Choroby nowotworowe a tabletki antykoncepcyjne – co mówią statystyki? 

Chciałabyś rozpocząć stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, ale boisz się rozwoju raka? Jak to jest z chorobami nowotworowymi i przyjmowaniem antykoncepcji hormonalnej? W poniższym artykule postaramy się rozwiać Twoje wątpliwości.

Rak piersi po tabletkach antykoncepcyjnych?

Zgodnie z obecną wiedzą stosowanie antykoncepcji hormonalnej minimalnie zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi. Badanie przeprowadzone przez duńskich naukowców poddało obserwacji ponad 1,8 miliona kobiet w wieku między 15 a 49 lat. Wśród nich 11,5 tysiąca kobiet zachorowało na raka piersi. Ryzyko raka u kobiet stosujących hormony było średnio 1,20 razy większe w porównaniu z paniami, które nigdy nie przyjmowały tej metody antykoncepcji. Ryzyko było mniejsze u kobiet, które stosowały antykoncepcję hormonalną mniej niż rok w porównaniu z kobietami przyjmującymi hormony dłużej niż 10 lat (odpowiednio 1,09 i 1,38 razy wyższe ryzyko w odniesieniu do grupy kontrolnej). Dodatkowo u kobiet stosujących antykoncepcję dłużej niż 5 lat, po zaprzestaniu jej przyjmowania ryzyko zachorowania na raka piersi nadal było wyższe w porównaniu z grupą kontrolną.

Należy jednak nadal pamiętać, że obserwowany wzrost ryzyka (średnio 1,20 razy) jest minimalny. Dla porównania wypalanie 1-4 sztuk papierosów dziennie zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuca u mężczyzn 3-krotnie, a u kobiet nawet 5-krotnie.

Rak szyjki macicy a tabletki antykoncepcyjne

Głównym czynnikiem odpowiadającym za rozwój raka szyjki macicy jest infekcja wirusem HPV. W bazach artykułów naukowych dostępnych jest łącznie 12 badań, określających ryzyko rozwoju tego raka u kobiet przyjmujących antykoncepcję hormonalną. Można z nich wyciągnąć kilka ogólnych wniosków. Kobiety, zarówno zakażone wirusem HPV, jak i niezakażone, które stosowały hormonalne metody antykoncepcji wykazywały minimalny wzrost ryzyka rozwoju raka szyjki macicy. Podobnie jak w przypadku raka piersi, kobiety stosujące hormony dłużej, to jest 5-10 lat i dłużej, potwierdziły wyższe ryzyko w porównaniu z kobietami, które dopiero rozpoczęły przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej.

Dodatkowo stosowanie antykoncepcji nieznacznie zwiększa ryzyko rozwoju raka wątroby.

Antykoncepcja hormonalna a rak jelita grubego

Z dostępnych 11 badań wynika, że u kobiet stosujących metody antykoncepcji hormonalnej ryzyko rozwoju raka jelita grubego jest niższe w porównaniu z paniami, które nigdy nie przyjmowały hormonów. Całkowite obniżenie ryzyka wynosiło średnio 0,76% w odniesieniu do grupy kontrolnej.

Rak trzonu macicy, endometrium

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej zmniejsza ryzyko rozwoju raka trzonu macicy, czyli raka endometrium, w odniesieniu do kobiet, które nie stosowały takiej formy zapobiegania ciąży. Dostępnych jest 9 badań, z czego 3 przeprowadzono na bardzo licznej grupie kobiet (łącznie 308 tysięcy) – wszystkie są zgodne co do protekcyjnego działania antykoncepcji w rozwoju raka trzonu macicy. Średnie obniżenie ryzyka rozwoju tego nowotworu, w porównaniu z kobietami, które nigdy nie przyjmowały antykoncepcji wynosi 1,77%, zatem jest wyższe niż w przypadku raka jelita grubego.

Rak jajnika

Oprócz ochronnego działania na rozwój raka jelita grubego i endometrium, antykoncepcja hormonalna zmniejsza również ryzyko rozwoju raka jajnika w porównaniu z kobietami, które nie stosowały takiej metody antykoncepcji. Szacuje się, że prawdopodobieństwo nowotworu jajnika może być niższe nawet o 40% w odniesieniu do pozostałych kobiet. Im dłużej przyjmowana jest antykoncepcja, tym proporcjonalnie niższe jest ryzyko. Efekt ten obserwowano również w przypadku kobiet, które posiadają gen BRCA1/2, będące w grupie ryzyka rozwoju tego nowotworu. Ten korzystny rezultat antykoncepcji hormonalnej na rozwój raka jajnika można obserwować nawet przez 15 lat po zakończeniu jej przyjmowania. 

Podsumowując, stosowanie antykoncepcji hormonalnej minimalnie zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi, szyjki macicy oraz wątroby, przy czym jest ono wyższe u kobiet stosujących antykoncepcję przez ponad 10 lat. Z drugiej strony, metody hormonalne zmniejszają prawdopodobieństwo rozwoju raka jelita grubego, endometrium i jajnika.