Leki na nudności i wymioty – jak mogą pomóc?

Nudności i wymioty to nasze biologiczne odruchy obronne. Pojawiają się, gdy dochodzi do zatrucia pokarmowego, niestrawności czy zakażenia wirusowego. Mogą być też reakcją na wahania hormonalne związane z ciążą lub zaburzenia funkcji błędnika przy chorobie lokomocyjnej. Jakie środki mogą przeciwdziałać tym uporczywym dolegliwościom?

Czym są nudności i mdłości?

Nudności określane są jako dyskomfort w żołądku i uczucie potrzeby zwymiotowania. Bardzo często mdłości poprzedzają wymioty – gwałtowny wyrzut treści żołądka na zewnątrz. Nie są to dolegliwości bolesne, jednak bardzo nieprzyjemne i uciążliwe. Skutecznie uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Powodują osłabienie, senność i brak energii. Osoba zmagająca się z mdłościami i wymiotami nie jest w stanie wykonywać najprostszych czynności, pomaga jej za to leżenie i sen. 

Przyczyny nudności i wymiotów

Przyczyn nudności i wymiotów jest bardzo wiele. Zdecydowana większość dotyczy układu pokarmowego, ale mogą być też związane z hormonami, emocjami lub działaniem ubocznym leków. Niektóre dolegliwości ze strony układu pokarmowego ustępują samoistnie w krótkim czasie. Inne wymagają szybkiej konsultacji z lekarzem. 

Najczęstsze przyczyny nudności i wymiotów o lekkim przebiegu:

• przejedzenie – związane jest ze spożyciem zbyt dużej ilości jedzenia.
• grypa żołądkowa (nazywana inaczej jelitówką) – jest chorobą o podłożu wirusowym. Powoduje nieżyt żołądka, biegunkę, gorączkę.
• choroba lokomocyjna – kinetoza dotyczy głównie najmłodszych, ale zdarzają się też dorośli z tą przypadłością. Dolegliwości mijają wraz z zakończeniem podróży.
• stres – bardzo często w sytuacji silnego stresu reagujemy nudnościami i wymiotami. 

Przyczyny nudności i wymiotów z ciężkim przebiegiem:

• zatrucie pokarmowe – objawia się silnym bólem brzucha, często biegunką. Charakteryzuje się bardzo gwałtownym przebiegiem.
• choroba wrzodowa – to ubytki w ścianie żołądka lub dwunastnicy, którym towarzyszy stan zapalny. Pojawiają się bóle brzucha o dużym natężeniu, zdarzają się wymioty z krwią. Konsultacja lekarska jest absolutną koniecznością.
• ostry brzuch – zespół objawów związanych z chorobami narządów jamy brzusznej, które pojawiają się nagle i stanowią zagrożenie dla życia pacjenta, np. zapalenie wyrostka robaczkowego. Większość przypadków ostrego brzucha ma swój finał na stole operacyjnym. 
• urazy – do wymiotów dochodzi w przebiegu np. wstrząśnienia mózgu.
• zaburzenia odżywiania – zarówno anoreksja, jak i bulimia charakteryzują się prowokowaniem wymiotów.

Jak sobie radzić w przypadku nudności i wymiotów?

Jeśli zmagamy się z nudnościami i wymiotami jednocześnie, dobrze jest jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie. Należy pamiętać, by przed użyciem jakichkolwiek medykamentów warto skonsultować się z lekarzem.

Najważniejszą kwestią jest, aby nie dopuścić do odwodnienia i zaburzenia gospodarki elektrolitowej organizmu. Nie jest to łatwe, szczególnie w fazie ostrych wymiotów. Z pomocą mogą tu przyjść gotowe preparaty z apteki, które uzupełniają poziom płynów. Szczególną czujność trzeba zachować w przypadku dzieci, u których wystąpienie wymiotów może bardzo szybko doprowadzić do odwodnienia, a ratunkiem w takim przypadku jest nawodnienie w warunkach szpitalnych.

Pomocne jest też stosowanie lekkostrawnej diety i spożywanie małych porcji, by nie obciążać dodatkowo żołądka.

Leki na nudności i wymioty

Leki przeciwwymiotne wpływają na odpowiednie receptory w układzie nerwowym lub ośrodki w mózgu, wskutek czego hamowany jest odruch wymiotny. Bardzo ważne w prawidłowym doborze medykamentów jest ustalenie faktycznej przyczyny wymiotów. 

Do wyboru mamy kilka grup leków:

• antagoniści dopaminy – leki te są stosowane do leczenia nudności i wymiotów związanych z chorobą nowotworową, chorobą popromienną, lekami cytotoksycznymi i znieczuleniem ogólnym,
• antagoniści serotoniny – blokują receptory serotoniny. Są stosowane, aby zahamować wymioty pooperacyjne,
• leki przeciwhistaminowe – podaje się przy wymiotach pochodzenia błędnikowego, a więc między innymi w przebiegu choroby lokomocyjnej.