Wysypka alergiczna u niemowląt, dzieci i dorosłych – objawy, leczenie

Najważniejsze informacje:

• Wysypka alergiczna to powszechne schorzenie skórne. Może być wywołana reakcją organizmu na kontakt z alergenami, takimi jak pyłki roślin, sierść zwierząt, pokarmy czy leki. 
• Problem alergii skórnej dotyka zarówno dorosłych, jak i młodszych pacjentów – obserwuje się wysypkę alergiczną u niemowląt i wysypkę alergiczną u dzieci kilkuletnich. 
• Wysypka alergiczna na twarzy, rękach, brzuchu, plecach, nogach i w innych miejscach objawia się pod postacią różnych zmian skórnych – występuje zaczerwienienie skóry, swędzenie, pęcherze czy wysypka plamisto-grudkowa. 
• Leczenie wysypki alergicznej obejmuje zarówno eliminację alergenów, leczenie farmakologiczne (leki przeciwhistaminowe), jak i stosowanie środków łagodzących objawy.

Zmiany skórne, takie jak wysypki, często są powodem do zmartwień. Wśród wielu przyczyn ich występowania znajduje się reakcja alergiczna. W przypadku podejrzenia wysypki alergicznej (wysypki uczuleniowej), zaleca się konsultację z lekarzem oraz, o ile jest to możliwe, unikanie kontaktu z substancją wywołującą niepożądane reakcje. Wyjaśniamy, jak wygląda wysypka alergiczna i czym może być wywołana, na czym polega jej leczenie oraz po jakim czasie znika alergia skórna.

Wysypka alergiczna – objawy alergii skórnej

Powszechnie występujące reakcje alergiczne (na alergeny pokarmowe i alergeny wziewne) manifestują się w różnorodny sposób, a jednym z charakterystycznych objawów alergii jest wysypka alergiczna, nazywana też wysypką uczuleniową. Uczulenie skórne stanowi odpowiedź obronną organizmu, która pojawia się po kontakcie ze specyficznym alergenem. 

W wyniku nadwrażliwości organizmu na konkretne alergeny, po kontakcie z nimi dochodzi do aktywacji układu immunologicznego, co wyzwala reakcje zapalne. Na ich skutek uwalniana jest histamina, która wywołuje zmiany skórne. 

Charakterystyczne dla wysypki alergicznej są takie zmiany skórne, jak swędzące grudki, krostki czy pęcherze, które są wynikiem stanu zapalnego. 

Rodzaje wysypki alergicznej

Występowanie wysypki alergicznej w różnych grupach wiekowych

Wyróżnić możemy różne rodzaje wysypki alergicznej. W zależności od wieku pacjenta wystąpić może: wysypka alergiczna u niemowląt, wysypka alergiczna u dziecka lub wysypka alergiczna u dorosłego. Zarówno alergeny wywołujące odpowiedź alergiczną nazywaną wysypką uczuleniową, jak również jej obraz kliniczny mogą różnić się pomiędzy tymi grupami.

Czynniki wywołujące wysypkę alergiczną

Różne mogą być też przyczyny wysypki alergicznej. Trudno wskazać jednoznaczną przyczynę, co wywołuje czerwone plamy na ciele. Uczulenie może rozwinąć się w różnych częściach ciała na skutek kontaktu organizmu z różnorodnymi alergenami, takimi jak:

• pyłki roślin,
• sierść zwierząt,
• pokarmy – np. orzechy, mleko, jaja, ziarna zbóż, gluten,
• leki (np. antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne),
• lateks,
• metale – np. nikiel,
• substancje zapachowe,
• jad owadów,

W przypadku niemowląt i małych dzieci wysypka alergiczna często związana jest z alergią pokarmową. U dorosłych częściej występuje ona w wyniku kontaktu z alergenami zewnętrznymi.

Obszar występowania uczulenia alergicznego

Zależnie od lokalizacji zmian skórnych obserwowana jest wysypka alergiczna:

• na twarzy (uczulenie na twarzy),
• na rękach,
• na łokciach,
• na dłoniach,
• na klatce piersiowej,
• na brzuchu,
• na plecach,
• na nogach,
• na całym ciele.

Jak wygląda wysypka alergiczna? Objawy alergii po kontakcie z alergenem

U każdego pacjenta czerwona wysypka uczuleniowa może wyglądać nieco inaczej. Zwykle objawia się zaczerwienieniem skóry, na której mogą pojawiać się pęcherzyki (wysypka pęcherzykowa), grudki (wysypka grudkowata), plamki (wysypka plamista lub wysypka grudkowo-plamista) i krostki uczuleniowe o różnych rozmiarach. 

Czy wysypka alergiczna swędzi? Uczuleniu w wyniku reakcji alergicznej towarzyszy swędzenie (czasami jest to uporczywy świąd) i pieczenie skóry, które mogą być potęgowane drapaniem zmian. W niektórych przypadkach wysypka może przyjąć formę trądziku alergicznego. 

Inną postacią uczulenia jest pokrzywka alergiczna, charakteryzująca się bąblami o porcelanowo-białej lub różowej barwie, które są swędzące, ale niebolesne i dobrze odgraniczone od zdrowej skóry. Nazwa stosowana na pokrzywkę alergiczną nawiązuje do objawów podobnych do tych po poparzeniu pokrzywą.

Objawy alergii mogą występować lokalnie (w konkretnym miejscu na ciele) lub obejmować większe obszary skóry (w skrajnym przypadku nawet całe ciało), w zależności od stopnia nadwrażliwości organizmu oraz intensywności kontaktu z alergenem.

W sytuacji, gdy na skórze pojawiają się zmiany mogące być wysypką alergiczną, zaleca się konsultację ze specjalistą – dermatologiem lub alergologiem. Lekarz przeprowadzi odpowiednie badania w celu zidentyfikowania przyczyny dolegliwości i zaleci odpowiednie leczenie.

Wysypka alergiczna u dzieci i niemowląt

Różnego rodzaju wysypki skórne są częstym zjawiskiem u dzieci, zwłaszcza u niemowląt. Szacuje się, że blisko 90% dzieci przed ukończeniem 1. roku życia doświadcza objawów wysypki alergicznej. Jest ona związana z delikatnością skóry dziecka, która jest bardziej podatna na podrażnienia. 

Wysypka alergiczna u dzieci może być wywołana przez różne alergeny, w tym składniki pokarmowe, leki czy kosmetyki. U niemowląt często wysypka alergiczna pojawia się jako reakcja na białko mleka krowiego, ale również na detergenty (składniki środków chemicznych). 

Objawy takie jak czerwone, łuszczące się plamy czy wysypka na ciele (twarzy, szyi, plecach, dłoniach i w zgięciach stawowych) mogą sugerować alergię. Wysypki u niemowlaka mogą być spowodowane również przegrzaniem i chorobami infekcyjnymi.

Diagnoza uczulenia. Jak leczyć wysypkę alergiczną?

Zmiany na skórze wywołane kontaktem z alergenami należą do najczęstszych reakcji alergicznych występujących u człowieka. Jak rozpoznać wysypkę alergiczną? Diagnoza wysypki alergicznej polega na dokładnym wywiadzie medycznym, badaniu fizycznym oraz wykonaniu testów alergicznych, takich jak testy skórne lub oznaczenia poziomu swoistych przeciwciał IgE.

Leczenie alergii skórnej przebiera wielokierunkowo i obejmuje:

• eliminację alergenów z otoczenia pacjenta,
• stosowanie kremów i maści łagodzących objawy, zawierających substancje przeciwświądowe i przeciwzapalne,
• leki przeciwhistaminowe lub kortykosteroidowe stosowane w celu zmniejszenia nasilenia objawów – zwłaszcza u pacjentów, u których objawy wysypki alergicznej są nasilone i dokuczliwe. 

W domowych warunkach można również stosować naturalne środki, takie jak preparaty z kwiatów rumianku, które mogą łagodzić stany zapalne skóry. Oprócz tego konieczne jest leczenie wysypki alergicznej wywołanej przez alergeny wziewne lub pokarmowe pod opieką lekarza.

Czas utrzymywania się wysypki alergicznej

Okres, przez który utrzymuje się alergia skórna, jest zmienny i zależy od rodzaju alergenu oraz intensywności reakcji skórnej. Kluczowe dla skrócenia czasu trwania objawów jest unikanie kontaktu z czynnikiem wywołującym alergię. 

Po jakim czasie znika wysypka alergiczna u dorosłych i dzieci? Zwykle zmiany skórne ustępują już po kilku dniach. Przy alergii pokarmowej, po wykluczeniu alergenu z diety, objawy alergii związane z wysypką alergiczną zwykle znika po kilku tygodniach.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące wysypki alergicznej.