Najważniejsze informacje:

• Angina ropna to ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych o podłożu bakteryjnym, zazwyczaj paciorkowcowym.
• Objawy anginy ropnej są zwykle znacznie intensywniejsze od tych występujących przy zapaleniu gardła o niebakteryjnym podłożu.
• W celu odróżnienia anginy ropnej od zapalenia gardła konieczne jest wykonanie wymazu i badania na obecność paciorkowców.
• Leczenie anginy ropnej wymaga zastosowania antybiotyków umożliwiających zwalczanie przyczyn infekcji.

Angina ropna, czyli bakteryjne zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, spowodowane jest najczęściej przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A. Większość objawów może występować również w zapaleniu gardła o innym podłożu, dlatego rozpoznanie wymaga wykonania wymazu, szybkiego testu antygenowego na obecność bakterii i/lub posiewu. Postawienie prawidłowej diagnozy umożliwia podjęcie skutecznej terapii antybiotykowej i zapobiega ryzyku powikłań. Dowiedz się, jak objawia się ropne zapalenie gardła i migdałków. Jak się je leczy i czy angina ropna jest zaraźliwa?

Czym jest angina ropna?

Angina ropna, inaczej ropne zapalenie gardła, jest chorobą o podłożu bakteryjnym. Za rozwój przypadłości odpowiadają przede wszystkim paciorkowce beta-hemolizujące grupy A, przede wszystkim Streptococcus pyogenes. Choroba charakteryzuje się silnym bólem gardła, wysoką gorączką, zaczerwienieniem błony śluzowej gardła i obrzękiem migdałków podniebiennych, na których mogą pojawić się żółtawe lub białawe naloty, będące oznaką gromadzenia się ropy.

Angina ropna wymaga konsultacji z lekarzem i zastosowania specjalistycznej terapii lekowej – antybiotyków. Bez odpowiedniego leczenia choroba może doprowadzić do poważnych powikłań, takich jak ropne zapalenie ucha środkowego czy ostre kłębuszkowe zapalenie nerek.

Angina czy zapalenie gardła – jak odróżnić?

Zapalenie gardła może mieć podłoże bakteryjne i wirusowe, a w rzadkich przypadkach również grzybicze lub pierwotniacze. Wśród małych dzieci < 5 rż. i osób dorosłych najczęściej występuje ostre wirusowe zapalenie gardła. Angina wirusowa, podobnie jak bakteryjna, charakteryzuje się bólem gardła, ale ma ono słabsze nasilenie i towarzyszą mu inne objawy infekcji, np. katar, kaszel, czy zapalenie spojówek. W przypadku anginy ropnej (bakteryjnej) często obserwuje się wysoką gorączkę, znaczne powiększenie węzłów chłonnych, wykwity na podniebieniu oraz nalot na migdałkach (ropa). Czasami (szczególnie u dzieci) pojawiają się również bóle brzucha, nudności, a nawet wymioty.

Ostatecznego odróżnienia anginy ropnej od wirusowej powinien dokonać lekarz na podstawie badania przedmiotowego oraz testu na obecność paciorkowców w gardle. Prawidłowe zidentyfikowanie przyczyny dolegliwości pozwala zastosować odpowiednie leczenie.

Angina ropna u dorosłych

Angina ropna u dorosłych występuje znacznie rzadziej od anginy wirusowej. Objawy są charakterystyczne dla anginy bakteryjnej. Pojawia się silny ból gardła i gorączka powyżej 38,5°C. Gardło jest zaczerwienione i obrzęknięte, a na migdałkach podniebiennych często obserwuje się obecność białych lub żółtawych nalotów, które są miejscem gromadzenia się ropy.

Chociaż u dorosłych (z wyjątkiem seniorów i osób o obniżonej odporności) rzadziej obserwuje się występowanie powikłań po anginie ropnej, takich jak np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy ropne zapalenie zatok przynosowych, pojawienie się objawów bakteryjnego zapalenia gardła jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem.

Angina ropna u dzieci

Angina ropna pojawia się najczęściej u dzieci pomiędzy 5. a 15. rokiem życia. U dzieci, oprócz charakterystycznych objawów bakteryjnego zapalenia gardła, może występować również odmowa jedzenia i picia, spowodowana problemami z przełykaniem oraz mdłościami i bólem brzucha. Angina ropna i ostre zapalenie migdałków podniebiennych u dzieci może prowadzić do poważnych powikłań, dlatego wymaga skutecznego leczenia antybiotykami. Wśród dzieci częstym powikłaniem anginy ropnej jest ostre kłębuszkowe zapalenie nerek. Zaleca się, aby po wyleczeniu choroby przeprowadzić podstawowe badanie moczu u dziecka.

Angina ropna – objawy

Angina ropna, czyli bakteryjne zapalenie gardła i migdałków może mieć niespecyficzne symptomy, ale zwykle obserwuje się objawy, takie jak:

• silny ból gardła – pierwszy i najbardziej oczywisty objaw anginy ropnej. Ból pojawia się nagle i ma ostry charakter,
• wysoka gorączka – zwykle powyżej 38,5°C,
• osłabienie i zmęczenie – reakcja organizmu na infekcję,
• bóle głowy, bóle mięśni, bóle stawów – częste objawy występujące przy gorączce,
• ból brzucha, mdłości i wymioty – objawy pojawiające się głównie u dzieci,
• białe lub żółtawe naloty na migdałkach podniebiennych – skupiska ropy,
• wykwity na podniebieniu – czerwone kropki,
• powiększone węzły chłonne na szyi – mogą powodować dodatkowy ból i dyskomfort.

Jak wygląda angina ropna – obraz gardła

Przy anginie ropnej obraz gardła jest dość specyficzny i często pozwala na odróżnienie przypadłości od wirusowego zapalenia gardła.

Głównym objawem widocznym w gardle jest zaczerwienienie i obrzęk migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła. Migdałki mogą być znacznie powiększone (czasami niemal się łączą), co może powodować znaczny dyskomfort i trudności w przełykaniu. Często na podniebieniu widoczne są tzw. wykwity, czyli małe czerwone kropki.

Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów świadczących o anginie ropnej jest obecność białych lub żółtawych nalotów na migdałkach – skupisk ropy, które są wyraźnie widoczne podczas badania gardła.

Angina ropna przyczyny

Angina ropna spowodowana jest obecnością bakterii chorobotwórczych, przede wszystkim paciorkowców grupy A – Streptococcus pyogenes. Zdarza się, że choroba rozwija się jako powikłanie po ostrej infekcji wirusowej, gdy system odpornościowy jest osłabiony i bardziej podatny na namnażanie bakterii.

Paciorkowce odpowiedzialne za rozwój anginy ropnej przekazywane są zwykle drogą kropelkową przez kaszel, kichanie lub bezpośredni kontakt ze śliną osoby zakażonej. Do zakażenia bakteryjnego może może dojść również poprzez bezpośredni kontakt z przedmiotami (ręka-usta), na których znajdują się drobnoustroje chorobotwórcze.

Ropne zapalenie gardła – diagnostyka

Diagnoza anginy ropnej opiera się przede wszystkim na badaniu klinicznym, które obejmuje dokładne badanie gardła, a także ocenę ogólnego stanu pacjenta. Lekarz zwraca uwagę na objawy, takie jak silny ból gardła, wysoka gorączka, białe lub żółtawe naloty na migdałkach podniebiennych, powiększone węzły chłonne na szyi czy ból brzucha.

Dodatkowo, aby potwierdzić diagnozę anginy ropnej, zaleca się wykonanie wymazu z gardła i przeprowadzenie szybkiego testu antygenowego na obecność paciorkowców. Pozytywny wynik (dodatni) jest wskazaniem do rozpoczęcia leczenia antybiotykami. U dzieci, ze względu na ryzyko nosicielstwa, bardziej miarodajne jest wykonanie posiewu.

Leczenie anginy ropnej

Angina ropna jest chorobą o podłożu bakteryjnym i, w odróżnieniu od wirusowego zapalenia gardła, wymaga eliminacji przyczyny przypadłości. Podstawowymi lekami wykorzystywanymi w terapii anginy ropnej są antybiotyki. Rozpoczęcie leczenia na wczesnym etapie dolegliwości zmniejsza ryzyko powikłań i skraca czas dolegliwości występujących u pacjenta.

Na początkowym etapie choroby i stosowania antybiotyków istotne może być również leczenie objawowe, które ma na celu złagodzenie dolegliwości pacjenta i poprawę samopoczucia. Zazwyczaj stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Zwykle w ciągu 24-48 godzin od przyjęcia pierwszej dawki antybiotyku dochodzi do ustąpienia objawów i kontynuowanie leczenia objawowego nie jest konieczne.

Antybiotyk na ropne zapalenie gardła

Zastosowanie antybiotyków jest bardzo ważne nie tylko dla osiągnięcia poprawy i złagodzenia objawów, ale także dla uniknięcia poważnych powikłań, takich jak ropień okołomigdałkowy, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek czy gorączka reumatyczna, które mogą wynikać z nieleczonych lub nieodpowiednio leczonych infekcji bakteryjnych.

Ropne zapalenie gardła wywołują zwykle paciorkowce beta-hemolizujące grupy A, dlatego najskuteczniejszą substancją wykorzystywaną w leczeniu przeciwbakteryjnym są penicyliny i ich pochodne. Wśród substancji przepisywanych najczęściej na ostre zapalenie gardła o podłożu bakteryjnym znajdują się:

• fenoksymetylopenicylina (Ospen),
• amoksycylina sama (np. Duomox, Amotaks, Ospamox) lub z kwasem klawulanowym (np. Amoksiklav, Augumentin),
• cefadroksyl (np. Biodroxil, Duracef),
• azytromycyna – tylko przy nadwrażliwości na antybiotyki beta-laktamowe (np. Azycyna, Sumamed).

Angina ropna – leczenie objawowe

Leczenie objawowe ma na celu złagodzenie dokuczliwych dolegliwości pacjenta i polepszenie jego samopoczucia, ale nie oddziałuje na przyczyny choroby, czyli nie zwalcza infekcji.

W przypadku anginy ropnej leczenie objawowe stosuje się na początku pojawienia się choroby i w pierwszych godzinach kuracji, zanim antybiotyki zaczną działać. W celu zmniejszenia bólu gardła, głowy i gorączki stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, zazwyczaj zawierające paracetamol lub ibuprofen.

Dodatkowo dobre efekty może przynieść płukanie gardła specjalnymi środkami antyseptycznymi lub roztworem soli, które mogą pomóc zmniejszyć obrzęk gardła i przynieść ulgę w bólu.

Ile trwa zapalenie ropne gardła?

Czas trwania anginy ropnej może się różnić w zależności od indywidualnych cech pacjenta, stopnia zaawansowania choroby i efektywności stosowanego leczenia.

Przeważnie po 24-48 godzinach od rozpoczęcia terapii antybiotykowej pacjent odczuwa wyraźną poprawę – ból gardła zmniejsza się, a wysoka gorączka ustępuje. Pełne wyzdrowienie następuje zwykle po około 7-10 dniach leczenia.

Należy pamiętać, że mimo poprawy samopoczucia, nie należy przerywać kuracji antybiotykowej, ponieważ może to prowadzić do nawrotu infekcji lub powstania poważnych powikłań.

Domowe sposoby na anginę ropną

Istnieje wiele domowych sposobów, które mogą pomóc złagodzić objawy anginy ropnej i wspomóc proces leczenia. Można wśród nich wyróżnić:

• płukanie gardła roztworem soli – ma działanie antyseptyczne, zmniejsza obrzęk i może przynieść ulgę w bólu. Pomocny może być również napar z szałwi, tymianku lub nagietka,
• odpowiednie nawodnienie – spożywanie dużej ilości płynów pomaga utrzymać nawilżenie błony śluzowej gardła, zmniejsza podrażnienie i ból,
• odpoczynek – kluczowy w procesie regeneracji organizmu.

Należy pamiętać, że domowe metody nie powinny zastępować ani opóźniać terapii antybiotykami, dlatego w przypadku objawów anginy ropnej należy skonsultować się ze specjalistą.

Czy angina ropna jest zaraźliwa – jak zapobiec infekcji?

Angina ropna jest chorobą spowodowaną przez paciorkowce, które przenoszą się droga kropelkową. Do infekcji dochodzi zwykle przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Dlatego w przypadku zdiagnozowania anginy ropnej warto unikać kontaktu z chorym przez 24-48 godzin od rozpoczęcia leczenia antybiotykami.

Aby zminimalizować ryzyko zarażenia warto również często myć ręce, nie używać wspólnych naczyń i sztućców z osobą chorą i regularnie czyścić powierzchnie, takie jak blaty i klamki, na których mogą znajdować się drobnoustroje.