Chrypka u dziecka – przyczyny, leczenie i domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Chrypka u dzieci wynika najczęściej z infekcji dróg oddechowych, alergii, refluksu lub czynników takich jak nadużycie głosu lub zanieczyszczenie powietrza (np. bierne palenie).
• Aby leczyć chrypkę, należy skupić się na przyczynie dolegliwości. W leczeniu chrypy u dzieci stosuje leki bez recepty i na receptę na zapalenie gardła, antybiotyki, leki na alergię oraz leki na refluks.
• Wsparciem leczenia chrypy u dzieci są domowe sposoby, takie jak częste nawilżanie gardła lub zioła na chrypkę.

Chrypka u dzieci może wynikać z wielu przyczyn, od łagodnych po bardziej poważne. Najbardziej prozaiczne przyczyny chrypki to nadmierne używanie głosu, ale może ona wynikać też z infekcji układu oddechowego, alergii, refluksu, a nawet z obecności ciał obcych w drogach oddechowych lub z wad anatomicznych. Z czego wynika chrypka u niemowląt i kiedy powinna niepokoić? Podpowiadamy, jak leczyć chrypkę i jakie domowe sposoby są pomocne w leczeniu dolegliwości.

Przyczyny chrypki u dziecka

Chrypka u dziecka może to być spowodowana wieloma czynnikami. Przyczyny chrypki u dziecka mogą wynikać z:

• Infekcje dróg oddechowych (wirusowe lub bakteryjne) są najczęstszym powodem chrypki u dzieci. Ból gardła i zachrypnięcie może wystąpić jako skutek przeziębienia, grypy lub innej infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Wystąpieniu chrypki u dziecka często towarzyszą inne objawy, takie jak: katar, kaszel, gorączka i ból gardła.
• Nadużycie głosu może prowadzić do chrypki. Dzieci, które dużo krzyczą, śpiewają lub mówią, mogą nadwyrężyć swoje struny głosowe, co prowadzi do chrypki.
• Alergie mogą powodować chrypkę poprzez podrażnienie i opuchliznę dróg oddechowych. Pyłki, roztocza, sierść zwierząt, pleśń i niektóre pokarmy mogą powodować alergie u dzieci starszych, ale także u niemowląt.
• Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD) jest stanem, w którym kwas żołądkowy cofa się do przełyku i gardła, co może powodować podrażnienie i chrypkę.

W rzadkich przypadkach, chrypka może wynikać z poważniejszych stanów, takich jak guzy na strunach głosowych, urazy szyi lub niektóre choroby neurologiczne. Ale nie musi być związana z chorobami, może także wynikać z czynników zewnętrznych, takich np. przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach lub zanieczyszczenie powietrza (pyły, dym tytoniowy).

Chrypa u dzieci i świszczący oddech

Świszczący oddech u dziecka może być związany z wieloma stanami zdrowotnymi. Objaw ten jest łatwy do rozpoznania, ponieważ daje charakterystyczny, wysoki dźwięk podczas wydechu. Oto kilka możliwych przyczyn tego objawu:

• Astma – to najczęstsza przyczyna świszczącego oddechu u dzieci. Napad astmy spowodowany jest przez zwężenie oskrzeli, które w znacznie większym stopniu utrudnia wydech niż wdech. W trakcie takiego ataku wydech może być znacznie wydłużony, gdyż powietrze musi „przedzierać się” przez skurczone oskrzela. Może to wiązać się z występowaniem świszczących dźwięków.
• Infekcje – wiele wirusów i bakterii atakuje drogi oddechowe, czego objawami mogą być świsty w klatce piersiowej i chrypliwy oddech.
• Ciała obce – w przypadku dostania się ciała obcego do dróg oddechowych może dojść do ich utrudnionego przepływu powietrza do płuc. W takich przypadkach wdychane i wydychane powietrze może powodować świsty. Stan ten wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
• Alergie – silna reakcja alergiczna (anafilaksja) może powodować gwałtowne zwężenie dróg oddechowych, co prowadzi do trudności w oddychaniu i świszczącego oddechu w klatce piersiowej.
• Zaburzenia anatomiczne – rzadziej świszczący oddech może wynikać z wrodzonych wad, takich jak zwężenie tchawicy.

Zawsze, kiedy pojawia się świst w klatce piersiowej u dziecka, powinno to skłonić do konsultacji z lekarzem, szczególnie jeśli objawowi towarzyszą trudności w oddychaniu, sinica (niebieskawe zabarwienie skóry, zwłaszcza wokół ust i na palcach), lub jeśli dziecko jest bardzo niespokojne lub wydaje się osłabione. Te objawy mogą oznaczać stan nagłego zagrożenia życia, takiego jak silna reakcja alergiczna lub ciało obce w drogach oddechowych, i wymagają natychmiastowej pomocy medycznej.

Chrypka u niemowlaka – z czego wynika?

Chrypka u niemowlaka może wynikać z wielu przyczyn, podobnie jak u starszych dzieci i dorosłych. 

• Najczęstszą z przyczyn chrypki u niemowląt są infekcje górnych dróg oddechowych, takie jak przeziębienie lub grypa. Podrażnione gardło i spływający katar wywołują kaszel i chrypę u niemowląt.
• Podobnie jak u starszych dzieci, przyczyną chrypki może być nadmierna aktywność głosowa poprzez częsty lub ciągły płacz. To częsta i najbardziej prozaiczna przyczyna chrypki u niemowlęcia.
• U niemowląt cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy i częste ulewania, chrypka może być spowodowana przez podrażnienie gardła i strun głosowych przez treść żołądkową.
• Niedostateczny rozwój mechanizmów odpornościowych może prowadzić do rozwoju reakcji alergicznej, której objawami jest podrażnienie i opuchlizna dróg oddechowych prowadzące do chrypki. To stan niebezpieczny dla zdrowia i życia, ponieważ w wyniku obrzęku krtani może dojść do zablokowania dróg oddechowych.
• Niemowlęta często wkładają różne przedmioty do ust, co może prowadzić do aspiracji ciał obcych i chrypki. Obecność ciała obcego w drogach oddechowych może utrudnić oddychanie. Jest to stan zagrażający zdrowiu i życiu niemowlęcia, wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej.
• Rzadziej chrypka może wynikać z wrodzonych wad anatomicznych, takich jak zwężenie krtani.

Chrypka u noworodka – kiedy powinna niepokoić?

Chrypa u noworodka może wystąpić naturalnie i z czasem mija. Ale zawsze warto zachować czujność i obserwować inne pojawiające się objawy, które mogą wskazywać na poważniejszy problem. Niektóre sytuacje, które mogą wymagać natychmiastowej konsultacji z lekarzem, obejmują:

• Jeśli noworodek ma trudności z oddychaniem, np. jeśli są obserwowane epizody zatrzymania oddechu lub szybkie i płytkie oddechy, warto natychmiast skonsultować się z lekarzem.
• Jeśli chrypka utrudnia karmienie noworodka, należy skonsultować się z lekarzem. Problemy z jedzeniem mogą prowadzić do odwodnienia i niedożywienia. Dziecko może odmawiać jedzenia z powodu podrażnienia i bólu gardła, ale przyczyną chrypki i niechęci do jedzenia mogą być wady anatomiczne.
• Chrypka w połączeniu z gorączką może wskazywać na infekcję u niemowlęcia. Objawy zapalenia gardła lub chorób dróg oddechowych należy skonsultować z lekarzem.
• Jeśli chrypka towarzyszy zmianom w aktywności dziecka, takim jak ospałość, brak reakcji na bodźce lub brak apetytu, należy skonsultować się z pediatrą.
• Chrypka, która trwa dłużej niż 1-2 tygodnie (przewlekła chrypka), powinna zostać oceniona przez lekarza, zwłaszcza jeśli towarzyszą jej inne objawy.

Wszelkie niepokojące objawy związane z trudnościami w oddychaniu noworodka, należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem pediatrą.

Chrypka u dziecka bez innych objawów – o czym może świadczyć?

Chrypa u dziecka, która występuje bez innych objawów, zazwyczaj jest wynikiem podrażnienia strun głosowych. Oto kilka potencjalnych przyczyn:

• Nadużycie głosu – dzieci, które dużo krzyczą, śpiewają lub mówią, mogą doświadczyć chrypki w wyniku przeciążenia i podrażnienia strun głosowych.
• Alergie mogą powodować chrypę poprzez podrażnienie i opuchliznę dróg oddechowych. Zazwyczaj towarzyszą jej inne objawy, takie jak katar lub łzawienie oczu, ale nie jest to regułą, szczególnie w przypadku alergii pokarmowych.
• Refluks żołądkowo-przełykowy – chociaż u dzieci najczęściej wiąże się z dodatkowymi objawami, takimi jak wymioty lub niechęć do jedzenia, cofanie się kwasu żołądkowego do przełyku i gardła może podrażniać struny głosowe i powodować chrypę.
• Zanieczyszczenie powietrza, takie jak dym tytoniowy, smog, pył i inne zanieczyszczenia powietrza mogą podrażnić drogi oddechowe i prowadzić do chrypki.
• Przewlekłe zapalenie krtani – jest to rzadka przyczyna chrypki, ale może wystąpić u niektórych dzieci bez innych objawów.

Pamiętaj, że jeśli chrypka u dziecka utrzymuje się dłużej niż dwa tygodnie, czy jeśli pojawiają się jakiekolwiek dodatkowe niepokojące objawy, takie jak trudności w oddychaniu, gorączka, trudności w jedzeniu, wówczas należy skonsultować się z lekarzem.

Leczenie chrypki u dzieci

Aby skutecznie wyleczyć chrypkę u dziecka, należy skupić się na przyczynie dolegliwości. 

Nieprzyjemne drapanie w gardle często związane jest z infekcjami układu oddechowego. Pomocne tu mogą być syropy, spraye i pastylki za zapalenie gardła dla dzieci dostępne bez recepty. Jeśli ich działanie okaże się za słabe, lekarz może zalecić stosowanie leków na ból gardła na receptę dla dzieci. W przypadku chrypki, która wynika z chorób o podłożu bakteryjnym, lekarz może zalecić zastosowanie antybiotyków.

Jeżeli chrypka u dziecka ma podłoże alergiczne, na złagodzenie objawów lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwhistaminowych na alergię. Aby zapobiec dalszym objawom, należy unikać kontaktu z alergenem.

Jeśli chrypa u dziecka jest spowodowana chorobą refluksową przełyku, lekarz może zalecić zmiany w diecie, a w niektórych przypadkach także leki na refluks przeznaczone dla dzieci.

Domowe sposoby na chrypę u dzieci

W leczeniu chrypki pomocne są domowe sposoby, które pomagają niwelować przyczyny dolegliwości, łagodzić podrażnienie strun głosowych i gardła dziecka oraz zapobiegać pojawieniu się objawów w przyszłości.

Odpoczynek i nawodnienie są kluczowe w leczeniu wielu infekcji górnych dróg oddechowych, które mogą powodować chrypkę. Odpoczynek pomaga organizmowi skupić się na walce z chorobą, podczas gdy częste nawodnienie zapobiega wysychaniu strun głosowych, co może pogorszyć chrypkę. 

Pomocne w przypadku chrypki jest też stosowanie nawilżaczy i oczyszczaczy powietrza w pomieszczeniach, gdzie dziecko śpi i przebywa cały dzień. Także zioła na chrypkę, takie jak: tymianek, aloes, prawoślaz, rumianek, pomagają złagodzić drapanie w gardle i nawilżają fałdy głosowe.

Jeśli zachrypnięty głos dziecka wynika z nadmiernej aktywności głosu, wówczas rozwiązaniem jest unikanie dalszego podrażnienia strun głosowych (krzyków, głośnego i częstego mówienia). W łagodzeniu chrypki u małych dzieci ważne jest również unikanie dymu tytoniowego (bierne palenie) i innych drażniących zanieczyszczeń powietrza.