Sprawdź 5 rzeczy, które musisz wiedzieć przed rozpoczęciem antykoncepcji hormonalnej

Antykoncepcja hormonalna jest jedną z najczęściej wybieranych metod zapobiegania ciąży. Chciałabyś zacząć przygodę z antykoncepcją hormonalną, ale masz obawy? Albo chcesz się dowiedzieć więcej przed wizytą u ginekologa? W tym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości.

Co wchodzi w skład antykoncepcji hormonalnej?

Niezależnie od rodzaju wybranego preparatu, wszystkie hormonalne środki antykoncepcyjne zawierają syntetyczne odpowiedniki hormonów płciowych żeńskich – samego progesteronu albo w połączeniu z estrogenami. Dlaczego stosowane są odpowiedniki syntetyczne? Nie ulegają one rozkładowi w żołądku i lepiej się wchłaniają z przewodu pokarmowego w porównaniu do ich naturalnych odpowiedników.

Jak działa antykoncepcja hormonalna?

Mogłoby się wydawać, że mechanizm działania antykoncepcji hormonalnej jest skomplikowany. Jest jednak zupełnie odwrotnie! Mimo że istnieje wiele rodzajów środków hormonalnych, wszystkie działają na tej samej zasadzie i wywołują podobne efekty.

Składnik progestagenny hamuje owulację poprzez spadek uwalniania FSH i LH z przysadki mózgowej. Wywołują również zmiany w obrębie macicy. Pod ich wpływem zwiększa się ilość i lepkość śluzu szyjkowego, a także zachodzą zmiany błony śluzowej macicy, które uniemożliwiają zagnieżdżenie się i rozwój zarodka.

Dodatkowo niektóre preparaty hormonalne obok progestagenów zawierają również estrogen. Jego działanie opiera się na hamowaniu dojrzewania komórek jajowych, a także ma efekt zmniejszający wydzielanie FSH i LH przez przysadkę. Można więc stwierdzić, że estrogeny współpracują razem z progestagenami w hamowaniu owulacji.

Rodzaje antykoncepcji – co możesz wybrać?

Wyróżniamy następujące metody antykoncepcji hormonalnej:

• tabletki antykoncepcyjne – jest to zdecydowanie najczęściej wybierana metoda antykoncepcji hormonalnej. Mogą zawierać sam progestagen (tzw. minipigułka) lub w połączeniu z estrogenami, np. Vibin Mini
• plastry antykoncepcyjne – zawierają zarówno estrogeny, jak i progestageny. Są łatwe w stosowaniu, jednak mogą się odklejać i przez to obniżyć skuteczność antykoncepcji,
• implanty – antykoncepcja hormonalna w postaci małych giętkich pręcików, zawierających syntetyczny progesteron. Wszczepione pod skórę mogą chronić przed ciążą nawet przez 5 lat,
• krążki dopochwowe – pierścienie wykonane z niealergizującego i bezpiecznego dla organizmu tworzywa, które zawierają zarówno estrogen, jak i progesteron,
• wkładki domaciczne – stopniowo uwalniają progesteron, podobnie jak implanty mogą działać długo – od roku nawet do pięciu lat,
• zastrzyki hormonalne – typ antykoncepcji hormonalnej, w którym hormony podaje się domięśniowo.

Skuteczność antykoncepcji hormonalnej

W jaki sposób można określić to, czy dana metoda antykoncepcji jest skuteczna? Do tego celu służy wskaźnik Pearla. Jest to liczba kobiet, które zaszły w ciążę na 100 przyjmujących daną metodę antykoncepcji – zatem im niższa wartość wskaźnika, tym wyższa skuteczność.

Dla wszystkich środków antykoncepcji hormonalnej wskaźnik jest niższy od 3, a więc wszystkie preparaty wykazują co najmniej 97% skuteczności. Dla większości preparatów wskaźnik ten jest mniejszy niż 1.

Najniższą wartość wskaźnika Pearla ma implant podskórny (<0,1) oraz spirala hormonalna (0,1-0,2). Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych waha się od 0,1 do 0,9 w skali Pearla, natomiast minipigułek od 0,5 do 3. Skuteczność plastrów to 0,9, a krążka dopochwowego 0,65. Dla porównania skuteczność prezerwatyw określa się na 2-15, a metody naturalne jak np. metoda kalendarzykowa na 6-25 w skali Pearla.

Wady antykoncepcji – skutki uboczne

Podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej, tak samo, jak w przypadku innych leków, mogą wystąpić objawy niepożądane. Zapewne sama spotkałaś się kiedyś z poglądem, że od antykoncepcji hormonalnej się tyje. Jednak dobrze dobrane hormony nie powinny powodować tego efektu. W trakcie terapii mogą również wystąpić wahania nastroju bóle głowy, nudności, wymioty, trądzik i plamienia między cyklami. Poważnym skutkiem ubocznym jest choroba zakrzepowa żył. Najczęściej dotyczy kończyn dolnych i objawia się jednostronną  opuchlizną, zaczerwienieniem i bolesnością w okolicy kostki i łydek. Jeżeli doświadczysz któregokolwiek z tych objawów, zgłoś się do lekarza – prawdopodobnie przepisany preparat nie jest dla ciebie. Dodatkowo długotrwałe stosowanie hormonów może nieznacznie zwiększać ryzyko rozwoju raka piersi, szyjki macicy i wątroby, natomiast zmniejsza ryzyko raka jajnika i endometrium.

Antykoncepcja hormonalna jest bez wątpienia jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania ciąży. Dzięki jej różnorodności będziesz mogła sama zdecydować, który z nich będzie dla Ciebie najbardziej odpowiedni. Terapia hormonalna wywołuje zmiany w organizmie kobiety, dlatego każda z nas do jej stosowania powinna podejść odpowiedzialnie, ze świadomością zarówno korzyści, jak i konsekwencji wynikających z wyboru tej metody antykoncepcji.