Do kogo zwrócić się po pomoc w walce z depresją – do psychologa czy psychiatry?

Psycholog czy psychiatra – do którego z nich należy się udać, jeśli obserwujemy u siebie objawy depresji? Chociaż obu specjalistów zna się doskonale na ludzkiej psychice, to ich kwalifikacje są inne. Jakie metody leczenia depresji stosuje psycholog, a jakie psychiatra? Czy z depresją można zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu? Wyjaśniamy!

Psycholog czy psychiatra – do kogo udać się z depresją?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto dowiedzieć się, czym zajmuje się każdy z tych specjalistów.

Depresja a psycholog

Psycholog to osoba, która ukończyła studia magisterskie z zakresu psychologii. Psycholog nie prowadzi terapii – leży ona w kompetencjach psychoterapeuty, którym można stać się poprzez ukończenie studiów podyplomowych. Psycholog nie posiada również uprawnień do wypisywania recept na leki przeciwdepresyjne. Podczas konsultacji decyduje natomiast, czy stan pacjenta wymaga skierowania do psychiatry.

Depresja a psychiatra

Psychiatra to osoba, która ukończyła studia medyczne i specjalizację z zakresu psychiatrii. Lekarz tej specjalizacji zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób oraz zaburzeń psychicznych. Psychiatra wprowadza leczenie farmakologiczne, może zalecić choremu psychoterapię, a w ciężkim przebiegu choroby kieruje na leczenie szpitalne.

Czy to depresja? Diagnoza u specjalisty

Przebieg depresji może różnić się między pacjentami. Zawsze jednak chorobę należy leczyć pod okiem wykwalifikowanego specjalisty. Nie warto bagatelizować jej objawów i leczyć się na własną rękę.

Do typowych objawów depresji należą:

• pogorszenie nastroju utrzymujące się przez co najmniej 2 tygodnie,
• niezdolność odczuwania przyjemności,
• zaniżona samoocena,
• uczucie zmęczenia,
• problem z koncentracją i logicznym myśleniem,
• zaburzenie popędu seksualnego,
• zaburzenie łaknienia lub nadmierny apetyt,
• zaburzenia snu – bezsenność lub senność,
• myśli samobójcze.

Farmakologiczne leczenie depresji

W farmakoterapii depresji zastosowanie znajdują leki:

• selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), przykładowo: fluwoksamina, fluoksetyna, paroksetyna, citalopram,
• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, między innymi: amitryptylina, doksepina, imipramina, dezypramina,
• inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI), takie jak: wenlafaksyna, duloksetyna, milnacipran,
• blokery wychwytu zwrotnego dopaminy i noradrenaliny: bupropion,
• inhibitory monoaminooksydazy: fenelzyna, izokarboksazid.

Szacuje się, że leki na depresję wykazują skuteczność na poziomie 50-70%. Pierwsze efekty farmakoterapii są widoczne po upływie kilku tygodni. W większości przypadków czas leczenia antydepresantami wynosi 9-12 miesięcy. Co kluczowe – leczenie farmakologiczne może zwalczyć przede wszystkim objawy, a nie przyczyny choroby.

Leczenie depresji podczas psychoterapii

Innym sposobem leczenia depresji, alternatywnym bądź równoległym wobec leczenia farmakologicznego, jest psychoterapia. Zazwyczaj jest ona realizowana w nurcie poznawczo-behawioralnym – przybiera formę terapii krótko-lub średnioterminowej, trwającej od 8 do 16 sesji. Głównym jej założeniem jest próba wypracowania u pacjenta nowych wzorców myślenia i zachowania. Terapia psychologiczna zwalcza przyczyny depresji.

Leczenie depresji w szpitalu – kiedy jest konieczne?

U części chorych konieczne okazuje się leczenie szpitalne w warunkach oddziału dziennego terapeutycznego lub całodobowego psychiatrycznego. Dotyczy to w szczególności pacjentów, u których nasilenie objawów może prowadzić do podjęcia próby samobójczej.

Czy lekarz ogólny może zdiagnozować depresję?

Często zdarza się, że jako pierwszy depresję rozpoznaje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, do którego chory zgłasza się z rozmaitymi objawami fizycznymi, takimi jak osłabienie, bóle głowy, bóle w klatce piersiowej, problemy jelitowe czy zaburzenia snu. Zwykle, po wykluczeniu u pacjenta choroby somatycznej (np. kardiologicznej, neurologicznej lub gastrologicznej), lekarz kieruje pacjenta bezpośrednio do lekarza psychiatry lub psychoterapeuty.