Najważniejsze informacje:

• Uczulenie na trawy (alergia pyłkowa), to powszechnie występujący rodzaj alergii roślinnych. Pyłki traw są jednymi z najczęstszych alergenów w środowisku. 
• Alergia stanowi reakcję układu odpornościowego na pyłki traw, które są uwalniane do powietrza w sezonie pylenia. 
• Objawy alergii na pyłki traw u dorosłych i dzieci mogą obejmować kichanie, kaszel, swędzenie oczu i zatkany nos. Możliwa jest też wywołana przez uczulenie na trawy astma pyłkowa.
• Istnieją różne metody leczenia alergii na trawy, od unikania pyłków, przez stosowanie leków przeciwhistaminowych, po immunoterapię (odczulanie).

Nadwrażliwość na pyłki traw to jedna z częściej diagnozowanych alergii wziewnych. Na skutek zanieczyszczenia środowiska przybywa osób, które przez okres pylenia traw obserwują u siebie objawy alergii na pyłki roślin z tej grupy. Powszechne uczulenie na pyłek traw, wywołujące szereg objawów alergii, może znacząco wpływać na jakość życia osób dotkniętych tą alergią. Na szczęście, istnieją skuteczne sposoby leczenia uczulenia, które wraz z unikaniem ekspozycji na alergen pozwalają usunąć dolegliwości wywołane nadmierną reakcją odpornościową.

Alergia na trawy (uczulenie na pyłki traw)

Alergia na trawy jest powszechnym schorzeniem, które dotyka wiele osób. Przyczyną tego typu alergii są pyłki traw, które są uwalniane przez rośliny i mogą wywoływać reakcje alergiczne u wrażliwych osób. Do alergii dochodzi w momencie, gdy pyłki te zostaną zainhalowane.

Pylenie traw – kiedy alergia na trawy może rozwinąć się u osób wrażliwych?

Sezon pylenia traw, w którym pojawia się alergia na trawy, zazwyczaj występuje wiosną i wczesnym latem. Może się to jednak różnić w zależności od lokalizacji geograficznej oraz od gatunku traw. 

Największe ryzyko wystąpienia objawów alergii (np. katar i łzawienie oczu) obserwuje się w ciepłe i wietrzne dni. Natomiast najmniejsze stężenie pyłków notuje się podczas i bezpośrednio po opadach deszczu.

Przyczyny uczulenia na trawy – mechanizm reakcji alergicznej

Proces alergiczny rozpoczyna się, gdy białka zawarte w pyłkach traw są wdychane i kontaktują się z wyściółką dróg oddechowych. Chociaż białka te nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, niektóre układy odpornościowe błędnie identyfikują je jako szkodliwe. 

W odpowiedzi na to, organizm wytwarza przeciwciała IgE, które przyłączają się do komórek tucznych. To z kolei prowadzi do produkcji histaminy, substancji odpowiedzialnej za wywoływanie objawów alergicznych.

W celach diagnostycznych wykonuje się punktowe testy skórne oraz testy alergiczne z krwi, które potwierdzają obecność specyficznych przeciwciał klasy IgE wobec konkretnych pyłków traw.

Uczulenie na pyłki traw. Objawy alergii 

Objawy alergii na trawy mogą być różnorodne i pojawiać się zarówno natychmiast po ekspozycji na alergen, jak i z opóźnieniem. 

Do najbardziej typowych symptomów uczulenia na trawy należą: 

• kichanie, 
• katar – wodnista wydzielina z przewodów nosowych,
• swędzenie nosa,
• zatkanie nosa,
• uczucie ogólnego rozbicia,
• obrzęk, pieczenie, łzawienie oczu, 
• zaczerwienienie spojówek,
• bóle głowy,
• kaszel,
• problemy z oddychaniem, występujące zwłaszcza u osób z astmą.

Każdy z tych symptomów może wskazywać na reakcję alergiczną wywołaną przez pyłki trawy (alergeny wziewne). Wymienione objawy alergiczne składają się na okresowy alergiczny nieżyt nosa i alergiczne zapalenie spojówek.

Objawy alergii na pyłki traw są zazwyczaj przemijające i ustępują po zakończeniu ekspozycji na alergen, na przykład po deszczu lub dłuższym pobycie w pomieszczeniu. 

Osoby cierpiące na katar sienny często doświadczają również astmy, atopowego zapalenia skóry oraz alergicznego zapalenia spojówek.

Inne objawy choroby, w tym zmiany skórne (pokrzywka), takie jak wysypka, zaczerwienienie czy świąd skóry są mniej powszechne.

Astma pyłkowa u uczulonych na trawy

U osób szczególnie wrażliwych, wraz z okresem pylenia traw mogą wystąpić objawy astmy pyłkowej, takie jak duszności, uczucie ucisku w klatce piersiowej, napadowy kaszel czy świszczący oddech. 

Astmie pyłkowej sprzyja nie tylko pylenie, ale także kontakt ze świeżo skoszoną trawą czy sianem (alergia, uczulenie na siano). 

Alergia na pyłki traw – możliwa reakcja krzyżowa

U osób uczulonych na pyłki traw po kontakcie z innym czynnikiem wywołującym alergię, zwykle pokarmem, mogą wystąpić objawy nadwrażliwości określane mianem alergii krzyżowej. 

Czego nie jeść mając alergię na trawy? Typowa jest współistniejąca nadwrażliwość na pyłki traw i ziarna (soczewicy i słonecznika), owoce (jabłka, gruszki, brzoskwinie), warzywa (seler, pietruszka, pomidor, cebula), ryż, mąkę (żytnią, pszenną i owsianą). 

W przebiegu reakcji krzyżowej obserwuje się objawy alergii pokarmowej nazywane zespołem alergii jamy ustnej, objawiającym się pieczeniem i swędzeniem warg, języka oraz podniebienia.

Eliminacja kontaktu z alergenem 

Ograniczenie kontaktu z alergenami traw jest głównym elementem w profilaktyce alergii na trawy. Choć całkowite uniknięcie ekspozycji na pyłek roślin jest niemożliwe, pomocne może być zapoznanie się z kalendarzem pyleń, który wskazuje okresy najintensywniejszego pylenia różnych gatunków roślin. 

W przypadku alergii, w dniach, kiedy stężenie pyłków traw jest wysokie, zaleca się:

• unikanie przebywania na zewnątrz, 
• nieotwieranie okien,
• dokładne oczyszczanie skóry i włosów po powrocie do domu. 

Leczenie uczulenia na trawy

Zwalczanie alergii na trawy łączy w sobie leczenie objawowe i przyczynowe.

Alergia na trawy – jakie leki na objawy uczulenia?

Leki na alergie umożliwiają zmniejszenie, a w niektórych przypadkach całkowite pozbycie się objawów związanych z nadwrażliwością na pyłki traw. 

W ramach leczenia farmakologicznego zastosowanie znajdują leki przeciwhistaminowe (leki antyhistaminowe), które dobrze znane osobom cierpiącym na alergie. Działają one poprzez blokowanie histaminy, która jest kluczowym czynnikiem w reakcji alergicznej. Środki te pomagają zmniejszyć objawy, takie jak kichanie, swędzenie i zatkany nos. Dostępne są one w różnych formach, takich jak tabletki, krople czy maści. 

Leki na katar alergiczny często zawierają dodatkowo składniki zmniejszające obrzęk błony śluzowej nosa, co przynosi ulgę w objawach alergii na pyłki traw. W przypadku tego rodzaju alergii krople do oczu łagodzą podrażnienie oczu i zaczerwienienie spojówek.

Leki przeciwzapalne, na przykład kortykosteroidy, są stosowane w przypadku cięższych objawów alergii, takich jak astma.

Immunoterapia swoista – kiedy warto zdecydować się na odczulanie?

Inną metodą leczenia jest immunoterapia swoista, znana również jako odczulanie. Jest to jedyna metoda leczenia przyczynowego alergii na pyłki traw. 

Terapia ta polega na stopniowym podawaniu alergenu drogą podjęzykową lub podskórną, co ma na celu obniżenie wrażliwości organizmu na substancję uczulającą. 

Dzięki temu możliwe jest zmniejszenie nasilenia objawów alergicznych oraz potrzeby stosowania leków przeciwhistaminowych przez alergików.

Alergia na trawy – domowe sposoby

Domowe sposoby walki z alergią na trawy, chociaż w pewnym stopniu znoszą dokuczliwe dolegliwości, nie zastąpią farmakoterapii. Ich wprowadzenie jest uzasadnione wyłącznie w przypadku uczulenia o niskim nasileniu. 

Przy alergii na trawy pomóc może płukanie błony śluzowej nosa oraz spojówek solą fizjologiczną. Zabieg można wykonywać po powrocie domu z pobytu na świeżym powietrzu. 

U osób cierpiących na alergię, objawy uczulenia na trawy łagodzić mogą również zioła, takie jak rumianek, zielona herbata czy skrzyp polny. Ich stosowanie w przypadku alergii na skutek pyłku traw – zwłaszcza w przypadku osób przyjmujących różne leki – wymaga wcześniejszej konsultacji lekarskiej.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące uczulenia (alergii) na trawy.