Kaszel palacza – objawy, przyczyny, leki, jak się pozbyć

Najważniejsze informacje:

• Kaszel palacza występuje u palaczy oraz u osób po rzuceniu palenia. Może także rozwinąć się u osób długotrwale narażonych na dym papierosowy (bierne palenie).
• Kaszel palacza to przewlekły, najczęściej produktywny uporczywy kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny, pojawiający się zwykle rano.
• Leczenie kaszlu palacza polega na łagodzeniu objawów, głównie na stosowaniu leków na uporczywy kaszel. Aby jednak skutecznie pozbyć się kaszlu palacza, należy skupić się na usunięciu przyczyny, czyli na rzuceniu palenia.

Kaszel palacza jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych objawów związanych z paleniem papierosów. Toksyny zawarte w dymie tytoniowym prowadzą do powstawania uporczywego, przewlekłego kaszlu, który nie tylko utrudnia codzienne funkcjonowanie, ale może także prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych. Jakie są objawy kaszlu palacza? Jak go rozpoznać? Jak leczyć i jakie domowe sposoby mogą być pomocne w łagodzeniu objawów?

Kaszel palacza – co to jest?

Kaszel palacza to termin używany do opisania chronicznego, trudnego do leczenia kaszlu, który często występuje u osób palących papierosy. Ten uporczywy kaszel jest jednym z najbardziej widocznych symptomów długotrwałego palenia. Co więcej, kaszel palacza może wystąpić także u osób przewlekle narażonych na bierne palenie papierosów.

Palenie papierosów powoduje podrażnienie i uszkodzenie dróg oddechowych, co prowadzi do przewlekłego kaszlu. Kaszel ten jest często produktywny, co oznacza, że towarzyszy mu wydzielina, często o różnym zabarwieniu z powodu nagromadzenia się zanieczyszczeń z dymu papierosowego.

Kaszel palacza może prowadzić do innych poważnych problemów zdrowotnych. Wśród konsekwencji toksycznego działania dymu wyróżnia się przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) lub raka płuc. POChP to grupa chorób płuc, która obejmuje przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedmę. Długotrwałe palenie jest głównym czynnikiem ryzyka dla tych schorzeń.

Jednakże, pomimo że kaszel palacza jest trudny do leczenia, rzucenie palenia może znacznie zmniejszyć jego nasilenie i często prowadzi do całkowitego pozbycia się kaszlu.

Jaka jest przyczyną kaszlu palacza?

Kaszel palacza to rodzaj zazwyczaj mokrego (produktywnego) kaszlu, któremu towarzyszy odkrztuszanie gęstej wydzieliny (powszechnie określa się go jako kaszel palacza z flegmą).

Co jest przyczyną tego stanu? Fizjologicznie w drogach oddechowych występuje pewna ilość śluzu, który ma za zadanie zatrzymać szkodliwe substancje pochodzące ze środowiska zewnętrznego. Jednak, w przypadku osób palących, które wdychają toksyczne substancje z dymu papierosowego, dochodzi do patologicznego rozrostu gruczołów śluzowych i zbyt intensywnej produkcji śluzu. Organizm w odruchu obronnym chce pozbyć się nadmiaru szkodliwych substancji razem ze śluzem, co prowadzi do rozwoju kaszlu palacza.

Jak wygląda kaszel palacza – objawy, jak rozpoznać?

Objawy kaszlu palacza są dosyć charakterystyczne i obejmują:

• Kaszel palacza to przewlekła dolegliwość, która może trwać wiele tygodni, miesięcy lub nawet lat. Kiedy się pojawia? Kaszel zwykle występuje rano (tzw. poranny kaszel palacza). Nasilenie kaszlu rano nie jest regułą – może również występować w innych porach dnia. Wynika z potrzeby oczyszczenia dróg oddechowych po nocy. 
• Może występować jako kaszel suchy, ale zazwyczaj jest to kaszel tzw. produktywny z odkrztuszaniem wydzieliny o różnym zabarwieniu.
• Obok uporczywego kaszlu występują inne objawy, takie jak: trudności w oddychaniu, duszności, chrypka, świszczący oddech, ból w klatce piersiowej, uczucie zmęczenia lub częste infekcje dróg oddechowych. Niekiedy może pojawić się także ból gardła, podobny jak w przypadku objawów zapalenia gardła.

Uporczywy kaszel palacza, z flegmą lub bez, może być objawem innych niebezpiecznych chorób płuc, takich jak: rozedma płuc, gruźlica, astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, nowotwór płuc.

Kaszel palacza z flegmą – co oznacza?

Odkrztuszanie wydzieliny po rzuceniu palenia lub przy trwającym nałogu świadczy o potrzebie oczyszczenia dróg oddechowych. Wydzielina (flegma) w kaszlu palacza jest zazwyczaj biała, przejrzysta lub żółtawa. Brunatna, a nawet czarna wydzielina, świadczy o wysokim stopniu zanieczyszczenia dróg oddechowych i ekspozycji na dym tytoniowy. Zielonkawy odcień flegmy może świadczyć o infekcji, zaś obecność krwi w plwocinie należy do niebezpiecznych objawów kaszlu palacza i powinna skłonić do konsultacji u specjalisty. 

Kaszel palacza – jak leczyć? Co na kaszel palacza?

Rzucenie palenia to najważniejszy i najskuteczniejszy sposób leczenia kaszlu palacza. Zerwanie z nałogiem może spowodować znaczne złagodzenie kaszlu i innych objawów związanych z paleniem papierosów. Podstawą jest silna wola i chęć zerwania z nałogiem, jednak dużą pomocą są preparaty wspomagające walkę z nałogiem, w tym dostępne bez recepty i na receptę leki na rzucenie palenia. Istnieją też różne metody pomocy w rzuceniu palenia, takie jak terapie behawioralne i grupy wsparcia.

Leki na kaszel palacza

Aby pozbyć się kaszlu palacza, można sięgnąć także po leczenie farmakologiczne. W niektórych przypadkach leki mogą być stosowane do złagodzenia objawów kaszlu palacza, szczególnie jeśli kaszel jest związany z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP). Leki mogą obejmować stosowanie substancji, które rozszerzają drogi oddechowe, sterydy, które ograniczają stan zapalny i środki przeciwkaszlowe zmniejszające odruch kaszlowy. 

Tabletki i syropy na kaszel palacza

Warto zdać sobie sprawę, że doraźne stosowanie leków na kaszel palacza, takich jak tabletki do ssania, spraye czy syropy, jedynie chwilowo łagodzi objawy, jednak nie leczy przyczyny. Aby skutecznie pozbyć się kaszlu palacza, należy skupić się na usunięciu przyczyny dolegliwości. W przypadku mokrego kaszlu w celu łatwiejszego odkrztuszenia zalegającej wydzieliny lekarz może zalecić stosowanie leków wykrztuśnych (np. Erdomed, Pecto Drill, Pulnozin).

Domowe sposoby na kaszel palacza

Domowe metody leczenia mogą pomóc złagodzić objawy kaszlu palacza i wspomóc proces oczyszczania dróg oddechowych. Są one pomocne także w przypadku kaszlu po rzuceniu palenia.

• Odpowiednie nawodnienie – picie dużej ilości płynów oraz częste nawadnianie dróg oddechowych może ułatwić odkrztuszanie zalegającej wydzieliny.
• Nawilżanie powietrza – inhalacje i stosowanie nawilżaczy powietrza to dobry sposób na nawilżenie dróg oddechowych i ułatwienie usunięcia flegmy.
• Zdrowa dieta – pośrednio wspomaga prawidłowe funkcjonowanie organizmu i ułatwia usuwanie toksycznych substancji z organizmu, co jest szczególnie istotne w przypadku rzucenia palenia papierosów.
• Aktywność fizyczna – ruch dostosowany do kondycji i stanu zdrowia mobilizuje siły ochronne organizmu i dotlenia tkanki. Ponadto ruch na świeżym powietrzu wzmaga proces oczyszczania dróg oddechowych.
• Zioła na kaszel palacza – inhalacje z dodatkiem olejków eterycznych (tymiankowy, miętowy), picie herbat ziołowych (np. ze skrzypu polnego) czy stosowanie przypraw (np. imbir, kurkuma) wspierają kondycję dróg oddechowych, mają działanie lekko wykrztuśne i przeciwzapalne. 
• Domowy syrop z cebuli lub miód na kaszel palacza – działają antyseptycznie i ochronnie. Te domowe sposoby są pomocne w łagodzeniu kaszlu, jednak działają jedynie doraźnie.