Leki na zapalenie zatok – krople czy tabletki?

Leki na zapalenie zatok przynosowych pozwalają złagodzić dolegliwości towarzyszące infekcji i skrócić czas trwania choroby. Większość z nich można kupić w aptece bez recepty, ale stan zapalny o ostrym przebiegu wymaga zastosowania preparatów przepisanych przez lekarza. Kiedy do uporania się z uciążliwymi objawami wystarczą tabletki i krople na zapalenie zatok, a kiedy trzeba sięgnąć po antybiotyk? Wyjaśniamy.

Wirusowe zapalenie zatok – leki bez recepty

Leczenie zapalenia zatok nie jest łatwe i może okazać się długotrwałe, zarówno w przypadku ostrej, jak i przewlekłej postaci choroby. Jeśli infekcja ma podłoże wirusowe (a zazwyczaj tak właśnie się zdarza), jej zwalczanie, przynajmniej na początku, ogranicza się do stosowania doraźnych preparatów bez recepty. 

Pierwszą pomocą w chorobie są leki przeciwbólowe na zapalenie zatok (na bazie paracetamolu lub ibuprofenu), które pozwalają pozbyć się uciążliwego bólu głowy i ucisku w okolicy zatok przynosowych, nasilającego się przy pochylaniu. Leki z ibuprofenem oprócz działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego wykazują również właściwości przeciwzapalne. 

Leczenie wspomagają pseudoefedryna i fenylefryna, które obkurczają błonę śluzową nosa i zmniejszają jej przekrwienie, a dzięki temu pozwalają uwolnić się od kataru i wydzieliny zalegającej w zatokach. Na katar skuteczne są też ksylometazolina i oksymetazolina znajdujące się często w składzie sprayów i kropli do nosa na zatoki. Oprócz tych substancji czynnych krople zawierają przeważnie naturalne olejki eteryczne.

W przypadku występowania bardzo gęstej wydzieliny można zastosować leki mukolityczne (rozrzedzające) na zatoki, takie jak ambroksol i bromoheksyna – dostępne m.in. w postaci tabletek i syropów. Oprócz tego, że zmieniają one konsystencję wydzieliny na rzadszą, stymulują także do wytężonej aktywności rzęski wyściełające śluzówkę. W ten sposób przyspieszają naturalny proces usuwania kataru zatokowego. Poza tym leki mukolityczne są preparatami przeciwzapalnymi i bakteriostatycznymi, co oznacza, że hamują rozwój stanu zapalnego i namnażanie się bakterii.

Co robić gdy leki na zapalenie zatok nie działają?

Jeśli standardowe metody walki z chorobą nie przynoszą rezultatu, trzeba sięgnąć po leki na zapalenie zatok na receptę. W przypadku braku poprawy lub pogorszenia się stanu zdrowia po 3 dniach od rozpoczęcia leczenia domowymi sposobami, najlepiej skorzystać z pomocy lekarza, który wskaże dalszą ścieżkę postępowania.

Leki na bakteryjne zapalenie zatok – antybiotyki

Przy ostrym zapaleniu zatok szybka konsultacja z lekarzem pozwala odpowiednio zadziałać, zanim infekcja wirusowa przerodzi się w bakteryjną. Jedynym skutecznym lekiem na zatoki w przypadku wykrycia bakterii jest antybiotyk, który zazwyczaj trzeba przyjmować przez co najmniej 7–10 dni (nawet, jeśli objawy ustąpią wcześniej), równocześnie z tzw. osłoną. Do najczęściej przepisywanych antybiotyków na zapalenie zatok o podłożu bakteryjnym należą amoksycylina (Amoxicillinum), azytromycyna (Azithromycinum), lewofloksacyna (Levofloxacinum) i klarytromycyna (Clarithromycinum), czyli substancje aktywne takich leków, jak: Amotaks, Sumamed, Levoxa, Klacid.

Alergiczne zapalenie zatok – jakie leki?

Za dolegliwości ze strony zatok mogą odpowiadać także alergeny. Leki na przewlekłe zapalenie zatok o podłożu alergicznym przyjmuje się zazwyczaj długotrwale, należy więc unikać preparatów z ksylometazoliną i oksymetazoliną, ponieważ ich nadużywanie skutkuje przekrwieniem reaktywnym nosa i zanikowym zapaleniem błony śluzowej. Przy alergicznym zapaleniu zatok zalecanymi lekami bez recepty są glikokortykosteroidy donosowe, np. furoinian mometazonu (choć niektóre preparaty z donosowym mometazonem można dostać tylko na receptę).

Leki na zapalenie zatok dla dzieci

Zapalenie zatok u dzieci powinno być leczone pod kontrolą lekarza. Metodami farmakologicznymi pierwszego rzutu są oczyszczanie nosa wspomagane inhalacjami i użyciem delikatnych kropli obkurczających oraz przyjmowanie leków mukolitycznych w syropie. W przypadku zakażenia bakteryjnego konieczne jest zastosowanie antybiotyku, przeważnie amoksycyliny.