Leki na depresję – sprawdź, jak działają antydepresanty na organizm i jakie powodują skutki uboczne

Depresja jest chorobą, którą można i należy leczyć. Aktualnie dostępne są coraz skuteczniejsze i bezpieczniejsze metody leczenia. Ich podstawą jest leczenie farmakologiczne, polegające na regularnym przyjmowaniu leków na depresję. Jakie leki na depresję na receptę są wykorzystywane w jej leczeniu? Jak działają antydepresanty i co należy wiedzieć o ich zażywaniu? Czy objawy choroby można zwalczać lekami na depresję bez recepty?

Leki na depresję:

• Sertranorm
• Pralex
• Pregabalin Zentiva
• Arketis 20 mg
• Seroxat
• Oroes
• Lamotrigine Farmax
• Paroxetine Aurovitas
• Welbox
• Setaloft 100 mg

Czym są leki na depresję?

Podstawą leczenia depresji jest przyjmowanie leków na depresję, określanych również mianem leków przeciwdepresyjnych, antydepresantów lub tymoleptyków. Są to leki psychotropowe stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych, a zwłaszcza zaburzeń depresyjnych występujących w przebiegu chorób afektywnych (zaburzeń nastroju). Tabletki antydepresyjne wpływają na przekaźnictwo neurochemiczne w mózgu.

Leki na depresję – najważniejsze grupy antydepresantów

W leczeniu depresji zastosowanie znajduje kilka grup leków antydepresyjnych. Poniżej omawiamy najważniejsze z nich.

1. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) – uniemożliwiając transport serotoniny z powrotem do komórki nerwowej, przyczyniają się do wzrostu jej poziomu w mózgu. Przykładowe leki z tej grupy to: citalopram, escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna i sertralina.
2. Inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny (SNRI) – podnoszą stężenie serotoniny i noradrenaliny w mózgu. Zaliczane są do nich: wenlafaksyna, duloksetyna i milnacipran.
3. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD) – hamują wychwyt zwrotny noradrenaliny i serotoniny, a poza działają także na inne receptory. To na przykład: amitryptylina, dezypramina, imipramina, klomipramina, nortryptylina i doksepina.
4. Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) – powodują zwiększenie stężenia takich neuroprzekaźników, jak serotonina, noradrenalina i dopamina. Jedynym lekiem depresyjnym z tej grupy jest moklobemid.

Leki z powyższych grup są lekami na depresję na receptę – choremu przepisać może je wyłącznie lekarz psychiatra lub lekarz pierwszego kontaktu.

Pierwsze efekty i okres przyjmowania leków na depresję

Leki antydepresyjne nie działają natychmiast. Stopniową poprawę stanu zdrowia można zaobserwować się po około 2 tygodniach kuracji. W przypadku osób w wieku podeszłym czas ten może znacząco się wydłużyć.

Powrót do zdrowia następuje przeważnie po 4-6 tygodniach farmakoterapii. Mimo ustąpienia dolegliwości, lekarz może zalecić kontynuowanie leczenia, ponieważ zaburzenia depresyjne często nawracają.

Leki przeciwdepresyjne brane nieregularnie – z przerwami i w sposób doraźny, nie wykazują działania terapeutycznego. Leki na receptę należy bezwzględnie stosować według wskazań lekarza.

Czy leki na depresję uzależniają?

Wiele osób, które obserwuje u siebie objawy depresji lub jest na etapie diagnozy choroby u specjalisty, obawia się rozpoczęcia terapii antydepresantami. Ich strach wynika przede wszystkim z błędnego przekonania o możliwości uzależnienia się od ich przyjmowania. Należy jednak wiedzieć, że leki przeciwdepresyjne nie uzależniają, ani nie prowadzą do otumanienia. Nie powodują również tolerancji organizmu, która wymagałaby zwiększania dawek leku. Na taki krok lekarz decyduje się wyłącznie wtedy, kiedy zalecona przez niego terapia nie przynosi oczekiwanych efektów.

Leki na depresję należy zażywać z głową. Przede wszystkim, bez konsultacji z lekarzem nie można zdecydować się na ich odstawienie. Zaprzestanie przyjmowania leków może wywołać natychmiastowy zespół odstawienia. Co kluczowe – nie jest on efektem uzależnienia, a niespodziewanego zaburzenia równowagi poziomu neurotransmiterów w mózgu.

Chory, który odstawi leki, może zauważyć u siebie płaczliwość, rozdrażnienie, chwiejność emocjonalną, napięcie wewnętrzne oraz bóle głowy. Objawy odstawienia leków ustępują po powrocie do ich przyjmowania – ponowne wdrożenie farmakoterapii odbywa się pod ścisłą kontrolą lekarza. Stopniowe zmniejszanie dawek znacząco ogranicza ryzyko wystąpienia objawów odstawiennych.

Jakie są możliwe skutki uboczne przyjmowania antydepresantów?

U chorych na depresję obawy przed rozpoczęciem farmakoterapii budzą też możliwe skutki uboczne zażywania leków. Należy jednak podkreślić, że stosowane dziś nowoczesne leki na depresję są w pełni bezpieczne, a ich działania niepożądane ograniczono do minimum. 

Skutki uboczne zażywania antydepresantów mogą wystąpić, jeśli lek został nieprawidłowo dobrany lub niewłaściwa jest jego dawka. Szacuje się, że w przypadku leków drugiej generacji objawy niepożądane występują u ok. 40% pacjentów. Jednocześnie tylko w 10% przypadków uniemożliwiają one kontynuowanie terapii.

Do najczęściej obserwowanych objawów niepożądanych należą:

• wzmożona senność lub bezsenność,
• brak apetytu lub nadmierny apetyt,
• spadek lub przyrost masy ciała,
• uczucie zmęczenia,
• drżenie mięśni,
• bóle brzucha,
• nudności,
• suchość w ustach,
• spadek libido,
• zaburzenia erekcji,
• zwiększona potliwość,
• pobudzenie psychoruchowe.

W przypadku zaobserwowania u siebie objawów niepożądanych, nie należy od razu odstawiać leków. Wskazana jest obserwacja efektów ubocznych przez kilka lub kilkanaście dni – bardzo często dolegliwości same ustępują. Jeżeli tak się nie stanie, konieczna jest wizyta lekarska, w trakcie której specjalista zmieni dawkę leku na depresję lub przepisze inny.

Leki przeciwdepresyjne mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami na receptę lub bez recepty. Dlatego przed rozpoczęciem farmakoterapii, należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych jednocześnie środkach. 

Niektóre leki antydepresyjne mogą upośledzać zdolność do prowadzenia samochodu i obsługi maszyn. O te możliwe skutki uboczne warto zapytać lekarza przed rozpoczęciem zażywania środków.

Leki na depresję w ciąży – czy są bezpieczne?

Według aktualnej wiedzy medycznej, nie można stwierdzić, że leki stosowane w depresji są bezpieczne dla płodu. Dlatego też kobieta przyjmująca antydepresanty, powinna stosować skuteczne i sprawdzone metody antykoncepcji. Natomiast przed zajściem w ciążę – wcześniej odstawić lek przeciwdepresyjny pod ścisłą kontrolą lekarską. Z kolei w przypadku zajścia w ciążę podczas farmakoterapii, powinna niezwłocznie skonsultować się z psychiatrą. Ryzyko związane z przyjmowaniem leku w ciąży zależy od typu leku, jak i trymestru ciąży. 

Leki na depresję a alkohol – czy można je łączyć?

Niewłaściwe dawkowanie lub przerywanie leczenia nie są jedynym zagrożeniem dla chorego – również łączenie leków z niektórymi substancjami może nieść ze sobą negatywne dla zdrowia skutki. W szczególności ryzykownym połączeniem są leki na depresje i alkohol.

Czy przyjmując antydepresanty można pić alkohol? To pytanie, które często zadają sobie osoby chore na depresję. Należy wiedzieć, że w chorobie zabronione jest przyjmowanie leków i sięganie po piwo, wino czy mocniejsze trunki. Żadnych z dostępnych leków przeciw depresji nie powinno się mieszać z alkoholem, ponieważ mogą one nasilać jego negatywne działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Sam alkohol może też zaburzać działanie leków przeciwdepresyjnych lub też wywoływać działania niepożądane.

U osób zażywających leki antydepresyjne spożycie alkoholu może powodować:

• spadek ciśnienia krwi,
• zaburzenia rytmu serca,
• nasilenie senności polekowej,
• zaburzenia koordynacji,
• osłabienie pamięci i koncentracji.

W efekcie łączenia leków z alkoholem leczenie depresji nie jest skuteczne.

Podobnie jak alkohol, w reakcję z tabletkami antydepresyjnymi może wchodzić marihuana. Obserwowane skutki uboczne ich połączenia to szybsze bicie serca i nadciśnienie tętnicze.

Ile kosztuje leczenie depresji?

Ceny leków na depresję różnią się w zależności od producenta leku, jak również liczby tabletek zawartych w opakowaniu. Średnio wynoszą kilkadziesiąt złotych za opakowanie. Koszty leczenia depresji rosną, jeśli uzupełnieniem dla terapii farmakologicznej jest psychoterapia. Jej ceny wahają się od 100 do 200 zł za jedną wizytę. Finalna cena leczenia zależna jest więc od liczby spotkań ze specjalistą. Chorzy mogą zdecydować się również na terapię realizowaną w ramach NFZ.

Naturalne leki na depresję – antydepresanty bez recepty?

Nie możemy mówić o istnieniu antydepresantów bez recepty. W aptekach znajdziemy natomiast leki na depresję bez recepty, które wspomagają leczenie choroby. Zwykle są to mieszanki ziołowe, które mają za zadanie poprawić kondycję psychofizyczną pacjenta. 

Popularnym, dostępnym bez recepty lekiem, po który mogą sięgnąć chorzy na depresję, są środki z wyciągiem z ziela dziurawca. Zawarte w nim substancje nazywane hipercynami wykazują działanie przeciwdepresyjne. Naturalne antydepresanty obejmują również wyciągi z melisy, kozłka lekarskiego, chmielu zwyczajnego i lawendy wąskolistnej, które zmniejszają napięcie emocjonalne, tłumią lęki i ułatwiają zaśnięcie. Chęć zażywania leków ziołowych należy wcześniej skonsultować z lekarzem z uwagi na możliwość wystąpienia niepożądanych skutków ich interakcji z antydepresantami.

W leczeniu depresji wspomagająco stosować można również witaminę B6, która pełni ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Biorąc udział w regulacji procesu syntezy serotoniny z tryptofanu, w pewnym stopniu zapobiega rozwojowi stanów depresyjnych.

Kiedy zgłosić się po pomoc do lekarza?

Antydepresanty bez recepty, czyli ziołowe środki wyciszające i stabilizujące nastrój, można stosować jedynie jako element wspomagający leczenie depresji podczas farmakoterapii lub psychoterapii. Przyjmowane bez specjalistycznego leczenia są nieskuteczne.

Po profesjonalną pomoc należy zgłosić się zawsze wtedy, gdy obniżony nastrój utrzymuje się przynajmniej dwa tygodnie i towarzyszą mu takie uczucia, jak apatia, płaczliwość, rezygnacja czy brak radości z czynności, które do tej pory sprawiały choremu radość.