Rzeżączka gardła – objawy i leczenie rzeżączkowego zapalenia gardła

Najważniejsze informacje:

• Rzeżączka gardła to stan zapalny wywołany przez bakterię Neisseria gonorrhoeae, która jest przyczyną jednej z najbardziej rozpowszechnionych chorób przenoszonych drogą płciową.
• Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktów oralno-genitalnych z osobą zakażoną rzeżączką. Najczęściej choroba przebiega bezobjawowo lub daje niecharakterystyczne objawy, co zwiększa ryzyko transmisji zakażenia.
• W leczeniu rzeżączkowego zapalenia gardła wykorzystuje się antybiotyki, przede wszystkim cefalosporyny III generacji. Przebycie choroby nie zapobiega ponownemu zakażeniu dwoinką rzeżączki.
• Wczesne rozpoznanie i leczenie są kluczowe dla zapobiegania poważnym powikłaniom rzeżączki. Ze względu na ryzyko antybiotykooporności Neisseria gonorrhoeae, po przeprowadzonym leczeniu zaleca się wykonanie badań kontrolnych.

Rzeżączka gardła to poważna infekcja wywołana przez dwoinkę rzeżączki, jedną z najczęstszych przyczyn chorób wenerycznych. Zakażenie ma często przebieg bezobjawowy, co zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania rzeżączki. Do zakażenia dochodzi w wyniku niezabezpieczonych prezerwatywą kontaktów oralno-genitalnych. Rzeżączkowe zapalenie gardła wymaga zastosowania antybiotyków oraz wykonania badania po zakończonym leczeniu. Dowiedz się, jakie są objawy rzeżączki gardła i jak można rozpoznać chorobę.

Czym jest rzeżączkowe zapalenie gardła?

Rzeżączkowe zapalenie gardła to infekcja bakteryjna wywołana przez Neisseria gonorrhoeae, potocznie nazywaną dwoinką rzeżączki. Bakteria ta odpowiedzialna jest za jedną z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową na świecie.

Zakażenie rzeżączką może powodować stany zapalne w różnych częściach ciała (m.in. zapalenie cewki moczowej, szyjki macicy, czy zapalenie spojówek), może również przebiegać całkowicie bezobjawowo, co zwiększa ryzyko przenieszenia choroby.

Bakterie dwoinki rzeżączki mają zdolność do infekcji różnych tkanek w organizmie, również tkanek miękkich w gardle. Rzeżączka gardła jest zwykle zakażeniem wtórnym (w 95% przypadków), a główny obszar infekcji zlokalizowany jest najczęściej w obrębie narządów płciowych.

Do rzeżączki gardła dochodzi w wyniku seksu oralnego z osobą zakażoną. Choroba może wywoływać objawy przypominające wirusowe zapalenie gardła i powodować ból gardła, obrzęk łuków podniebiennych i tylnej ściany gardła. Jeśli dodatkowo pojawia się rzeżączkowe zapalenie spojówek (choć to bardzo rzadka przypadłość u dorosłych), wówczas choroba jeszcze bardziej przypomina klasyczną infekcję wirusową, co może utrudniać rozpoznanie. Tymczasem opóźnianie rozpoczęcia leczenia zwiększa ryzyko groźnych powikłań przypadłości.

Rzeżączka gardła – objawy

Rzeżączkowe zapalenie gardła w większości przypadków przebiega bezobjawowo lub powoduje niespecyficzne objawy, co wpływa na trudności diagnostyczne. Wśród najczęstszych symptomów choroby wymienia się:

• ból gardła,
• obrzęk łuków podniebiennych i tylnej ściany gardła,
• zaczerwienienie gardła,
• powiększenie okolicznych węzłów chłonnych,
• nieznacznie podwyższona temperatura ciała.

Przyczyny rzeżączkowego zapalenia gardła

Rzeżączkowe zapalenie gardła wywoływane jest przez zakażenie dwoinką rzeżączki – Neisseria gonorrhoeae. Do zakażenia dochodzi w wyniku oralnych kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia. Ze względu na bardzo częsty bezobjawowy przebieg rzeżączki, ryzyko rozprzestrzeniania przypadłości jest bardzo wysokie, dlatego jest to jedna z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową.

Rozpoznanie rzeżączki w gardle

Ze względu na podobieństwo objawów do innych infekcji (np. przeziębienia), rozpoznanie rzeżączkowego zapalenia gardła wymaga przeprowadzenia dokładnych badań diagnostycznych potwierdzających obecność Neisseria gonorrhoeae w gardle. Wyróżnia się 3 metody umożliwiające wykrycie patogenu, które charakteryzują się różną czułością:

• badania molekularne – wykrywające DNA bakterii. Najbardziej skuteczne badanie o czułości przekraczającej 96% niezależnie od nasilenia objawów i rodzaju materiału,
• posiew – czułość dla wymazów z gardła wynosi od 50 do 70% (najwyższa dla wymazów z dróg moczowo-płciowych, ok. 95%). Badanie pozwala również na ocenę lekooporności bakterii,
• badanie mikroskopowe – chociaż badanie ma dużą czułość w przypadku infekcji objawowej cewki moczowej u mężczyzn (powyżej 95%), nie zaleca się przeprowadzania tego badania w diagnostyce rzeżączki gardła.

Uzyskanie dodatnich wyników w posiewie lub badaniu molekularnym pozwala na postawienie diagnozy.

Rzeżączka gardła – leczenie

Leczenie rzeżączkowego zapalenia gardła obejmuje przede wszystkim antybiotykoterapię. Najczęściej zaleca się stosowanie cefalosporyn III generacji, które są skuteczne przeciwko bakterii dwoinki rzeżączki. Leczenie powinno być prowadzone pod ścisłym nadzorem lekarza i kontynuowane do momentu pełnego wyzdrowienia. Ze względu na możliwy bezobjawowy przebieg choroby oraz duże ryzyko nabycia odporności na leki, zaleca się przeprowadzenie powtórnych testów diagnostycznych po zakończeniu leczenia, aby upewnić się, że doszło do całkowitej eliminacji drobnoustrojów.

Leki na rzeżączkę w gardle

Zwalczanie rzeżączki gardła wymaga zastosowania antybiotyków, które eliminują bakterie Neisseria gonorrhoeae. Najczęściej stosuje się cefalosporyny III generacji, domięśniowo w jednorazowej dawce (np. Biotrakson) razem z azytromycyną podaną doustnie (np. Azycyna, Macromax, Sumamed). W przypadku nietolerancji ceftriaksonu (Biotrakson) stosuje się leczenie alternatywne: gentamycynę z azytromycyną lub cyprofloksacynę (np. Cipropol, Cipronex, Ciprinol).

Rzeżączka w jamie ustnej – zapobieganie

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania rzeżączce w jamie ustnej, a także innych częściach ciała, jest stosowanie prezerwatywy podczas każdego kontaktu seksualnego. Regularne testy na choroby przenoszone drogą płciową mogą pomóc we wczesnym wykryciu rzeżączki i rozpoczęciu skutecznego leczenia.

Należy pamiętać, że przechorowanie i wyleczenie rzeżączki (w tym rzeżączkowego zapalenia gardła) nie stanowi zabezpieczenia przed ponowną infekcją.