Ból ucha u dziecka – co robić, co podać, domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Ból ucha u dziecka może mieć różne przyczyny. Nieprzyjemne dolegliwości najczęściej są spowodowane stanami chorobowymi.
• Gdy dziecko boli ucho, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Ustalenie przyczyny pozwala wdrożyć skuteczne leczenie.
• Aby złagodzić objawy, doraźnie można sięgnąć po domowe sposoby lub leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe dostępne bez recepty.

Bolące ucho u dziecka to częsta przypadłość. Może występować samodzielnie, ale najczęściej towarzyszą mu jeszcze inne objawy – m.in. gorączka, rozdrażnienie, niepokój, brak apetytu, pogorszenie słuchu. Nieprzyjemne dolegliwości zawsze wymagają konsultacji z lekarzem, przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki i wdrożenia leczenia. Sprawdź, co można zastosować na ból ucha u dziecka.

Ból ucha u dziecka – objawy

Ból ucha u dziecka pojawia się w wyniku uszkodzenia tkanek i pobudzenia receptorów bólowych w uchu zewnętrznym lub środkowym. Może być kłujący, pulsujący, tępy lub piekący. Ma też różne natężenie, a niekiedy nasila się tylko w określonych sytuacjach (np. w nocy, w pozycji leżącej). Często zdarza się, że bólowi ucha u dziecka towarzyszą dodatkowe objawy związane z procesem chorobowym. Są to m.in. gorączka, szumy uszne, pogorszenie słuchu, uczucie zatkania ucha, nudności i wymioty, wyciek ropnej wydzieliny z ucha.

Dzieci przed ukończeniem 4. roku życia zwykle nie potrafią zwerbalizować, że boli je ucho. Wówczas reakcja maluchów obejmuje:

• rozdrażnienie,
• zwiększoną płaczliwość,
• niechęć do jedzenia,
• niepokój,
• przerywanie ssania,
• wybudzanie się z płaczem,
• dotykanie chorego ucha.

Ból ucha u dziecka bez gorączki

Ból uszu u dziecka przebiegający bez gorączki może być spowodowany przez:

• obecność ciała obcego w przewodzie słuchowym,
• urazy mechaniczne lub termiczne małżowiny usznej,
• nadmierne gromadzenie się woskowiny i powstanie czopa woskowinowego,
• uraz błony bębenkowej.

Przyczyną bólu ucha bez gorączki może być również zapalenie ucha środkowego. Najczęściej schorzenie rozwija się na skutek przedostania drobnoustrojów (wirusów lub bakterii) z gardła do jamy bębenkowej. Jednak u większości dzieci infekcja przebiega z podwyższoną temperaturą ciała.

Nie u wszystkich dzieci występuje też gorączka przy bólu wywołanym zapaleniem ucha zewnętrznego. Infekcja może mieć podłoże bakteryjne, wirusowe lub grzybicze.

Powszechny jest ból ucha u dziecka przy katarze spowodowany specyficzną budową anatomiczną. Ucho środkowe i górne drogi oddechowe są połączone trąbką słuchową. Dolegliwości bólowe pojawiają się na skutek zatkania tej struktury spływającą wydzieliną, co powoduje wzrost ciśnienia w uchu.

Zdarza się, że ból ucha u dziecka jest spowodowany procesami chorobowymi toczącymi się w innych strukturach twarzoczaszki. Z powodu silnego unerwienia dolegliwości bólowe zęba lub gardła mogą rzutować na ucho.

Ból ucha i gorączka u dziecka

Najczęściej ból ucha i gorączka u dziecka są objawem ostrego zapalenia ucha środkowego. Chorobę wywołują wirusy lub bakterie. Niekiedy występuje infekcja mieszana. Najczęściej poprzedza ją zakażenie górnych dróg oddechowych. Przy ostrym zapaleniu ucha środkowego występuje silny ból ucha u dziecka, który pojawia się nagle i jest związany ze wzrostem ciśnienia w jamie bębenkowej.

Zapalenie ucha środkowego może prowadzić do perforacji błony bębenkowej. Objawem jest krwista lub ropna wydzielina z ucha. Co ważne w takiej sytuacji dziecko może poczuć ulgę w bólu, ponieważ wyciek płynu powoduje zmniejszenie ciśnienia w jamie bębenkowej.

Ból ucha u dziecka – kiedy do lekarza?

W przypadku wystąpienia bólu ucha u dziecka zawsze niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Podobne objawy towarzyszą wielu schorzeniom, dlatego bez dokładnego badania trudno jest postawić właściwą diagnozę. Nigdy nie należy ich bagatelizować, ponieważ może dojść do bardzo poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak m.in. perforacja błony bębenkowej czy trwałe uszkodzenie słuchu. Rodzice nigdy nie powinni podawać dzieciom leków na własną rękę (poza dostępnymi bez recepty środkami przeciwbólowymi) ani próbować samodzielnie odtykać zatkanego ucha.

Kluczowym badaniem przy bólu ucha u dziecka jest otoskopia, która pozwala na szczegółową ocenę ucha zewnętrznego oraz błony bębenkowej. Lekarz często bada również gardło pacjenta oraz węzły chłonne. W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych badań, w tym morfologii krwi, audiometrii oceniającej zdolność słyszenia lub badania radiologicznego.

Co na ból ucha u dziecka?

Leczenie bólu ucha u dziecka zależy od przyczyny, która wywołała dolegliwości. W przypadku czopa woskowinowego lub ciała obcego konieczne jest jego niezwłoczne usunięcie oraz podjęcie działań, które pozwalają złagodzić ewentualne podrażnienia przewodu słuchowego. Przy procesach zapalnych najczęściej konieczne jest zastosowanie antybiotyków.

W każdej sytuacji pomocne mogą być domowe sposoby i leki przeciwbólowe na ból ucha u dziecka. Należy pamiętać, że służą wyłącznie do stosowania doraźnego i nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Ból ucha u dziecka – domowe sposoby

Domowe sposoby na ból ucha u dziecka stanowią wsparcie dla leczenia zleconego przez lekarza. Mogą być stosowane doraźnie, ponieważ pomagają uśmierzyć dolegliwości bólowe, uspokoić maluszka i poprawić jego samopoczucie.

Na bolące ucho u dziecka może sprawdzić się ciepły okład. Ciepło rozgrzewa tkanki i powoduje miejscowe rozszerzenie naczyń krwionośnych. Aby go przygotować, należy namoczyć ręcznik w ciepłej wodzie i przyłożyć w okolicę występowania bólu. Dobrze sprawdzi się również mały termofor wypełniony pestkami wiśni.

Na ból ucha u dziecka można zastosować olejek kamforowy, który ma działanie rozgrzewające. Należy nanieść kilka kropli na skórę wokół ucha i delikatnie wmasować. Preparat jest przeznaczony wyłącznie do stosowania zewnętrznego. Bez zgody lekarza nie można wlewać niczego do ucha.

Leki na ból ucha u dziecka

Na ból ucha u dziecka doraźnie można zastosować leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, które są dostępne w aptece bez recepty. Preparaty mogą zawierać ibuprofen lub paracetamol. Przed ich użyciem konieczne jest zapoznanie się z ulotką dołączoną do opakowania oraz dopasowanie dawki do wieku dziecka.

Inne leki na ból ucha u dziecka można stosować wyłącznie na zlecenie lekarza. Ich rodzaj zależy od przyczyny dolegliwości. Przy infekcjach i stanach zapalnych może być konieczne zastosowanie antybiotyku (np. amoksycyliny) lub preparatów w postaci kropli do uszu (np. z cyprofloksacyną).

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące bólu ucha u dziecka.