Skuteczne domowe sposoby na zapalenie zatok – sprawdź, jak poradzić sobie z zatkanymi zatokami

• Zapalenie zatok może mieć różne podłoże, stopień nasilenia i czas trwania, na podstawie których dobiera się najodpowiedniejszy sposób leczenia.
• Dokuczliwe i długotrwałe dolegliwości, takie jak katar, zatkany nos, ból głowy, rozpieranie w twarzy, obrzęk powiek i pogorszenie samopoczucia wymagają konsultacji z lekarzem. 
• W czasie oczekiwania na wizytę lub jako wspomaganie zaproponowanego przez specjalistę leczenia warto skorzystać z domowych sposobów na zapalenie zatok.
• Podjęcie interwencji w początkowej fazie choroby może zapobiec jej rozwojowi i konieczności stosowania silnych leków.

Zapalenie zatok jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem, ponieważ zazwyczaj wymaga leczenia farmakologicznego, a często również poszerzonej diagnostyki. Szybka pomoc w początkowej fazie choroby może zapobiec jej rozwojowi i poważniejszym konsekwencjom. Dlatego warto znać kilka pomocnych metod, które można zastosować jeszcze przed wizytą. Przy zapaleniu zatok domowe sposoby mogą również wspomagać skuteczność specjalistycznego leczenia. Dowiedz się, jak samodzielnie wspomóc chore i bolące zatoki.

Zapalenie i ból zatok — jak leczyć w domu?

W przypadku zarówno infekcyjnego, jak i alergicznego zapalenia zatok domowe sposoby łagodzenia dolegliwości wyglądają podobnie. W początkowej fazie choroby bywają wystarczające do uporania się z problemem. Chociaż najczęściej stosuje się je równolegle z innymi metodami leczenia, a ich działanie traktowane jest jako wspomagające.

Można wyróżnić kilka skutecznych domowych sposobów na zapalenie zatok, które mogą być pomocne zarówno w przypadku dolegliwości o charakterze ostrym, jak i przewlekłym.

Inhalacje na zatoki

Przy zatkanych zatokach ulgę przynoszą inhalacje z użyciem zwykłej soli fizjologicznej. Warto mieć swój inhalator lub nebulizator – wówczas można wypróbować preparaty będące połączeniem soli fizjologicznej z innymi składnikami, takimi jak nawilżający kwas hialuronowy lub działająca przeciwzapalnie ektoina. Do sporadycznie wykonywanych inhalacji w domowych warunkach wystarczą jednak miska z ciepłą wodą, ręcznik oraz sól kuchenna, olejki eteryczne (np. eukaliptusowy) bądź zioła (np. rumianek, szałwia). Tradycyjną „parówkę” na oczyszczenie zatok wykonuje się z założonym na głowę ręcznikiem i twarzą pochyloną nad miską, co pozwala parze na dotarcie głęboko do dróg oddechowych.

Irygacje – oczyszczanie zatok

Nieodłącznym elementem domowego leczenia zapalenia zatok jest ich systematyczne oczyszczanie, które najlepiej wykonywać metodą irygacji lub poprzez wprowadzanie do nosa roztworu wody morskiej w postaci aerozolu. By uniknąć podrażnień śluzówki, do płukania zatok najlepiej używać gotowego zestawu, w skład którego wchodzą butelka (typu „squeeze”) oraz saszetka z porcją chlorku sodu do rozpuszczenia w ilości wody podanej na opakowaniu.

Należy pamiętać, że w przypadku niedrożności nosa i znacznego zaczopowania, ta metoda może okazać się szkodliwa i np. uszkodzić ucho środkowe. Dlatego zaleca się stosowanie irygacji TYLKO w przypadku zachowanej drożności.

Wygrzewanie

Uniwersalnym domowym sposobem na zapalenie zatok szczękowych, sitowych, czołowych i klinowych są ciepłe okłady. Można je robić, używając ręcznika rozgrzanego na kaloryferze, gotowego żelowego kompresu, termoforu z pestkami wiśni lub zwykłego termoforu wypełnionego gorącą wodą. Na ból zatok i katar świetnie działają też okłady z leczniczej soli jodowo-bromowej. Taką sól wystarczy podgrzać na patelni i zawinąć ją w kawałek cienkiego materiału lub wrzucić do skarpetki.

Dobrym rozwiązaniem (choć nieco droższym) może być również używanie wygrzewającej lampy na podczerwień.

Ważnym elementem jest niedopuszczenie do „przewiania” po wygrzewaniu, dlatego najlepiej po zastosowaniu tej metody (dotyczy to również tzw. parówek) nie wychodzić już na zewnątrz. 

Masaż zatok

Masowanie okolic bolących zatok usprawnia przepływ krwi i limfy, a tym samym lepsze odżywienie i regenerację.

Nawadnianie

Jak przy większości infekcji i chorób układu oddechowego, dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości płynów ma kluczowe znaczenie. W przypadku zapalenia zatok to podstawa! Aby pozbyć się zalegającej wydzieliny, trzeba ją najpierw rozrzedzić, a do tego konieczne jest właściwe nawodnienie.

Leki bez recepty na zapalenie zatok

Objawowo w razie bólu czy gorączki można przyjąć paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). Dodatkowo w celu poprawy drożności nosa można zastosować donosowe lub doustne środki obkurczające naczynia błony śluzowej (zawierające np. efedrynę, pseudoefedrynę, ksylometazolinę, nafazolinę, tetryzolinę). Na receptę stosowany jest m.in. Erdomed.

Przewlekłe zapalenie zatok — leczenie domowe

Przy przewlekłym zapaleniu zatok domowe sposoby zazwyczaj okazują się nieskuteczne. Charakter przypadłości jest zaleceniem do konsultacji z laryngologiem, przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki i podjęcia specjalistycznego leczenia. Często przyczyną problemu są nieprawidłowości w budowie anatomicznej uniemożliwiające prawidłowe odprowadzanie wydzieliny z zatok. Wykorzystanie takich metod jak: nawadnianie, inhalacje, wygrzewanie i masaż, a także przyjmowanie leków przeciwbólowych zwykle przynosi umiarkowaną ulgę, ale nie powinno opóźniać konsultacji ze specjalistą, ponieważ pacjent może potrzebować leczenia chirurgicznego lub antybiotykoterapii.

Alergiczne zapalenie zatok — domowe sposoby

Jeśli za zapalenie zatok odpowiadają alergeny wziewne, warto podjąć próbę ich eliminacji z otoczenia, albo unikanie ekspozycji. Często jest to niemożliwe, dlatego w przypadku alergii warto:

• wyposażyć mieszkanie w oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA;
• często sprzątać, zmywać podłogi i ściany (kurz, sierść);
• przebierać się i myć po przyjściu z dworu (pozbycie się pyłków roślin ze skóry);
• wyeliminować z mieszkania „zbieracze kurzu” (dywany, zasłony, narzuty, pluszaki);
• zadbać o odpowiednie nawilżenie mieszkania.

Działania profilaktyczne mogą uchronić przed rozwojem choroby lub silnymi objawami. W przypadku wystąpienia alergicznego zapalenia zatok domowe sposoby są podobne do tych stosowanych przy przewlekłej dolegliwości (inhalacje, irygacje, nawadnianie). Korzystne może być zastosowanie leków antyhistaminowych, chociaż silniejsze działanie od tych ogólnodostępnych mają leki na receptę.

Zapalenie zatok szczękowych — leczenie domowe

Najczęstszą przyczyną zapalenia zatok szczękowych są infekcje układu oddechowego, choroby zębów i przyzębia, polipy lub zmiany anatomiczne w tej okolicy. Nasilenie objawów i sposoby leczenia zależą od podłoża dolegliwości. Przed konsultacją z lekarzem warto zastosować domowe metody. W przypadku zapalenia zatok szczękowych domowe sposoby są właściwie, takie same, jak w przypadku zapalenia zatok przynosowych:

• inhalacje z soli fizjologicznej lub hipertonicznego roztworu NaCl;
• irygacje wodą morską lub solą fizjologiczną;
• tzw. parówki z ziół lub olejków eterycznych;
• stosowanie ciepłych okładów na nos i czoło;
• stosowanie nawilżaczy powietrza;
• właściwe nawadnianie organizmu.

Zapalenie zatok w ciąży – domowe sposoby

Wszystkie domowe sposoby na zapalenia zatok mogą być bez obaw stosowane przez kobiety w ciąży. Warto uzupełnić je również nawilżaniem powietrza w domu, piciem gorących naparów z rumianku oraz włączaniem do diety naturalnych antybiotyków, takich jak cebula i czosnek. Występowanie niedoleczonego stanu zapalnego podczas ciąży może zagrażać zdrowiu zarówno kobiety, jak i płodu, dlatego nieskuteczność domowych kuracji jest wskazaniem do niezwłocznej wizyty u lekarza.

Zapalenie zatok u dziecka – domowe sposoby

W przypadku zapalenia zatok u dzieci domowe sposoby należy stosować nieco ostrożniej niż u dorosłych. Warto pamiętać o tym, że inhalacje z użyciem ziół i olejków eterycznych nie powinny być wykonywane u maluchów poniżej 6. roku życia ani u alergików, ponieważ mogą spowodować problemy z oddychaniem. Niebezpieczne, ze względu na ryzyko poparzenia, bywa też wykorzystywanie do inhalacji miski z gorącą wodą. Sprawdzoną domową metodą leczenia zatok u dzieci są inhalacje solą fizjologiczną przy użyciu nebulizatora. Przed wykonaniem irygacji dziecku, które nie ukończyło jeszcze 4. roku życia, trzeba skonsultować się z lekarzem.

Zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych, brak poprawy lub nawracanie objawów są wskazaniem do skonsultowania ze specjalistą, co ma związek z możliwymi konsekwencjami nieleczonego zapalenia zatok. Domowe sposoby nie powinny opóźniać wizyty, szczególnie w przypadku objawów o ciężkim charakterze przebiegających z wysoką gorączką wskazującą na infekcję bakteryjną.