Czym jest depresja i jak ją rozpoznać? Wyjaśniamy

Depresja jest obniżeniem nastroju, które przedłuża się w czasie. Powstaje na skutek doznawania określonych emocji. Należy jednak pamiętać, że nie każdy smutek oznacza depresję. W celu dokładnej diagnozy warto udać się do specjalisty. Choroba ta może dotknąć każdego, bez względu na wiek czy płeć. W jaki sposób można rozpoznać poważne zaburzenia nastroju? Co je wywołuje? 

Co to jest depresja?

Wiele osób zastanawia się, czym jest depresja. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uważa ją za jedną z głównych przyczyn niezdolności do pracy. Choruje na nią coraz większa liczba osób, najczęściej kobiety. Co u dziesiątego pacjenta, który pojawia się na wizycie u lekarza pierwszego kontaktu z innym problemem, zostaje zdiagnozowana pełnoobjawowa depresja. U wielu chorych niestety nie można jej rozpoznać, a znaczna część osób nie otrzymuje adekwatnego leczenia. To sprawia, że warto znać objawy depresji, a także podstawy jej diagnostyki oraz leczenia.

Czym spowodowana jest depresja?

Do tej pory nie są do końca poznane przyczyny progresji poważnych zaburzeń nastroju. Według badań klinicznych stany depresyjne niezwykle często występują wraz z chorobami somatycznymi, takimi jak:

• nadciśnienie tętnicze, 
• cukrzyca, 
• choroby neurologiczne. 

Należy pamiętać, że depresja może być uwarunkowana: 

• biologicznie — wynika z nieprawidłowości w procesie produkcji neuroprzekaźników, np. serotoniny i noradrenaliny,
• psychologicznie — pojawia się przez bardzo stresujące wydarzenie, m.in. śmierć bliskiej osoby, choroba, rozwód.

Depresja może być również wywołana przez skutki uboczne stosowanych leków bądź jest związana z narażeniem na działanie substancji psychoaktywnych.

Objawy depresji

Do charakterystycznych symptomów wskazujących depresję należą:

• ograniczenie aktywności życiowych, kontaktu z przyjaciółmi i rodziną, brak jakichkolwiek zainteresowań,
• pesymistyczne myślenie, 
• pojawienie się lęków oraz nerwicy,
• wrażenie beznadziei, obniżenie energii życiowej, niska samoocena,
• próby samobójcze, samookaleczenia, 
• utrata radości z życia, ciągłe odczuwanie smutku, 
• zobojętnienie,
• zaburzenia koncentracji, gorsza pamięć,
• bezsenność, trudności w zasypianiu,
• znaczny spadek libido,
• zaburzenia miesiączkowania.

Jak rozpoznać depresję? Do jakiego lekarza należy się udać?

Każdy lekarz, nie tylko psychiatra, rozpoznaje depresję. W postawieniu diagnozy pomoc stanowi szybki test składający się z dwóch pytań. Pierwsze z nich dotyczy zmniejszenia zainteresowań i osłabienia odczuwania przyjemności w ciągu ostatniego miesiąca. Drugie natomiast porusza kwestię poczucia przygnębienia oraz smutku. Pojawienie się chociaż jednej pozytywnej odpowiedzi powinno skłonić specjalistę do wnikliwszego badania w kierunku depresji. 

Dokładne badanie psychiatryczne oraz wywiad z pacjentem (czasami również z rodziną) stanowią podstawową metodę zdiagnozowania depresji. Istotne jest również rozpoznanie potencjalnych koegzystujących zaburzeń psychicznych. Ważne, aby pamiętać o ocenie stanu zdrowia somatycznego oraz o wykonaniu kompletu badań laboratoryjnych, aby wykluczyć bądź potwierdzić zaburzenia ogólnomedyczne. Mogą one przyczyniać się do rozwoju depresji albo z nią współwystępować (np. choroby tarczycy).