Leczenie nadciśnienia tętniczego i badania

Najważniejsze informacje:

• Nadciśnienie tętnicze diagnozuje się na podstawie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi przy pomocy ciśnieniomierza, gdy wartość ciśnienia skurczowego wynosi powyżej 140 mm Hg, a rozkurczowego powyżej 90 mm Hg.
• Dodatkowo ważne jest, aby wykonać badania laboratoryjne i obrazowe, które umożliwią dokładną ocenę stanu zdrowia chorego.
• Leczenie nadciśnienia tętniczego polega na przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie krwi oraz zmianie stylu życia.
• Nieleczone nadciśnienie tętnicze może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak niewydolność serca, upośledzenie funkcji nerek, zaburzenia widzenia oraz osłabienie czynności mózgu.

Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najczęstszych schorzeń przewlekłych, które dotyka miliony ludzi na całym świecie. Choroba często rozwija się bezobjawowo, jednak brak wprowadzenia odpowiedniego leczenia może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Sprawdź, jak rozpoznać prawidłowe ciśnienie tętnicze i zdiagnozować nadciśnienie, a także jak wygląda leczenie tej choroby.

Podejrzenie nadciśnienia tętniczego – kiedy zgłosić się do lekarza?

Wizyta u lekarza (na początek może być to lekarz podstawowej opieki zdrowotnej) w przypadku podejrzenia nadciśnienia tętniczego jest niezbędna, aby w późniejszym okresie uniknąć poważnych powikłań zdrowotnych. Niepokój powinny wzbudzić takie objawy, jak:

• regularnie podwyższone ciśnienie krwi (wartości ciśnienia tętniczego powyżej 140/90 mm Hg);
• bóle głowy, zwłaszcza w okolicy potylicy;
• szum i zawroty głowy;
• zaburzenia widzenia (np. zamglone widzenie, mroczki przed oczami);
• duszność, szczególnie podczas wysiłku fizycznego;
• ból w klatce piersiowej;
• uczucie kołatania serca i duszności;
• zaburzenia snu.

Profilaktyczne pomiary ciśnienia są zalecane również osobom, które:

• mają rodzinne obciążenie nadciśnieniem tętniczym, chorobami serca lub udarem;
• zmagają się z nadwagą lub otyłością;
• prowadzą siedzący tryb życia, palą papierosy, spożywają alkohol lub są narażone na stres;
• kobietom w ciąży, ponieważ nadciśnienie może prowadzić do powikłań takich jak stan przedrzucawkowy;
• zmagają się z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, choroby układu krążenia, choroby nerek.

Jak wygląda diagnostyka osób z nadciśnieniem tętniczym

Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego jest możliwe przede wszystkim dzięki wykonaniu pomiaru ciśnienia tętniczego przy użyciu aparatu do mierzenia ciśnienia. Warto podkreślić, że jednorazowo podwyższone ciśnienie tętnicze krwi nie oznacza nadciśnienia – stan ten może wiązać się m.in. z nadmiernym spożyciem kawy lub stresem. O nadciśnieniu tętniczym można mówić, gdy średnie wartości ciśnienia z co najmniej 2 pomiarów są równe lub wyższe niż 140 mm Hg (ciśnienie skurczowe) i/lub 90 mm Hg (ciśnienie rozkurczowe).

Pacjenci, u których przeprowadzone pomiary wskazują niepokojący wynik, powinni skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi z nimi wywiad i zleci wykonanie badań laboratoryjnych, takich jak:

• morfologia krwi;
• profil lipidowy;
• stężenie glukozy we krwi na czczo;
• stężenie kreatyniny w surowicy;
• stężenie sodu, potasu i kwasu moczowego w surowicy;
• poziom TSH;
• badanie ogólne moczu.

U chorych, którzy wymagają poszerzenia diagnostyki, konieczne może być wykonanie podstawowych badań obrazowych, takich jak:

• echo serca;
• USG tętnic szyjnych i nerkowych;
• badanie dna oka;
• rezonans magnetyczny (u osób z podejrzeniem encefalopatii nadciśnieniowej).

Leczenie nadciśnienia tętniczego – na czym polega?

Głównym celem leczenia nadciśnienia tętniczego jest ustabilizowanie ciśnienia krwi i zapobieganie powikłaniom, do jakich choroba może doprowadzić. O tym, jaką metodę leczenia należy zastosować, decyduje przede wszystkim:

• wysokość ciśnienia tętniczego;
• przyczyny nadciśnienia tętniczego;
• rodzaj nadciśnienia tętniczego (nadciśnienie pierwotne lub nadciśnienie wtórne);
• obecność chorób współistniejących;
• obecność (i ewentualnie rodzaj) uszkodzeń narządów wewnętrznych;
• wiek pacjenta.

Jeżeli pacjent zmaga się z łagodną formą nadciśnienia tętniczego i nie występują u niego czynniki ryzyka, leczenie sprowadza się głównie do zmiany stylu życia, co ma umożliwić obniżenie ciśnienia. W sytuacji gdy zmiana nawyków nie przyniesie rezultatów, konieczne jest leczenie farmakologiczne (lekami hipotensyjnymi). W skrajnych przypadkach, gdy nadciśnienia tętniczego nie można ustabilizować przy pomocy leków, konieczne może być wykonanie badania poziomu aldosteronu.

Leczenie farmakologiczne

W farmakologicznym leczeniu nadciśnienia tętniczego stosuje się leki z 5 głównych grup:

• inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI);
• antagoniści receptora angiotensyny (ARB);
• leki moczopędne (diuretyki) z grup tiazydowych;
• leki blokujące receptory beta-adrenergiczne (tzw. beta-blokery);
• blokery kanału wapniowego (tzw. antagoniści wapnia).

Wybór określonego leku zależy od wieku pacjenta, ryzyka wystąpienia powikłań, obecności otyłości oraz indywidualnej tolerancji danego leku. Należy przy tym podkreślić, że leki hipotensyjne są stosowane zwykle przez całe życie i należy przyjmować je codziennie, o stałych porach.

Postępowanie niefarmakologiczne w leczeniu nadciśnienia tętniczego

Jeżeli pacjent nie wymaga wdrożenia leczenia farmakologicznego, można na początek spróbować zmodyfikować jego styl życia i codzienne nawyki m.in. poprzez:

• obniżenie masy ciała;
• stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety (np. ograniczone spożycie soli kuchennej);
• rezygnację z palenia papierosów;
• ograniczenie spożycia alkoholu;
• wprowadzenie aktywności fizycznej o umiarkowanym nasileniu;
• unikanie stresu;
• dbanie o prawidłowy sen.

Czy nadciśnienie tętnicze można wyleczyć?

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą przewlekłą, która w większości przypadków nie może być całkowicie wyleczona, ale może być skutecznie kontrolowana. Oznacza to, że poprzez odpowiednie leczenie i zmianę stylu życia można utrzymać ciśnienie krwi na bezpiecznym poziomie, minimalizując ryzyko powikłań zdrowotnych.

Powikłania nadciśnienia tętniczego – czym grozi nieleczone nadciśnienie?

Nieleczone nadciśnienie tętnicze może prowadzić do licznych problemów zdrowotnych, które dotyczą różnych narządów w naszym organizmie. Są to m.in.:

• powikłania obejmujące układ krążenia, takie jak przerost lewej komory serca, niewydolność serca, zawał mięśnia sercowego, tętniak aorty lub rozwarstwienie aorty;
• powikłania mózgowe, w tym udar mózgu, demencja i zaburzenia funkcji poznawczych;
• upośledzenie funkcji nerek, co prowadzi do niewydolności nerek;
• uszkodzenie narządu wzroku, m.in. retinopatia nadciśnieniowa;
• zespół metaboliczny, a także cukrzyca typu 2, otyłość i insulinooporność;
• problemy naczyniowe, takie jak miażdżyca;
• impotencja u mężczyzn.

Nadciśnienie tętnicze nieleczone przez długi czas może prowadzić nawet do przedwczesnego zgonu.