Najważniejsze informacje:

• Świąd pochwy to oznaka osłabienia mikrobiomu chroniącego drogi rodne kobiety przed infekcjami.
• Przy swędzeniu pochwy domowe sposoby leczenia (rumianek i kora dębu do nasiadówek, środki nawilżające, globulki dopochwowe z probiotykami) mogą okazać się wystarczającymi środkami zaradczymi.
• Uporczywe swędzenie pochwy u dziewczynki, ciężarnej czy każdej innej kobiety jest wskazaniem do konsultacji z ginekologiem.

Pieczenie i swędzenie pochwy towarzyszy podrażnieniom, alergiom oraz infekcjom o różnym pochodzeniu. Które choroby intymne wywołują uporczywy świąd? Jak postępować w przypadku wystąpienia takich dolegliwości? Co na swędzenie pochwy można stosować bez recepty? Odpowiadamy. 

Co oznacza swędzenie pochwy? Przyczyny

Suchość i swędzenie pochwy po okresie, po stosunku, po antybiotykach i w czasie ciąży najczęściej wynika z tej samej przyczyny – jest nią podrażnienie, które bardzo łatwo może przerodzić się w infekcję intymną. Do zakażenia drobnoustrojami wywołującymi takie choroby jak chlamydioza, waginoza, grzybica pochwy, rzęsistkowica czy opryszczka narządów płciowych, dochodzi na skutek chwilowego osłabienia układu odpornościowego i zaburzeń naturalnej flory bakteryjnej nabłonka pochwy. 

Upławy i swędzenie pochwy po antybiotykach to efekt radykalnej redukcji pałeczek kwasu mlekowego, które stanowią naturalną ochronę przed patogenami. Prowadzi do znacznego podwyższenia pH błony śluzowej pochwy i utraty przez nią biologicznych zdolności obronnych. 

Wahania pH – związane nie tylko z antybiotykoterapią, ale również z ciążą i różnymi zmianami hormonalnymi – zwiększają ryzyko zakażenia, któremu sprzyjają m.in. wizyty na basenach, niewłaściwa higiena miejsc intymnych i korzystanie z toalet publicznych. 

Swędzenie pochwy może pojawić się też z przyczyn pozainfekcyjnych, takich jak:

• reakcja alergiczna na środek do prania, środek plemnikobójczy, tkaninę, z której wykonana jest bielizna, czy wkładkę higieniczną,
• spadek liczby hormonów płciowych w okresie okołomenopauzalnym.

Swędzenie pochwy – jak złagodzić?

Przy swędzeniu pochwy najważniejsza jest identyfikacja źródła problemu. Warto zacząć od zmiany środków higienicznych, np. przeznaczonych do prania bielizny, na preparaty o właściwościach hipoalergicznych. Już na tym etapie – o ile nie doszło do infekcji – można spodziewać się poprawy lub całkowitego ustąpienia świądu. 

Jeśli swędzeniu pochwy towarzyszy uczucie suchości, dobrze jest sięgnąć po środki nawilżające na bazie wody (nie zaleca się stosowania glicerynowych lubrykantów). Należy też zadbać o dużą podaż fitoestrogenów w diecie. Ich źródłem są przede wszystkim soja i jej przetwory, ciecierzyca, soczewica, fasola, bób, siemię lniane, sezam, pistacje.

Leki i domowe sposoby na swędzenie pochwy

W przypadku braku innych niepokojących objawów towarzyszących swędzeniu pochwy domowe sposoby są najczęściej wystarczające do zażegnania problemu. Chodzi tu nie tylko o metody bazujące na ziołowej apteczce (jak np. nasiadówki z rumianku i liści kory dębu), ale również o środki farmakologiczne bez recepty. 

Warto wykorzystać np. globulki na swędzenie pochwy o działaniu probiotycznym. Zawierają one żywe pałeczki kwasu mlekowego, które uzupełniają brakującą florę bakteryjną pochwy i tym samym odbudowują naturalną barierę chroniącą przed drobnoustrojami. 

W aptekach dostępne są też tabletki, roztwory do irygacji, czopki, kremy i maści na swędzenie pochwy, które stosuje się przy występowaniu infekcji intymnej. Aby wiedzieć, jaki lek na swędzenie pochwy najlepiej wybrać, należy skonsultować się z lekarzem, a następnie wykonać badania diagnostyczne, które pozwalają wskazać rodzaj infekcji i odpowiedzialne za nią patogeny.

Swędzenie pochwy u dziecka, swędzenie pochwy w ciąży – co stosować?

Swędzenie pochwy jest problemem, który ujawnia się często u kobiet w ciąży. Ma to związek ze zmianą pH w drogach rodnych na skutek wzmożonej produkcji hormonów ciążowych. W efekcie następuje wzrost podatności na infekcje intymne objawiające się w pierwszej kolejności świądem. 

Ryzyko wystąpienia infekcji dotyczy też dzieci. U dziewczynek przed okresem dojrzewania obserwuje się zwiększoną podatność śluzówki pochwy na wnikanie drobnoustrojów i rozwój stanów zapalnych. Wpływa na to kilka czynników: słabo rozwinięte mechanizmy obronne, zasadowe pH oraz cienka, nierogowaciejąca błona śluzowa. 

Leki na swędzenie pochwy u dziewczynek i kobiet w ciąży powinny być dobierane ze szczególną ostrożnością. Względem wszelkich domowych metod należy zachować ograniczone zaufanie. Młodym pacjentkom i ciężarnym zaleca się leczenie pod kontrolą ginekologa. W niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie antybiotyku lub innego leku dostępnego wyłącznie na receptę. Wizyta u lekarza pozwala rozwiać wątpliwości co do źródła i rodzaju zakażenia, jeśli więc swędzenie pochwy utrzymuje się mimo zmiany środków higienicznych, nie należy z nią zwlekać.