Antybiotyk 3-dniowy – jak działa, na co się stosuje?

Antybiotyk 3-dniowy – jak działa, na co się stosuje?
Najważniejsze informacje:
- Antybiotyk 3-dniowy z azytromycyną jest stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych o różnej lokalizacji, np. zapalenia gardła, zapalenia płuc, zapalenia zatok, infekcji skóry i tkanek miękkich czy niektórych chorób przenoszonych drogą płciową.
- Azytromycyna jest przeznaczona do stosowania doustnego. W zależności od producenta, jest dostępna w postaci tabletek powlekanych, kapsułek oraz granulatu lub proszku do sporządzania zawiesiny doustnej, co pozwala dostosować formę podania do wieku pacjenta.
- Preparaty zawierające azytromycynę są dostępne wyłącznie na receptę.
Azytromycyna jest powszechnie nazywana antybiotykiem trzydniowym. Ma to związek ze specyficznym schematem jej stosowania. W przeciwieństwie do większości pozostałych antybiotyków, które stosuje się przez co najmniej 7 dni, cykl leczenia azytromycyną trwa 3-5 dni. Sprawdź, jak działa trzydniowy antybiotyk, kiedy się go stosuje i jakie skutki uboczne może wywoływać.
Co to jest antybiotyk 3-dniowy?
Antybiotyk 3-dniowy to określenie antybiotyków z azytromycyną – substancją czynną z grupy makrolidów, obecną w takich preparatach jak Macromax, Sumamed, Azycyna czy Azitrox. Tego typu antybiotyki na 3 dni mogą być zalecone przez lekarza, jeśli podejrzewa on zakażenie wywołane przez bakterie znajdujące się w spektrum działania azytromycyny, a ponadto nie występują przeciwwskazania do stosowania leku, np. uczulenie.
Przejdź e-konsultację i zapytaj o e-receptę na Twoje leki
Leki z azytromycyną stosuje się doustnie, w postaci tabletek powlekanych, kapsułek twardych lub zawiesiny. Są przeznaczone dla dorosłych i (w zależności od zaleceń producenta) dzieci w różnym wieku.
Jak działa trzydniowy antybiotyk?
Azytromycyna jest antybiotykiem makrolidowym, który w standardowych dawkach wykazuje działania bakteriostatyczne. Mechanizm jej działania polega na hamowaniu syntezy białek w komórkach bakteryjnych. Lek wiąże się z podjednostką 50S rybosomu bakteryjnego i uniemożliwia wydłużanie łańcucha peptydowego. Brak produkcji białek prowadzi do zahamowania wzrostu komórek bakteryjnych.
Trzydniowy antybiotyk z azytromycyną wykazuje skuteczność względem wielu gatunków bakterii Gram-dodatnich, Gram-ujemnych i atypowych, przede wszystkim:
- pneumokoków (Streptococcus pneumoniae),
- dwoinek zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (Neisseria gonorrhoeae),
- pałeczek Gram-ujemnych (np. Haemophilus influenzae czy pałeczka krztuśca),
- krętków Borrelia burgdorferi i krętków kiły,
- Chlamydia trachomatis.
Jak długo działa antybiotyk 3-dniowy?
Mimo krótkiego, zaledwie 3-dniowego okresu leczenia, azytromycyna wyróżnia się długotrwałym wpływem na organizm. Szacuje się, że po przyjęciu ostatniej dawki działa na organizm nawet do 15 dni. Wynika to z jej właściwości farmakokinetycznych, a konkretnie z bardzo wysokiej objętości dystrybucji. Jest to parametr wskazujący na rozmieszczenie leku w organizmie. Im wyższe przyjmuje wartości, tym wyższa kumulacja substancji w organizmie. W przypadku azytromycyny objętość dystrybucji wynosi ponad 30 l/kg, podczas gdy dla popularnej amoksycyliny zaledwie 0,3 l/kg.
Azytromycyna ma bardzo dobrą penetrację do różnych tkanek, w tym do kości, płuc, migdałków, prostaty, jajników, macicy, żołądka, wątroby i pęcherzyka żółciowego. Osiąga wysoką koncentrację w makrofagach – komórkach odpowiedzialnych za fagocytozę (pochłanianie i niszczenie) drobnoustrojów, co znacznie poprawia dostępność leku w stanach zapalnych.
Na co stosuje się 3-dniowy antybiotyk?
Antybiotyk 3-dniowy jest stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych o różnej lokalizacji.
Wskazania do stosowania azytromycyny w antybiotyku 3-dniowym są następujące:
- zakażenia górnych dróg oddechowych, tj. bakteryjne zapalenie gardła, zapalenie migdałków, zapalenie zatok,
- zakażenia dolnych dróg oddechowych, tj. ostre zapalenie oskrzeli, zaostrzenie przewlekłego
zapalenia oskrzeli, zapalenie płuc, - ostre zapalenie ucha środkowego,
- rumień wędrujący (wczesna postać boreliozy skórnej),
- zakażenia skóry i tkanek miękkich, tj. liszajec, róża, wtórne ropne zapalenie skóry,
- trądzik pospolity o umiarkowanym nasileniu,
- niepowikłane zakażenia przenoszone drogą płciową o etiologii Chlamydia trachomatis (chlamydioza).
Antybiotyk na 3 dni – kiedy widać efekty?
Trzydniowy antybiotyk dobrze się wchłania i szybko (już w ciągu 2-3 godzin) osiąga maksymalne stężenie w osoczu. Efekty leczenia w postaci zmniejszenia dolegliwości i poprawy samopoczucia są na ogół widoczne po kilku dniach od rozpoczęcia leczenia. Należy pamiętać, że lek działa jeszcze przez kilka lub kilkanaście dni po przyjęciu ostatniej dawki i przez cały ten czas wywiera swój efekt kliniczny.
Czy trzydniowy antybiotyk osłabia?
Podczas stosowania azytromycyny niektóre osoby mogą odczuwać osłabienie. Podobnie jak inne antybiotyki, azytromycyna może negatywnie wpływać na fizjologiczną florę jelitową, prowadząc do zaburzeń pracy przewodu pokarmowego i pogorszenia samopoczucia. Z tego powodu podczas antybiotykoterapii zaleca się stosowanie probiotyków. Osłabienie jest wymieniane także wśród możliwych, aczkolwiek niezbyt częstych działań niepożądanych. Należy również wziąć pod uwagę, że osłabienie może mieć związek z przebiegiem procesu chorobowego i świadczyć o zwalczaniu infekcji przez układ odpornościowy. Poprawy stanu zdrowia można się spodziewać dopiero po kilku dniach antybiotykoterapii.
3-dniowe antybiotyki – skutki uboczne
Najczęstsze działania niepożądane antybiotyku 3-dniowego obejmują:
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe (biegunka, nudności, wymioty, ból brzucha),
- bóle głowy,
- zmianę liczby białych krwinek i poziomu wodorowęglanów we krwi.
Wybrane rzadsze skutki uboczne azytromycyny to:
- brak apetytu,
- zaburzenia rytmu serca,
- nerwowość,
- bezsenność, senność,
- zaburzenia czucia (np. mrowienie i drętwienie kończyn),
- zaburzenia widzenia, słuchu lub równowagi,
- uderzenia gorąca,
- osłabienie, zmęczenie, złe samopoczucie,
- zaburzenia czynności wątroby.
U niektórych osób azytromycyna może wywoływać skutki uboczne o nagłym i ciężkim charakterze, takie jak:
- reakcje nadwrażliwości przebiegające z problemami z oddychaniem i przełykaniem, swędzącą wysypką oraz obrzękiem warg, języka, gardła lub szyi,
- ciężkie reakcje skórne (np. pęcherze, łuszczenie, krwawienie z warg, oczu, jamy ustnej, nosa i narządów płciowych),
- wysypka polekowa z eozynofilią i objawami ogólnymi (DRESS).
Są to zdarzenia, które wymagają natychmiastowej pomocy medycznej.
FAQ
Trzydniowy antybiotyk a alkohol - czy można pić alkohol podczas stosowania leku?
Podczas stosowania antybiotyku trzydniowego nie zaleca się spożywania alkoholu. Najczęstsze działania niepożądane azytromycyny dotyczą przewodu pokarmowego, a alkohol może zwiększać ryzyko ich wystąpienia. Ponadto alkohol może dodatkowo obciążać wątrobę, a także zaburzać proces zdrowienia poprzez obniżanie odporności i odwodnienie. Należy pamiętać, że antybiotyk działa w organizmie jeszcze przez co najmniej kilka dni od przyjęcia ostatniej dawki.
Czy stosuje się antybiotyk 3-dniowy na anginę?
Antybiotyk 3-dniowy bywa stosowany w leczeniu anginy, ale nie jest lekiem pierwszego wyboru. W przypadku anginy, czyli zakażenia gardła i migdałków wywołanego przez paciorkowce beta-hemolizujące z grupy A (Streptococcus pyogenes), stosuje się penicylinę fenoksymetylową. Azytromycyna może być wskazana u pacjentów uczulonych na penicylinę.
Czy dostępny jest 3-dniowy antybiotyk bez recepty?
Nie, do zakupu antybiotyku trzydniowego niezbędna jest recepta.
Czy stosuje się 3-dniowy antybiotyk na zatoki?
Lekarz może zalecić stosowanie azytromycyny na infekcję bakteryjną zatok. Wykazuje ona skuteczność wobec głównych gatunków bakterii wywołujących tego typu zakażenia, w tym Moraxella catarrhalis, Haemophilus influenzae i Streptococcus pneumoniae.
Jak uzyskać receptę na antybiotyk 3-dniowy?
Aby uzyskać receptę na trzydniowy antybiotyk, należy zgłosić się na wizytę do lekarza. Konieczna jest szczegółowa ocena stanu zdrowia pacjenta, w tym przeprowadzenie wywiadu i badania fizykalnego, a niekiedy także badań laboratoryjnych lub mikrobiologicznych. Jeśli lekarz uzna, że pacjent powinien otrzymać antybiotyk na trzy dni, wystawi e-receptę, którą należy zrealizować w ciągu 7 dni.
Kiedy stosuje się 3-dniowy antybiotyk na zapalenie krtani?
W leczeniu zapalenia krtani rutynowo nie stosuje się antybiotyków, ponieważ większość przypadków ma podłoże wirusowe. Lekarz może zdecydować się na antybiotykoterapię w przypadku dodatniego posiewu mikrobiologicznego, poważnych objawów (np. ropnej wydzieliny z dróg oddechowych) lub długotrwałego przebiegu..
Kiedy zaczyna działać antybiotyk 3-dniowy?
Działanie azytromycyny rozpoczyna się szybko - lek osiąga szczytowe stężenie już po 2-3 godzinach od przyjęcia. Efekty leczenia powinny być natomiast zauważalne po kilku dniach.
Ile jest ważna recepta na antybiotyk trzydniowy?
Recepta na antybiotyk jest ważna 7 dni.
Czy stosuje się 3-dniowy antybiotyk na zapalenie ucha?
Trzydniowy antybiotyk może być stosowany na ostre zapalenie ucha środkowego, jeśli lekarz tak zaleci. Z reguły w pierwszej kolejności sięga się jednak po inne leki (najczęściej amoksycylinę). Azytromycyna może być wskazana w szczególnych przypadkach, np. przy uczuleniu na penicyliny lub zakażeniu bakteriami atypowymi.
Jak osłona na antybiotyk 3-dniowy? Kiedy brać?
Probiotyk należy stosować w trakcie antybiotykoterapii oraz przez kilka dni (nawet do dwóch tygodni) po jej zakończeniu. Należy zadbać o odpowiedni odstęp między antybiotykiem a probiotykiem (co najmniej 2–3 godziny).
3-dniowy antybiotyk a tabletki antykoncepcyjne - czy wpływają na skuteczność antykoncepcji?
Nie wymienia się bezpośrednich interakcji azytromycyny ze składnikami tabletek antykoncepcyjnych. Jeśli jednak podczas stosowania antybiotyku wystąpią wymioty lub biegunka, może dojść do obniżenia skuteczności antykoncepcji doustnej.
Czy stosuje się antybiotyk 3-dniowy na górne drogi oddechowe?
Tak, azytromycyna jest stosowana w leczeniu zakażeń bakteryjnych w obrębie górnych dróg oddechowych, np. zapalenia gardła, zapalenia migdałków lub zapalenia zatok. O włączeniu antybiotyku musi zdecydować lekarz, ponieważ wiele infekcji górnych dróg oddechowych ma podłoże wirusowe i nie wymaga antybiotykoterapii
- Katzung, B.G., Kruidering-Hall, M., Tuan, R., Vanderah, T.W., Trevor A.J. (Red.)(2021).Katzung & Trevor's Pharmacology: Examination & Board Review, 13e. McGraw-Hill Education.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Sumamed
Podobne wpisy o zdrowiu:
Warto wiedzieć
- Lipidogram (profil lipidowy) – co to za badanie, wyniki, normy
- Lekarz internista – czym się zajmuje, jakie leki może wypisać?
- Glikokortykosteroidy (leki) – co to, jak działają, skutki uboczne
- Sterydy (leki sterydowe) – jak działają, na co, skutki uboczne
- Recepta na antybiotyk – ile ważna, kto może wystawić?