Antybiotyk a alkohol – czy można łączyć, skutki uboczne

Najważniejsze informacje:

• Niektóre antybiotyki mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje z alkoholem. Należą do nich m.in. metronidazol, tynidazol, linezolid, erytromycyna. W ich przypadku spożywanie alkoholu jest bezwzględnie zabronione.
• Mimo braku poważnych interakcji, zaleca się rezygnację ze spożywania alkoholu również podczas stosowania innych antybiotyków.
• Łączenie antybiotyków z alkoholem może nasilać działania niepożądane, tj. biegunki, nudności, wymioty, bóle brzucha, bóle głowy, zawroty głowy.

Wiele osób zastanawia się, czy podczas antybiotykoterapii można bezpiecznie sięgnąć po lampkę wina lub piwo. Warto posiadać wiedzę na ten temat, ponieważ alkohol i niektóre antybiotyki mogą wchodzić ze sobą w groźne interakcje. Dowiedz się, kiedy spożywanie alkoholu jest przeciwwskazane i jakie mogą być skutki uboczne łączenia antybiotyków z alkoholem.

Alkohol a antybiotyk – czy można je łączyć?

Każdy spośród kilkudziesięciu antybiotyków dostępnych na rynku reaguje z alkoholem w nieco inny sposób. W niebezpieczne interakcje z alkoholem wchodzą tylko nieliczne substancje czynne. Większość, w tym powszechnie stosowane penicyliny czy azytromycyna, nie dają takich reakcji. Oznacza to, że po spożyciu alkoholu nie należy obawiać się poważnych skutków ubocznych ani osłabienia działania leku.

Mimo to, bez względu na przyjmowany lek, na czas antybiotykoterapii warto zrezygnować ze spożywania alkoholu. W połączeniu z każdym antybiotykiem alkohol może zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, sprzyjać odwodnieniu organizmu, zaburzać czynność wątroby i osłabiać odporność.

Antybiotyk a alkohol – możliwe skutki uboczne

Przede wszystkim alkohol może nasilać działania niepożądane antybiotyku. Do najczęstszych skutków ubocznych wywoływanych przez te leki należą zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty, biegunki i bóle brzucha. Wynika to z faktu, że czynne substancje przeciwbakteryjne zawarte w antybiotyku oddziałują nie tylko na gatunki chorobotwórcze, ale także na mikrobiotę jelitową. Alkohol może potęgować te dolegliwości, ponieważ ma skłonność do podrażniania błon śluzowych żołądka i jelit. Podobnie, alkohol może nasilać bóle głowy, zawroty głowy i zmęczenie, które często obserwuje się u osób przyjmujących antybiotyki.

Ważnym skutkiem ubocznym łączenia antybiotyków z alkoholem jest odwodnienie organizmu. Może do niego dojść w związku z moczopędnymi właściwościami alkoholu oraz nasilonymi wymiotami i biegunkami u osób z podrażnieniem przewodu pokarmowego.

Niektóre antybiotyki (tj. metronidazol, cefoperazon, cefotetan, cefamandol, gryzeofulwina, tynidazol) w połączeniu z nawet minimalną ilością alkoholu mogą wywołać potencjalnie niebezpieczną dla życia reakcję disulfiramową. Jest ona wynikiem blokowania przez lek dehydrogenazy aldehydowej, czyli jednego z enzymów szlaku metabolizmu alkoholu. W efekcie dochodzi do gromadzenia toksycznych ilości aldehydu octowego, co może objawiać się w następujący sposób:

• bóle głowy, zawroty głowy,
• nudności, wymioty,
• przyspieszona akcja serca, kołatanie serca,
• obniżenie ciśnienia tętniczego,
• zaczerwienienie skóry,

• duszność, poty,
• lęk, osłabienie.

Czy alkohol osłabia działanie antybiotyku?

Większość antybiotyków nie wchodzi w interakcje farmakokinetyczne z alkoholem, co oznacza, że nie zaburza on ich metabolizmu. Alkohol może jednak utrudniać leczenie i w ten sposób pogarszać efekty antybiotykoterapii. Spożywanie napojów alkoholowych niekiedy wiąże się z uszkodzeniem błony śluzowej przewodu pokarmowego, co może powodować nudności i wymioty zaburzające wchłanianie substancji czynnych zawartych w leku. 

Wykazano także, że alkohol wpływa negatywnie na odporność. Już jednorazowe nadużycie alkoholu może „uśpić” układ odpornościowy nawet na 24 godziny. Przewlekłe spożywanie dużych ilości alkoholu powoduje trwałe zmiany w jego funkcjonowaniu i zwiększa podatność na zakażenia bakteryjne i wirusowe. Podczas picia alkoholu łatwiej także o pominięcie dawki antybiotyku w związku z pogorszeniem funkcji poznawczych. W przypadku tej grupy leków regularność i przestrzeganie wyznaczonych pór przyjmowania preparatu ma kluczowe znaczenie.

Jakich antybiotyków nie łączyć z alkoholem?

Spożywanie alkoholu podczas stosowania poniższych antybiotyków jest przeciwwskazane ze względu na ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych:

• metronidazol,
• izoniazyd,
• tynidazol,
• linezolid,
• ceftriakson, cefamandol, cefmetazol, cefoperazon, cefotetan,
• erytromycyna,
• trimetoprim-sulfametoksazol,
• cykloseryna,
• ketokonazol,
• gryzeofulwina,
• furagina.

Ile dni po antybiotyku można pić alkohol?

Antybiotyk pozostaje w organizmie jeszcze przez pewien czas od przyjęcia ostatniej dawki. Oznacza to, że aby uniknąć skutków ubocznych mieszania alkoholu z antybiotykami, należy powstrzymać się od jego spożywania jeszcze przez kilka dni po zakończeniu terapii. W przypadku większości antybiotyków okres ten wynosi 2-3 dni.

Antybiotyk 3-dniowy a alkohol

Antybiotyk 3-dniowy (azytromycyna) nie wchodzi w istotne interakcje z alkoholem. Warto jednak ograniczyć spożycie alkoholu lub całkowicie z niego zrezygnować na czas antybiotykoterapii. Wynika to z faktu, że azytromycyna często powoduje skutki uboczne z zakresu przewodu pokarmowego, tj. biegunki, wymioty, ból brzucha i nudności. Alkohol może zwiększyć ryzyko ich wystąpienia lub nasilić je. Uciążliwe wymioty i biegunki sprzyjają odwodnieniu i osłabieniu organizmu.

FAQ