Ból gardła – przyczyny, objawy i leczenie

Najważniejsze informacje:

• Ból gardła może być objawem niektórych chorób, ale może pojawiać się również w wyniku oddziaływania czynników drażniących.
• Objawy dolegliwości obejmują ból o różnym nasileniu, uczucie suchości, drapanie, pieczenie czy kłucie, a w przypadku infekcji bólowi gardła towarzyszą zwykle inne symptomy.
• W zależności od przyczyn leczenie obejmuje metody konwencjonalne lub naturalne sposoby radzenia sobie z przypadłością.

Ból gardła to dolegliwość, która może pojawić się u osób w każdym wieku. Zazwyczaj towarzyszy infekcjom wirusowym lub bakteryjnym. Wśród innych przyczyn wyróżnia się różnorodne czynniki drażniące, m.in. dym papierosowy, alergeny, alkohol, oraz niektóre choroby ogólnoustrojowe. Dolegliwość może obejmować pieczenie, suchość, kłucie czy wrażenie ciała obcego w gardle. W wielu przypadkach towarzyszą mu również inne dokuczliwe objawy, np. katar, gorączka, zapalenie spojówek, bóle mięśni i głowy. Dowiedz się, skąd biorą się dolegliwości i co zrobić na bolące gardło.

Czym jest ból gardła?

Ból gardła to ogólne określenie, które obejmuje wszelkie odczucia dyskomfortu, kłucia, drażnienia lub pieczenia w części nosowej, ustnej i krtaniowej. Ostry ból gardła może być na tyle silny, że utrudnia przełykanie i mówienie, a podrażnienia mogą wywoływać suchy kaszel.

Dolegliwość jest częstą przyczyną wizyt lekarskich. Problem może pojawić się we wszystkich grupach wiekowych i wynikać z różnorodnych problemów zdrowotnych. Najczęstszym powodem bólu jest wirusowe zapalenie gardła, przebiegające zwykle z innymi objawami przeziębienia, takimi jak zatkany nos, katar, kaszel, czy stan podgorączkowy. Może wynikać również z zakażenia bakteryjnego, refluksu żołądkowo-przełykowego, choroby tarczycy, oraz oddziaływania czynników drażniących (np. przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, palenie papierosów, czy nadużywanie alkoholu).

Podrażnione gardło – objawy

Podrażnienie gardła, wywołane przez różnorodne czynniki, powszechnie określa się bólem gardła. Nasilenie i konkretny rodzaj dolegliwości zależą głównie od przyczyny bólu, ale wśród najczęstszych objawów podrażnienia gardła wyróżnia się:

• uczucie bólu lub dyskomfortu, szczególnie podczas mówienia, połykania,
• przekrwienie lub obrzęk błony śluzowej gardła,
• uczucie suchości,
• kłujący ból gardła lub silne pieczenie,
• wrażenie przeszkody w okolicach przełyku lub uczucie ciała obcego,
• silny ból gardła (najczęściej wywołany przez ostre zapalenie gardła).

Należy pamiętać, że silny ból gardła występujący z gorączką wskazuje zazwyczaj na bakteryjne zapalenie gardła i wymaga leczenia antybiotykami. Dlatego w przypadku długotrwałych lub dokuczliwych dolegliwości należy skonsultować się z lekarzem.

Bolące gardło – przyczyny dolegliwości

Ból gardła to powszechna dolegliwość, która może mieć wiele przyczyn. Wśród najpowszechniejszych można wymienić:

• infekcje wirusowe – najczęstsza przyczyna bólu gardła,
• zakażenia bakteryjne – zazwyczaj wywołane przez paciorkowce grupy A,
• czynniki środowiskowe – suche powietrze, klimatyzacja, zanieczyszczenia, dym papierosowy i nadużywanie alkoholu mogą podrażniać gardło i prowadzić do bólu,
• nadużywanie głosu – częsty krzyk, śpiew lub praca wymagająca ciągłego mówienia (np. nauczyciele, wykładowcy) mogą prowadzić do podrażnienia, szczególnie w części krtaniowej gardła,
• choroba refluksowa przełyku – kiedy kwas żołądkowy cofa się do przełyku i gardła, może wywoływać podrażnienie i ból.
• alergie – wziewne i pokarmowe,
• inne przyczyny – ból gardła może być skutkiem innych problemów zdrowotnych, np. nowotworów gardła.

Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, jeśli ból gardła jest silny, trwa dłużej niż kilka dni, lub jeśli towarzyszą mu inne poważne objawy.

Jak wyleczyć bolące gardło – sposoby na podrażnione gardło

Podejmowanie działań w celu złagodzenia bólu gardła zależy w dużej mierze od przyczyny dolegliwości. W wielu przypadkach ulgę przynoszą domowe sposoby na ból, takie jak płukanie gardła, nawadnianie, dbanie o prawidłowe nawilżanie pomieszczenia, odpoczynek i unikanie czynników drażniących. Ale silny ból gardła, utrzymujący się pomimo stosowania naturalnych metod, wymaga zazwyczaj zastosowania antybiotyków.

Co na bolące gardło – leki

W przypadku, kiedy ból gardła jest wyjątkowo dokuczliwy i nie zmniejsza się po zastosowaniu domowych sposobów, zalecana jest konsultacja z lekarzem. Przy infekcjach wirusowych pacjentowi zaleca się leczenie objawowe, np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, zawierające ibuprofen, które podobnie jak paracetamol, łagodzą ból i gorączkę, ale dodatkowo mogą zmniejszać obrzęk gardła. Wskazane są również preparaty działające miejscowo, takie jak spraye, syropy, czy pastylki do ssania, zawierające substancje o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (np. salicylan choliny, lidokaina, benzydamina), a często również ekstrakty roślinne ochraniające i łagodzące podrażnienie gardła (np. porost islandzki, tymianek).

Jeśli ból gardła spowodowany jest przez infekcję bakteryjną, zazwyczaj zalecane są antybiotyki. Substancją wykazującą silne działanie wobec paciorkowców wywołujących m.in. ostre zapalenie migdałków podniebiennych jest penicylina, dlatego w leczeniu wykorzystuje się jej pochodne lub substancje o podobnym mechanizmie działania. Wśród najczęściej wykorzystywanych antybiotyków na bakteryjne zapalenia gardła wyróżnia się fenoksymetylopenicylinę (Ospen), amoksycylinę (z kwasem klawulanowym lub bez, np. Amotaks, Duomox, Ospamox, Amoksiklav, Augumentin), cefadroksyl (np. Biodroxil, Duracef) oraz, w przypadku uczulenia na antybiotyki beta-laktamowe, azytromycynę (np. Sumamed, Azycyna).

Naturalne sposoby na bolące gardło

Przy bólu gardła naturalne metody mogą łagodzić ból i pomóc w domowym leczeniu lub wspomagać terapię farmakologiczną. Wśród ogólnodostępnych produktów, które znajdują się w większości kuchni i mogą przynieść ulgę w bólu gardła można wymienić:

• miód – ma właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne,
• czosnek – zawiera naturalne substancje przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe,
• sok z malin – łagodzi ból gardła,
• imbir – zawiera substancje przeciwzapalne,
• napary z ziół, np. z rumianku, nagietka – posiadają właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne.

Napary z niektórych ziół mogą być wykorzystywane zarówno do picia, jak i płukania gardła.

Czym płukać bolące gardło?

Płukanie gardła może przynieść ulgę i przyspieszyć gojenie podrażnień błony śluzowej. Dlatego warto regularnie płukać chore gardło przy użyciu roztworu soli (pół łyżeczki soli kuchenne na szklankę ciepłej wody), naparu z szałwi, rumianku, nagietka, tymianku lub rozcieńczonego octu jabłkowego. W aptekach dostępne są również specjalne płukanki na ból gardła.

Co pić na bolące gardło?

Właściwe nawodnienie jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a odpowiednia podaż płynów ma szczególne znaczenie w przebiegu infekcji. Ból gardła jest taką dolegliwością, w której rolę odgrywa również rodzaj przyjmowanych płynów. Pijąc odpowiednie napoje można znacząco złagodzić ból gardła. Zaleca się rezygnację z kawy, herbaty i napojów gazowanych, które mogą podrażniać gardło, a zamiast nich spożywać wodę z miodem, cytryną i imbirem, napary z ziół nawilżających gardło i sok malinowy o właściwościach łagodzących.