Choroby żołądka – gdzie i od czego boli żołądek?

Najważniejsze informacje:

• Ból żołądka najczęściej odczuwany jest w górnej części brzucha, w okolicy nadbrzusza (między żebrami a pępkiem). Może promieniować do pleców, klatki piersiowej lub lewej strony brzucha – w zależności od przyczyny.
• Ból żołądka może być różny: piekący przy refluksie, skurczowy przy zatruciu, tępy lub ostry przy wrzodach. Nasilenie bólu, jego rytm i towarzyszące objawy (np. zgaga, nudności, wymioty) pomagają w odróżnieniu przyczyny takiego stanu.
• Najczęstsze przyczyny bólu brzucha w okolicy żołądka to: nieprawidłowa dieta (tłuste, pikantne potrawy), stres, zakażenie bakterią Helicobacter pylori, palenie i alkohol. Śluzówkę żołądka i ból brzucha mogą wywołać także leki, zwłaszcza z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
• Jeśli bólowi towarzyszą objawy, takie jak krwawienie z przewodu pokarmowego, nagła utrata masy ciała, przewlekłe wzdęcia, niedokrwistość czy intensywne wymioty, konieczna jest rozszerzona diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Ból żołądka jest jedną z najczęściej zgłaszanych dolegliwości u lekarza, która może pojawić się u osób w każdym wieku – zarówno u dzieci, dorosłych, jak i seniorów. Choć często bywa skutkiem błędów dietetycznych lub stresu, może również wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak choroba wrzodowa, infekcja bakteryjna czy nawet nowotwór. Dowiedz się, o czym może świadczyć silny ból żołądka, jak go rozpoznać i kiedy należy skonsultować się z lekarzem.

Gdzie boli żołądek?

Ból żołądka najczęściej odczuwany jest w nadbrzuszu, czyli w górnej części brzucha, tuż poniżej mostka. Może jednak promieniować do pleców, klatki piersiowej lub boków, co bywa mylące i czasem przypomina inne schorzenia (np. ból serca lub trzustki). W zależności od przyczyny ból żołądka może pojawić się w różnych miejscach:

• wrzody żołądka – ból pojawia się w górnej części brzucha, zazwyczaj po posiłku;
• wrzody dwunastnicy – ból występuje na czczo, a posiłek przynosi ulgę;
• refluks żołądkowo-przełykowy – piekący ból za mostkiem, często po jedzeniu lub w pozycji leżącej;
• gastropatia – rozlany ból nadbrzusza, uczucie dyskomfortu, często niezwiązany bezpośrednio z jedzeniem.

Jak boli żołądek?

Ból żołądka może przybierać różne formy, w zależności od przyczyny i stanu zaawansowania schorzenia. Najczęściej u pacjentów obserwuje się:

• ostry ból – nagły i silny, który często wskazuje na wrzody żołądka lub poważniejsze schorzenia, takie jak perforacja ściany żołądka czy krwawienie wewnętrzne. Ból może być intensywny i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej;
• tępy, przewlekły ból – często związany z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka (gastropatia), niestrawnością czy problemami z trawieniem. Tego typu ból może trwać dłuższy czas, wskazując na niezdiagnozowane problemy trawienne;
• piekący ból – typowy dla refluksu żołądkowo-przełykowego, w którym treść żołądkowa cofa się do przełyku, powodując uczucie pieczenia w klatce piersiowej, zwane zgagą;
• skurczowy ból – objawia się jako silne, nagłe skurcze i może występować przy zatruciu pokarmowym, infekcjach przewodu pokarmowego lub problemach z trawieniem.

Kiedy ból brzucha może oznaczać poważniejszą chorobę?

Ból żołądka, który występuje w określonych warunkach, może być objawem poważniejszych chorób. Należy natychmiast udać się do lekarza, jeśli:

• ból jest nagły i bardzo silny;
• towarzyszą mu krwawienia (np. fusowate wymioty, smoliste stolce);
• dochodzi do utraty masy ciała bez wyraźnej przyczyny;
• pojawiają się trudności w połykaniu;
• występują przewlekłe nudności i wymioty.

Od czego boli żołądek? Przyczyny bólu żołądka

Najczęstsze przyczyny bólu żołądka to:

• dieta – spożywanie tłustych, pikantnych potraw, duże porcje, szybkie jedzenie lub nieregularne posiłki;
• stres – emocjonalne napięcie wpływa na produkcję kwasu żołądkowego, co może prowadzić do dolegliwości żołądkowych;
• zakażenie Helicobacter pylori – bakteria wywołująca stany zapalne i wrzody żołądka;
• alkohol i papierosy – uszkadzają błonę śluzową żołądka, prowadząc do różnych schorzeń;
• leki (NLPZ) – niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen, mogą powodować uszkodzenia żołądka.

Choroby żołądka

Choroba wrzodowa żołądka

Choroba wrzodowa żołądka to stan, w którym dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej, prowadzącego do powstania wrzodów. Najczęstszą przyczyną choroby wrzodowej jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori oraz przewlekłe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Objawy choroby wrzodowej to ból nadbrzusza, nudności, zgaga, krwawienia z przewodu pokarmowego.

Refluks żołądkowo-przełykowy

Refluks to stan, w którym treść żołądkowa cofa się do przełyku, wywołując ból i pieczenie. Objawy to: zgaga, kwaśne odbijanie się, ból gardła oraz uczucie pieczenia w klatce piersiowej.

Gastropatia

Gastropatia to uszkodzenie błony śluzowej żołądka bez wyraźnego odczynu zapalnego. Za rozwój tego schorzenia odpowiada głównie przewlekłe stosowanie leków, alkohol oraz stres. Objawy to ból w nadbrzuszu, niestrawność i uczucie pełności.

Choroba nowotworowa żołądka

Rak żołądka często rozwija się na tle przewlekłych zapaleń żołądka, zwłaszcza związanych z zakażeniem H. pylori. Objawy nowotworów żołądka to m.in. długotrwały ból, nudności, wymioty, utrata wagi, krwawienia i spadek apetytu.

Zapalenie błony śluzowej żołądka

Zapalenie błony śluzowej żołądka (nieżyt żołądka) może mieć charakter ostry lub przewlekły. Przyczynami mogą być infekcje, leki, alkohol oraz inne czynniki drażniące. Objawy to ból brzucha, nudności, zgaga, a także niestrawność.

Dyspepsja czynnościowa

Dyspepsja czynnościowa to zespół objawów związanych z niestrawnością, bez widocznych zmian w strukturze narządu. Występuje najczęściej w formie zespołu poposiłkowego i bólu w nadbrzuszu.

Chory żołądek – objawy bólu żołądka

Choroby żołądka mogą manifestować się w różnorodny sposób, obejmując zarówno objawy dyskomfortu, jak i poważniejsze dolegliwości. W zależności od konkretnego schorzenia objawy mogą mieć różny charakter i intensywność. Najczęściej jest to:

• zgaga – uczucie pieczenia w klatce piersiowej, które wynika z cofania się kwasu żołądkowego do przełyku. Jest to bardzo typowy objaw w przypadku choroby refluksowej przełyku, która może występować na tle przewlekłego podrażnienia błony śluzowej. Objaw ten może nasilać się po spożyciu tłustych, pikantnych posiłków, alkoholu, czy kawy;
• nudności – uczucie potrzeby wymiotowania, które może być wynikiem wielu czynników, w tym infekcji, stresu, niezdrowej diety, a także chorób układu pokarmowego. Jeżeli nudności pojawiają się regularnie, szczególnie w połączeniu z innymi objawami, warto zwrócić na nie uwagę, ponieważ mogą być symptomem chorób żołądka, takich jak zapalenie błony śluzowej czy wrzody;
• odbijanie – proces uwalniania nadmiaru gazów z żołądka przez usta, który może być spowodowany zarówno spożywaniem pokarmów, które nasilają produkcję gazów, jak i problemami ze skurczami żołądka lub zaburzeniami trawienia. Odbijanie się występuje często po jedzeniu lub piciu napojów gazowanych;
• wzdęcia – uczucie pełności i napięcia w jamie brzusznej, które często towarzyszy niepełnemu lub spowolnionemu procesowi trawienia. Wzdęcia mogą być spowodowane m.in. spożywaniem pokarmów bogatych w błonnik, jak rośliny strączkowe, kapusta, cebula, czy napojami gazowanymi. Często towarzyszy im również odbijanie się i uczucie ciężkości w żołądku;
• wymioty – gwałtowne opróżnienie treści żołądkowej przez usta, które mogą występować w wyniku infekcji żołądkowych, zatrucia pokarmowego, nadmiaru alkoholu, a także innych chorób przewodu pokarmowego. Wymioty są zazwyczaj objawem bardziej zaawansowanego stanu zapalnego lub poważnych problemów ze zdrowiem;
• wrażenie pełności po posiłku – pojawia się nawet po zjedzeniu małej ilości jedzenia. Może to być oznaką spowolnionego trawienia lub zaburzeń w pracy żołądka;
• spadek apetytu – częsty objaw, który może towarzyszyć przewlekłym chorobom żołądka, takim jak wrzody, zapalenie błony śluzowej czy infekcje. Brak chęci do jedzenia może również być wynikiem doświadczanego dyskomfortu po posiłkach.

Podrażniony żołądek – jak rozpoznać?

Objawy podrażnionego żołądka mogą być łatwe do zauważenia, szczególnie gdy utrzymują się przez dłuższy czas. Często są wynikiem niezdrowych nawyków żywieniowych, stresu czy przewlekłego stosowania leków. Do typowych objawów podrażnionego żołądka należą:

• uczucie pełności po niewielkim posiłku – nawet po spożyciu małej porcji pacjent może czuć się przejedzony;
• nadmierne odbijanie – może być wynikiem podrażnienia błony śluzowej żołądka;
• dyskomfort i ból w nadbrzuszu – odczuwany po jedzeniu lub w wyniku stresu, związany z napięciem mięśniowym i zbyt dużą produkcją kwasu żołądkowego;
• nudności i niesmak w ustach – uczucie nieprzyjemnego smaku, które często towarzyszy problemom żołądkowym.

Spuchnięty i wzdęty żołądek

Wzdęcia i uczucie spuchniętego żołądka mogą wynikać z różnych czynników, w tym z nieodpowiedniej diety lub zaburzeń trawiennych. Do najczęstszych przyczyn wzdęć należą:

• spożywanie pokarmów bogatych w błonnik – produkty, takie jak rośliny strączkowe, kapusta, cebula czy pełnoziarniste pieczywo, mogą prowadzić do wzdęć, ponieważ są trudniejsze do strawienia, powodując nagromadzenie gazów w jelitach;
• napoje gazowane i gumy do żucia – zawierają dwutlenek węgla, który po spożyciu gromadzi się w żołądku i jelitach, prowadząc do uczucia pełności i wzdęć;
• połykanie powietrza przy jedzeniu – jedzenie w pośpiechu, rozmowa podczas posiłków, czy żucie gumy może prowadzić do połknięcia powietrza, co skutkuje wzdęciami;
• nietolerancje pokarmowe – osoby z nietolerancją laktozy czy glutenu często doświadczają wzdęć jako objawu nieprawidłowego trawienia tych składników;
• zaburzenia trawienia – w tym zespół jelita drażliwego czy choroby zapalne jelit, które mogą prowadzić do problemów z trawieniem i wzdęć.

Bolący żołądek – kiedy udać się do lekarza?

Konsultacja z lekarzem (lekarzem rodzinnym, internistą lub gastrologiem) jest zalecana, gdy dolegliwości bólowe trwają przez dłuższy czas lub nasilają się mimo zastosowania domowego leczenia. Do specjalisty należy udać się zwłaszcza wtedy, gdy:

• ból żołądka trwa dłużej niż kilka dni;
• objawy nasilają się mimo stosowania domowych środków.
• pojawiają się objawy alarmowe, takie jak krwawienie z przewodu pokarmowego, smoliste stolce, wymioty fusowate.

Aby ustalić przyczynę problemów żołądkowych, lekarz może zlecić szereg badań diagnostycznych, takich jak:

• gastroskopia – badanie endoskopowe pozwalające na bezpośrednią ocenę stanu błony śluzowej żołądka i przełyku;
• testy na Helicobacter pylori – testy oddechowe, kałowe lub biopsja pozwalają na wykrycie bakterii Helicobacter pylori, która może być przyczyną wrzodów i zapalenia żołądka;
• USG jamy brzusznej – umożliwia ocenę stanu narządów wewnętrznych, w tym żołądka i jelit, oraz wykrycie ewentualnych zmian patologicznych;
• badania laboratoryjne – w tym morfologia, OB, CRP oraz poziom żelaza, które pomagają w ocenie stanu ogólnego zdrowia pacjenta i wykryciu ewentualnych stanów zapalnych.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące bólu żołądka.