Najważniejsze informacje:

• Internista to lekarz specjalista od chorób narządów wewnętrznych u dorosłych pacjentów – m.in. układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowego czy hormonalnego.
• Leczy zarówno infekcje, jak i choroby przewlekłe – jak nadciśnienie, cukrzyca czy astma.
• Zleca badania diagnostyczne, takie jak: morfologia, USG, RTG, EKG i badania hormonalne.
• Może wypisać recepty na leki stosowane w leczeniu chorób przewlekłych i ostrych infekcji, w tym antybiotyki, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, przeciwnadciśnieniowe czy przeciwcukrzycowe.
• Przyjmuje pacjentów w ramach NFZ i prywatnie, a także udziela konsultacji online – tzw. teleporada z internistą to dziś powszechna forma pomocy medycznej.

Internista to jeden z najważniejszych lekarzy specjalistów w podstawowej opiece zdrowotnej. Choć wielu pacjentów myli go z lekarzem rodzinnym, jego rola jest nieco inna – internista zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób narządów wewnętrznych u dorosłych pacjentów. To do niego trafiają pacjenci z wieloma dolegliwościami ogólnymi, np. bólami brzucha, infekcjami, dusznością, nadciśnieniem czy zaburzeniami metabolicznymi. Przyjmuje zarówno na NFZ, jak i prywatnie, możliwe są także konsultacje internistyczne online. W artykule wyjaśniamy kim jest internista, od czego jest specjalistą, jakie leki i skierowania może wypisać oraz czym różni się od lekarza rodzinnego.

Kto to jest lekarz internista? Czym się zajmuje?

Lekarz internista to specjalista medycyny wewnętrznej (interny), który zajmuje się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką chorób narządów wewnętrznych. Jest to lekarz zajmujący się dolegliwościami dorosłych pacjentów – od nadciśnienia, przez grypę, po przewlekłe schorzenia układu pokarmowego czy oddechowego.

Internista to jeden z najczęściej odwiedzanych specjalistów – zarówno w ramach NFZ, jak i prywatnie. To lekarz, do którego trafiają pacjenci mający objawy ogólne, którzy nie wiedzą jeszcze, jakiego specjalisty potrzebują. Internista potrafi szeroko spojrzeć na zdrowie pacjenta, często jako pierwszy wykrywa poważniejsze choroby.

Lekarz internista nie tylko diagnozuje i leczy, ale również wystawia skierowania, zleca badania oraz przepisuje leki na wiele dolegliwości. 

Jakie choroby leczy internista?

Lekarz internista zajmuje się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką chorób narządów wewnętrznych. Z tego powodu często nazywany jest specjalistą chorób wewnętrznych. 

Lekarze tej specjalizacji leczą pacjentów w zakresie:

• kardiologii,
• pulmonologii,
• gastrologii,
• endokrynologii,
• reumatologii,
• hematologii,
• nefrologii,
• alergologii.

To właśnie do internisty najczęściej trafiają pacjenci z objawami, które trudno przypisać jednej konkretnej specjalizacji – np. przewlekłym zmęczeniem, bólami brzucha, zawrotami głowy, dusznościami czy problemami z ciśnieniem. Inne objawy, z którymi można zgłosić się do internisty, to m.in. kaszel, gorączka, nudności, zaparcia i bezsenność.

Internista leczy m.in.:

• choroby układu krążenia – np. nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, chorobę wieńcową, arytmię serca, 
• choroby układu oddechowego – np. astmę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc – POChP, infekcje dróg oddechowych, w tym zapalenie płuc,
• choroby układu pokarmowego – wrzody żołądka, zespół jelita drażliwego, refluks, zapalenie wątroby,
• zaburzenia metaboliczne – w tym cukrzyca, hipercholesterolemia, otyłość, zaburzenia hormonalne, takie jak nadczynność i niedoczynność tarczycy,
• choroby nerek – np. przewlekła choroba nerek, kamica nerkowa, infekcje dróg moczowych,
• zaburzenia krwi – anemię, zaburzenia krzepliwości, choroby układu odpornościowego,
• choroby autoimmunologiczne – takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy,
• choroby zakaźne – np. grypa, angina, zapalenie płuc, zakażenia dróg moczowych,
• choroby skóry – jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry i trądzik.

Internista nie tylko leczy, ale również zajmuje się profilaktyką zdrowotną – zleca badania kontrolne, doradza w kwestii stylu życia i kieruje na szczepienia.

W przypadku bardziej skomplikowanych problemów zdrowotnych, internista może wystawić skierowanie do lekarza specjalisty – np. kardiologa, gastroenterologa, endokrynologa czy pulmonologa. 

Kiedy i kto może zgłosić się do lekarza internisty?

Do internisty może zgłosić się każda osoba dorosła, niezależnie od wieku, która zauważyła niepokojące objawy lub potrzebuje kontroli swojego stanu zdrowia. 

Internista jest lekarzem „pierwszego kontaktu” w zakresie chorób wewnętrznych, dlatego stanowi ważny punkt wyjścia w procesie diagnostyki i leczenia.

Do lekarza internisty warto udać się, gdy:

• występują niepokojące objawy, takie jak przewlekły kaszel, gorączka, bóle w klatce piersiowej, duszności, osłabienie, zawroty głowy czy bóle brzucha,
• potrzebna jest kontrola chorób przewlekłych – np. cukrzycy, nadciśnienia, chorób tarczycy, astmy lub ocena ogólnego stanu zdrowia,
• konieczne jest uzyskanie recepty lub wystawienie L4,
• pojawiają się wątpliwości co do dotychczasowej terapii – internista pomoże w interpretacji wyników badań, zmianie leczenia lub decyzji o konieczności konsultacji specjalistycznej,
• istnieje potrzeba wykonania badań profilaktycznych, np. morfologii, lipidogramu, badania poziomu cukru czy EKG.

Internista to lekarz odpowiedzialny za wstępną diagnostykę i prowadzenie leczenia chorób wewnętrznych, które nie wymagają od razu interwencji chirurgicznej ani specjalistycznej opieki.

Lekarz internista – prywatnie i na NFZ

Internista przyjmuje zarówno w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i prywatnie. Wybierając internistę jako lekarza POZ, można korzystać z jego opieki bezpłatnie – wystarczy złożyć odpowiednią deklarację w przychodni. 

Wizyta u internisty na NFZ nie wymaga skierowania, a lekarz może prowadzić zarówno leczenie bieżące, jak i profilaktykę oraz kontrolę chorób przewlekłych.

Internista prywatnie to wygodne rozwiązanie dla osób, które chcą uniknąć oczekiwania na wizytę internistyczną – konsultacja możliwa jest często tego samego dnia, również online. 

W przypadku pilnych problemów zdrowotnych lub potrzeby szybkiego wystawienia recepty czy zwolnienia lekarskiego, internista prywatnie bywa najlepszym wyborem.

Wizyta u internisty – online i stacjonarnie

Konsultacja z internistą przez internet to coraz popularniejsza forma kontaktu z lekarzem, szczególnie w prostych, niegroźnych przypadkach – takich jak infekcje dróg oddechowych, przedłużenie recepty, wystawienie L4 czy omówienie wyników badań. Taka forma porady jest szybka, wygodna i bezpieczna, a w wielu sytuacjach w pełni wystarczająca.

Jak wygląda konsultacja on-line u internisty?

Podczas teleporady internistycznej:

• pacjent przekazuje objawy telefonicznie, przez czat lub formularz internetowy,
• lekarz analizuje zgłoszenie, dopytuje o szczegóły i ewentualne choroby współistniejące,
• na tej podstawie może wystawić e-receptę, e-skierowanie na badanie lub e-zwolnienie lekarskie,
• jeśli uzna to za konieczne, może zaprosić pacjenta na wizytę stacjonarną lub skierować do specjalisty.

Wizyta online u internisty to szczególnie dobra opcja dla osób zapracowanych, mieszkających z dala od przychodni, wykazujących objawy choroby lub mających trudności z poruszaniem się. Umożliwia konsultację z lekarzem w dogodnym terminie, bez wychodzenia z domu. 

W niektórych przypadkach konsultacja osobista w gabinecie może okazać się niezbędna. Podczas wizyty stacjonarnej u internisty pacjent spotyka się bezpośrednio z lekarzem, który przeprowadza dokładny wywiad, wykonuje badanie fizykalne i ocenia stan zdrowia. Wizyta ta jest konieczna, gdy wymagane jest przeprowadzenie szczegółowego badania lub w przypadku poważniejszych dolegliwości, które nie mogą być odpowiednio ocenione podczas teleporady.

Korzystając z usług Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, wizyta u internisty nie wymaga skierowania. 

Internista a lekarz rodzinny – czym się różnią?

Choć wiele osób myli te dwie funkcje, internista a lekarz rodzinny to nie to samo. 

Internista zajmuje się wyłącznie dorosłymi pacjentami i specjalizuje się w diagnozowaniu oraz leczeniu chorób narządów wewnętrznych, takich jak serce, płuca, wątroba czy układ pokarmowy. 

Lekarz rodzinny natomiast opiekuje się całymi rodzinami – zarówno dorosłymi, jak i dziećmi – i posiada szersze, bardziej ogólne kompetencje diagnostyczne.

Lekarz medycyny rodzinnej ma pełniejsze przygotowanie do opieki kompleksowej nad pacjentem w każdym wieku, ale bez tak głębokiej specjalizacji w chorobach wewnętrznych jak internista. 

Dlatego w przypadku typowo internistycznych dolegliwości osoby dorosłe mogą być kierowane właśnie do internisty.

Czy internista to lekarz pierwszego kontaktu?

Tak – internista może pełnić funkcję lekarza pierwszego kontaktu dla dorosłych pacjentów w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), o ile został wybrany jako lekarz prowadzący w przychodni. Oznacza to, że nie trzeba mieć skierowania, by się do niego zgłosić – wystarczy być zapisanym do danej placówki.

Dzięki szerokiemu zakresowi wiedzy i umiejętności, internista jest często pierwszym lekarzem, który podejmuje decyzje o dalszym postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym. W wielu przypadkach to on decyduje, czy pacjent wymaga konsultacji specjalistycznej.

Jakie badania może zlecić internista?

Internista ma szerokie kompetencje w zakresie diagnostyki – może kierować pacjenta na wiele badań laboratoryjnych i obrazowych, które pomagają w rozpoznaniu lub monitorowaniu chorób. 

Wśród najczęściej zlecanych znajdują się:

• morfologia krwi, OB, CRP – podstawowe badania oceniające stan zapalny, infekcje, anemię i ogólną kondycję organizmu,
• badanie ogólne moczu i kału – pomocne w diagnostyce zakażeń układu moczowego, pasożytów i problemów trawiennych,
• EKG, RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej – badania obrazowe wykorzystywane przy diagnostyce serca, płuc, wątroby czy nerek,
• glukoza, profil lipidowy, TSH i inne badania hormonalne – pozwalają ocenić ryzyko cukrzycy, zaburzeń tarczycy, miażdżycy i innych chorób metabolicznych,
• posiewy, testy na bakterie i wirusy – stosowane w przypadku podejrzenia infekcji bakteryjnych lub wirusowych, np. anginy paciorkowcowej i grypy,
• gastroskopia – badanie endoskopowe, które pozwala na ocenę stanu przełyku, żołądka i dwunastnicy, szczególnie przy podejrzeniu chorób takich jak: wrzody, refluks żołądkowo-przełykowy czy nowotwory,
• kolonoskopia – badanie endoskopowe jelita grubego, które jest szczególnie przydatne w diagnostyce chorób jelit, takich jak: rak jelita grubego, polipy czy zapalenie jelita,
• badania specjalistyczne przy podejrzeniu chorób przewlekłych – np. monitorowanie ciśnienia, spirometria, badanie poziomu HbA1c w cukrzycy.

W Polsce lekarz internista może wystawić skierowanie na rezonans magnetyczny tylko wtedy, gdy posiada odpowiednie uprawnienia. Zasadniczo skierowanie na MRI wydaje lekarz specjalista, np. neurolog czy ortopeda. Internista może jedynie skierować pacjenta do specjalisty, który zdecyduje o potrzebie badania.

Internista decyduje o rodzaju badań na podstawie wywiadu, objawów i ogólnego stanu zdrowia pacjenta, dzięki czemu możliwa jest trafna diagnoza i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.

Jakie leki może wypisać internista? Recepty – na co może wystawić?

Internista ma prawo wypisywać recepty na bardzo szeroki zakres leków, zarówno w leczeniu infekcji, jak i chorób przewlekłych. W zależności od rozpoznania, może przepisać pacjentowi m.in.:

• antybiotyki, leki przeciwwirusowe i przeciwzapalne – stosowane w leczeniu infekcji bakteryjnych, wirusowych, a także w chorobach o podłożu zapalnym,
• leki na nadciśnienie, cukrzycę, tarczycę, cholesterol – niezbędne w terapii i kontroli przewlekłych schorzeń wewnętrznych,
• środki przeciwbólowe, rozkurczowe, uspokajające – pomocne w łagodzeniu bólu, napięć mięśniowych, stanów lękowych czy problemów ze snem,
• preparaty wziewne (np. przy astmie, POChP) – poprawiające funkcjonowanie układu oddechowego,
• leki dermatologiczne, gastrologiczne, urologiczne – stosowane w leczeniu problemów skórnych, trawiennych czy związanych z układem moczowym.

Lekarz internista ma możliwość wypisania recepty na każdy lek, który uzna za odpowiedni i bezpieczny dla pacjenta. W odróżnieniu od skierowań na badania specjalistyczne, nie ma ograniczeń co do rodzaju leków, które może przepisać. 

Wyjątek stanowią leki psychotropowe i odurzające – lekarz jest zobowiązany do sprawdzenia historii e-recept pacjenta przed wystawieniem recepty na te leki. Recepta na nie może zostać wystawiona bez konieczności badania, pod warunkiem, że ostatnia konsultacja miała miejsce w ciągu trzech miesięcy.

Obowiązują również zasady dotyczące wystawiania recept na leki opioidowe, które wymagają osobistego zbadania pacjenta przez lekarza, z wyjątkiem przypadków, gdy pacjent kontynuuje leczenie pod stałą opieką specjalisty.

Internista ma prawo wypisać recepty na leki objęte refundacją, z uwzględnieniem odpowiedniej odpłatności pacjenta (ryczałt, 30%, 50% lub 100%). Może także przepisać leki, które nie podlegają refundacji, ale pacjent będzie zobowiązany do pokrycia pełnych kosztów tych leków.

W przypadku leków stosowanych przewlekle, internista może wystawić receptę na maksymalnie 12 miesięcy, o ile pacjent jest regularnie monitorowany pod kątem stanu zdrowia. Lekarz ten ma dostęp do historii leczenia pacjenta, co umożliwia śledzenie stosowanych leków i zapobieganie możliwym interakcjom.

Internista może wystawić receptę także w ramach teleporady internistycznej – bez konieczności osobistej wizyty w gabinecie. Dzięki temu pacjent może szybko kontynuować leczenie lub uzyskać dostęp do niezbędnych leków.

Jakie skierowanie może wypisać internista?

Lekarz internista może kierować pacjenta na dalszą diagnostykę lub leczenie specjalistyczne, wystawiając różne rodzaje skierowań w zależności od potrzeb zdrowotnych. Może to być:

• skierowanie do specjalisty – np. do kardiologa, endokrynologa, pulmonologa, gastrologa, ortopedy czy neurologa, gdy problem zdrowotny wykracza poza kompetencje internisty,
• skierowanie na badania diagnostyczne – takie jak RTG, USG, EKG, spirometria, czy bardziej szczegółowe badania laboratoryjne,
• skierowanie do szpitala lub sanatorium – np. w przypadku zaostrzenia choroby przewlekłej, potrzeby leczenia szpitalnego lub rehabilitacji uzdrowiskowej.

Internista pełni ważną rolę koordynatora leczenia – to często od niego zaczyna się cała ścieżka diagnostyczna i terapeutyczna.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące lekarza internisty.