określonych sytuacjach. Dolegliwości stają się szczególnie dokuczliwe podczas kaszlu, pochylania się, próby opróżnienia nosa, wysiłku fizycznego, a także w godzinach porannych, przy wstawaniu. Również nagłe zmiany temperatury, zwłaszcza przy wyjściu z ciepłego pomieszczenia na mróz, mogą skutkować większą siłą bólu głowy od zatok. 

Ból głowy od zatok – ile trwa?

Zatokowy ból głowy utrzymuje się przez wiele dni – do wyleczenia stanu zapalnego zatok. To odróżnia go od bólu migrenowego i napięciowego bólu głowy, które mijają po kilku godzinach lub maksymalnie kilku dniach od momentu wystąpienia. Z tego powodu ból głowy od zatok utrudnia choremu codzienne funkcjonowanie i obniża jego samopoczucie. 

Ból głowy od zatok bez kataru – czy możliwy?

U niektórych pacjentów może występować ból głowy od zatok bez kataru. Brak kataru świadczy o przewlekłym zapaleniu zatok. Towarzyszy mu wtedy sam ucisk głowy i zatkany nos, ale bez wydzieliny. Zatokowe pochodzenie bólu można rozpoznać np. po tym, że trwa równolegle z infekcją górnych dróg oddechowych i nasila się przy ucisku w miejscach, gdzie zlokalizowane są zatoki przynosowe. Ból zatok przy przewlekłym stanie zapalnym jest typowy dla alergii i dla pacjentów z polipami.

Zatokowy ból głowy a stany przewlekłe zatok

W przypadku przewlekłej postaci zapalenia zatok dolegliwości bólowe mogą mieć charakter nawracający (u 20–35% pacjentów) i być wskazaniem nawet do leczenia operacyjnego. Przeważnie jednak da się je zwalczyć metodami farmakologicznymi. 

Leki na zatokowy ból głowy – na receptę i bez recepty

Zatokowy ból głowy zwalczać można w większości przypadków za pomocą leków bez recepty. Ogólnodostępne tabletki przeciwbólowe działają objawowo, jednak mogą okazać się skuteczne przy bólu głowy od zatok tylko w krótkiej perspektywie. Warunkiem całkowitego zwalczenia zatokowego bólu głowy jest uporanie się z jego przyczyną, czyli zapaleniem zatok. Z utrzymującym się bólem głowy od zatok najlepiej udać się do laryngologa.

Leczenie zapalenia zatok, którego jednym z objawów jest ból głowy, opiera się na glikokortykosteroidach donosowych, preparatach obkurczających błonę śluzową nosa (pseudoefedrynie, fenylefrynie, ksylometazolinie, oksymetazolinie). 

W niektórych przypadkach wprowadzana jest antybiotykoterapia (kiedy stan zapalny ma pochodzenie bakteryjne). Stosowane w tym celu są np. amoksycylina (składnik leków Amotaks, Hiconcil, Duomox i Ospamox), lewofloksacyna (m.in. Levoxa, Levalox, Oroflocina), klarytromycyna (m.in. Fromilid Uno, Klabion Uno, Klabax) oraz azytromycyna (m.in. Azitrolek). Antybiotyki i niektóre glikokortykosteroidy (np. Tafen Nasal) są do kupienia tylko na receptę. 

Preparaty dostępne bez bez recepty łatwiej znaleźć wśród leków mukolitycznych, które rozrzedzają wydzielinę i sprzyjają stopniowemu uwalnianiu jej z rozpulchnionych, zatkanych zatok. Tym samym przynoszą ulgę przy uciążliwym uczuciu rozpierania i znoszą uczucie bólu głowy od zatok. Tabletki na zatokowy ból głowy o działaniu mukolitycznym mogą zawierać m.in. acetylocysteinę, ambroksol, bromheksynę. Środki te występują też w postaci syropów czy preparatów do inhalacji.

Zatokowy ból głowy – domowe sposoby na jego zwalczanie

Istnieje również szereg naturalnych, domowych metod leczenia, które pomagają uśmierzyć ból głowy od zatok, jeśli nie mają on dużego nasilenia. Skuteczne są przede wszystkim:

• ciepłe okłady na zatoki, które pomagają w udrożnieniu nosa,
• regularne nawadnianie się w celu rozrzedzenia wydzieliny,
• smarowanie bolesnych miejsc maściami rozgrzewającymi,
• utrzymywanie wilgotności powietrza przy użyciu nawilżacza,
• irygacje (płukanie) zatok solą fizjologiczną, jak również gotowym lub przygotowanym w domu roztworem na bazie soli morskiej,
• spanie w pozycji z uniesioną głową,
• stosowanie czosnku (naturalnego antybiotyku) oraz kurkumy o właściwościach przeciwzapalnych. 

Domowe sposoby zalecane są również w przypadku zatokowego bólu głowy w ciąży.