Leki na chorobę zwyrodnieniową stawów

Najważniejsze informacje:

• Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą przyczyną bólu stawów, szczególnie u osób starszych.
• Zwyrodnienie stawów jest schorzeniem nieuleczalnym, jednak odpowiednio dobrane leczenie farmakologiczne pozwala na zahamowanie jej postępu i lepsze funkcjonowanie stawów.
• Leczenie choroby zwyrodnieniowej obejmuje stosowanie leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, w tym m.in.: niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), paracetamol, tramadol, duloksetyna, glukozamina oraz glikokortykosteroidy.

Odpowiednio dobrane leczenie zwyrodnienia stawów ma na celu złagodzenie lub całkowite usunięcie dolegliwości bólowych, a także utrzymanie aktywnego trybu życia. Wdrożona terapia wspomaga też regenerację chrząstki stawowej oraz poprawia elastyczność stawów, co pozwala na zwiększenie ich ruchomości. Jakie są leki na receptę i bez recepty na chorobę zwyrodnieniową stawów?

Leki na chorobę zwyrodnieniową stawów:

• Aglan 15
• Majamil prolongatum
• Doloxib
• Naproxen 250 Hasco
• Anapran EC
• Coxitex
• Pabi-Dexamethason
• Aclexa
• Sulfasalazin EN Krka
• Kostarox

Lek na stawy bez recepty – co stosować?

Terapia farmakologiczna w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów zwykle rozpoczyna się od stosowania leków bez recepty, które pomagają w złagodzeniu dolegliwości bólowych i zmniejszają stan zapalny. Są to przede wszystkim takie preparaty jak:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – substancje, takie jak ibuprofen czy deksametazon, które mogą być stosowane miejscowo lub ogólnie. Ich działanie opiera się na ograniczeniu produkcji prostaglandyn, które odgrywają kluczową rolę w procesie zapalnym oraz w odczuwaniu bólu. Należy jednak mieć na uwadze, że ich długotrwałe stosowanie może wiązać się z ryzykiem wystąpienia niekorzystnych skutków ubocznych, w tym dolegliwości ze strony układu pokarmowego, nerek oraz serca;
• paracetamol – zalecany dla osób z łagodnym bólem stawów. Może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z NLPZ, szczególnie w terapii bólu związanego z chorobami zwyrodnieniowymi stawów. Tabletki przeciwbólowe z paracetamolem charakteryzują się lepszą tolerancją w porównaniu do NLPZ, choć jego efektywność w zwalczaniu stanów zapalnych jest ograniczona;
• plastry chłodzące lub rozgrzewające – zawierają składniki takie jak mentol czy olejki eteryczne, które mogą oferować chwilową ulgę w bólu. Ich stosowanie może odbywać się równolegle z przyjmowaniem leków przeciwbólowych;
• żele i maści na zwyrodnienie stawów stosowane miejscowo – oparte na naturalnych składnikach aktywnych, takich jak solanka siarczkowa czy wyciąg wodny z borowiny, które wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i regenerujące. Te preparaty działają bezpośrednio w miejscu aplikacji, co pozwala na skuteczne łagodzenie bólu stawów oraz poprawę ich funkcji;
• suplementy diety na stawy – preparaty zawierające składniki wspomagające regenerację chrząstki stawowej oraz poprawiające jej elastyczność. Najczęściej stosowane są suplementy diety z siarczanem chondroityny oraz te, które zawierają takie substancje jak glukozamina, kolagen czy kwas hialuronowy. Składniki te wspierają produkcję mazi stawowej i pomagają wzmacniać strukturę chrząstki, co pomaga w utrzymaniu odpowiedniej amortyzacji stawów i redukuje tarcie podczas ruchu.

Zwyrodnienie stawów – leki na receptę

W sytuacji, gdy stosowane leki bez recepty nie przynoszą rezultatów, a objawy zwyrodnienia stawów (np. ograniczona ruchomość stawów, ból stawów, sztywność stawów) utrzymują się lub nasilają, lekarz może zdecydować o wprowadzeniu leczenia farmakologicznego na receptę. Leki te są silniejsze i bardziej skuteczne w walce z bólem oraz stanem zapalnym, które towarzyszą chorobie zwyrodnieniowej stawów. W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta lekarz może zalecić jeden z poniższych rodzajów leków.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne na ograniczoną ruchomość stawów

Chociaż część leków z grupy NLPZ można kupić bez recepty, to istnieje spora grupa preparatów, które mogą być przyjmowane wyłącznie pod kontrolą lekarza. Zwykle są to leki w wyższej dawce lub o silniejszym działaniu, które powinny być stosowane w przypadku przewlekłych stanów zapalnych i bólu stawów, nieustępujących po leczeniu preparatami dostępnymi bez recepty. Są to takie substancje jak:

• diklofenak – stosowany w leczeniu stanów zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów;
• ketoprofen – skuteczny w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych, często stosowany w terapii bólu o nasileniu umiarkowanym do silnego;
• naproksen – używany w leczeniu różnych stanów zapalnych, w tym chorób reumatycznych.

Leki sterydowe

W przypadkach, gdy ból jest wyjątkowo silny i nie ustępuje po zastosowaniu NLPZ, lekarz może zdecydować o wprowadzeniu kortykosteroidów. Leki te, takie jak metyloprednizolon czy prednizon, są stosowane zarówno w postaci tabletek, jak i jako iniekcje dostawowe. Zastrzyki sterydowe mogą przynieść szybką ulgę w bólu i zmniejszyć stan zapalny, jednak terapia tymi lekami wymaga ostrożności, ponieważ może osłabić chrząstkę stawową przy długotrwałym stosowaniu.

Leki przeciwbólowe opioidowe

W przypadkach bardzo silnego bólu, gdy inne metody leczenia nie przynoszą efektów, lekarz może rozważyć przepisanie leków opioidowych, takich jak tramadol. Lek ten znajduje zastosowanie w leczeniu silnego bólu, zwłaszcza gdy dochodzi do nagłego jego nasilenia. Konieczność jego stosowania powinna być zawsze konsultowana z lekarzem prowadzącym. Ze względu na ryzyko uzależnienia, zaleca się, aby tramadol był przyjmowany jedynie przez ograniczony czas.

Leki modyfikujące przebieg choroby (DMARDs)

W przypadku zapalenia stawów o charakterze autoimmunologicznym (np. reumatoidalne zapalenie stawów), lekarz może zalecić leki modyfikujące przebieg choroby (DMARDs), takie jak metotreksat czy leflunomid. Choć nie stosuje się ich bezpośrednio w leczeniu zwyrodnienia stawów, w przypadkach towarzyszącego zapalenia stawów mogą okazać się skuteczne w spowolnieniu procesu chorobowego.

Iniekcje z kwasem hialuronowym

Kwas hialuronowy to substancja, która występuje naturalnie w płynie stawowym i odpowiada za smarowanie stawów. W ramach leczenia zwyrodnienia stawów, szczególnie w przypadku kolan, lekarze mogą zalecić iniekcje kwasu hialuronowego. Zastrzyki te poprawiają nawilżenie w obrębie stawów, zmniejszają ból mięśni oraz zwiększają elastyczność. To jedna z metod leczenia, która nie wiąże się z ryzykiem poważnych działań niepożądanych, ale efekty mogą być tymczasowe, a zabiegi trzeba powtarzać.

Jaki jest najbardziej skuteczny lek na stawy?

Biorąc pod uwagę fakt, że wszystkie leki dopuszczone do sprzedaży mają potwierdzoną skuteczność, trudno jest wskazać konkretny lek wykazujący największą skuteczność w łagodzeniu dolegliwości bólowych przy stanach zapalnych stawów. O wiele ważniejsze pod tym względem jest to, aby lekarz dobrał preparat na podstawie indywidualnych potrzeb pacjenta oraz stanu jego zdrowia. 

Przyjmuje się jednak, że pacjentów zmagających się z nasilonymi objawami choroby zwyrodnieniowej stawów można stosować takie leki jak m.in.: tramadol, buprenorfina, oksykodon i tapentadol, które należą do grupy leków opioidowych. Leki te są zalecane w przypadku silnego bólu, który nie ustępuje po zastosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) czy leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Opioidy działają poprzez wiązanie się z receptorami w mózgu, co skutkuje zmniejszeniem odczuwania bólu.

Warto jednak pamiętać, że stosowanie opioidów wiąże się z pewnym ryzykiem. Długotrwałe ich przyjmowanie może prowadzić do rozwoju uzależnienia, tolerancji na lek oraz wystąpienia działań niepożądanych, takich jak: senność, zaparcia, nudności czy depresja oddechowa. Dlatego leki opioidowe powinny być stosowane tylko w krótkoterminowym leczeniu lub w przypadku bardzo silnego bólu, pod ścisłą kontrolą lekarza, który dostosuje dawkę i monitoruje stan pacjenta.

Leczenie zwyrodnienia stawów – o czym pamiętać?

Niezależnie od wybranego leku na stawy, ważne jest, aby stosować terapię zgodnie z zaleceniami lekarza, który dobierze odpowiedni preparat w zależności od stanu zdrowia pacjenta, zaawansowania choroby oraz innych czynników, takich jak wiek, choroby współistniejące czy przyjmowane inne leki. Jest to szczególnie istotne w przypadku leków na receptę, które mogą wiązać się z wystąpieniem poważnych działań niepożądanych lub interakcjami z innymi lekami. Niewłaściwe stosowanie takich preparatów, jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), opioidy czy kortykosteroidy, może prowadzić do powikłań, takich jak uszkodzenie układu pokarmowego, nerek, serca, a także rozwoju uzależnienia w przypadku leków opioidowych.