Opryszczka u dzieci – objawy, leczenie, domowe sposoby

Najważniejsze informacje:

• Powszechnie występująca opryszczka u dzieci to choroba zakaźna wywołana przez wirus Herpes Simplex – wirus opryszczki zwykłej.
• Wirus opryszczki pospolitej atakuje różne obszary ciała dziecka, ale najczęściej pojawia się na ustach (opryszczka wargowa) i jako opryszczkowe zapalenie jamy ustnej. 
• Opryszczka u dzieci może pojawić się również w okolicach oczu, a nawet w nosie. 
• Infekcja wirusem opryszczki skóry i na błonach śluzowych objawia się bolesnymi pęcherzykami wypełnionymi płynem surowiczym, które mogą pękać i tworzyć bolesne owrzodzenia. 
• Zarażenie opryszczką u dzieci często następuje od rodziców lub innych dzieci, a oprócz objawów skórnych może wiązać się z gorączką, bólami mięśni oraz powiększeniem węzłów chłonnych.
• Leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów za pomocą leków przeciwwirusowych. Wirus opryszczki zwykłej pozostaje w organizmie na zawsze, dlatego też możliwe są nawroty choroby.

Do zakażenia wirusem opryszczki może dojść zarówno w wieku dorosłym, jak i w dzieciństwie. HSV jest szczególnie niebezpieczny dla małych dzieci. Przedstawiamy, jak wygląda opryszczka u dziecka, jaki jest przebieg tej choroby zakaźnej oraz jak leczyć opryszczkę i łagodzić jej objawy domowymi sposobami. 

Wirus opryszczki u dziecka – infekcja przy zakażeniu pierwotnym i wtórnym

Powszechne infekcje powodowane przez wirusa opryszczki pospolitej są wywoływane przez dwa główne typy tego patogenu: HSV-1 i HSV-2. Ludzie są jedynym źródłem tego wirusa, a zakażenia mogą wystąpić niezależnie od wieku.

Pierwsze (pierwotne) zakażenie Herpes Simplex Virus może mieć miejsce już w dzieciństwie. W tym czasie najmłodsi mogą zarazić się od matki w przypadku HSV-2 (zakażenia wrodzone) lub przez bliski bezpośredni kontakt z osobą zakażoną, często z opryszczką wargową wywołaną typem HSV-1. 

Wirus opryszczki najczęściej przenosi się na małe dzieci od rodziców lub rówieśników w żłobku i przedszkolu. Łatwo można się nim zarazić poprzez pocałunki oraz współdzielenie sztućców i talerzyków. Infekcję można również przenieść na dziecko poprzez brudne ręce.

Do zakażenia dochodzi zwykle między szóstym miesiącem a piątym rokiem życia dziecka. Młodzież z kolei jest bardziej podatna na zakażenie HSV-2, które przekazywane jest głównie drogą płciową (na drodze kontaktów seksualnych). W tym przypadku obserwowane są zmiany skórne w obrębie narządów płciowych.

Wirus dostaje się do organizmu przez błony śluzowe lub uszkodzenia skóry, gdzie rozpoczyna proces namnażania (replikacji). U części zakażonych osób pierwotne zakażenie nie wywołuje żadnych objawów, jednak u niektórych, szczególnie u dzieci, mogą one wystąpić i być szczególnie nasilone. Z kolei wiele infekcji wtórnych przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo.

Na działanie wirusa HSV narażone są dzieci o osłabionym układzie immunologicznym oraz takim, który nie jest jeszcze w pełni wykształcony.

Opryszczka ma tendencję do nawrotów (tzw. nawracająca opryszczka). Po pierwotnym zakażeniu, wirus przechodzi w stan uśpienia w zwojach nerwowych, pozostając w organizmie jako zakażenie latentne (w postaci utajonej). Do nawrotu opryszczki dochodzi, gdy wirus zostaje ponownie aktywowany, co często ma związek z obniżoną odpornością. 

Czynniki, które mogą przyczynić się do reaktywacji wirusa, obejmują stres, przemęczenie, przebyte infekcje bakteryjne, narażenie na niskie temperatury, długotrwałe wystawienie na działanie promieni słonecznych, przegrzanie ciała czy niedożywienie. 

Jak wygląda opryszczka u dzieci? Objawy opryszczki

Opryszczka u dzieci, będąca powszechną chorobą zakaźną, przebiega zwykle bardziej intensywnie niż u osób dorosłych. Zanim pojawią się pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, dziecko często doświadcza silnego swędzenia i uczucia chłodu w zakażonym obszarze (w miejscu wniknięcia HSV). 

Opryszczka u dziecka objawia się zazwyczaj zmianami w okolicy warg, jamy ustnej i nosa. Początkowo towarzyszy im zaczerwienienie skóry, a następnie pojawiają się drobne pęcherzyki wypełnione płynem. Zmiany te są bolesne, a drapanie skóry z powodu swędzenia może prowadzić do powstawania strupów i rozprzestrzeniania infekcji. Możliwe są też nadkażenia bakteryjne. 

Opryszczkowe zapalenie, wywołane przez wirusa opryszczki zwykłej, może przebiegać z objawami towarzyszącymi. Zwykle są to gorączka, bóle mięśni, brak apetytu, złe samopoczucie oraz powiększenie węzłów chłonnych.

Diagnoza opryszczki u dzieci opiera się głównie na charakterystycznych objawach, rzadko wymagając badań laboratoryjnych. Dostępne są jednak testy wykrywające przeciwciała lub antygen wirusa. W przypadku zmian w okolicy oczu, konieczne jest badanie okulistyczne.

Zaleca się skonsultowanie się z lekarzem, jeśli opryszczka u dziecka występuje często, trwa dłużej niż zwykle lub towarzyszą jej silne objawy, takie jak wysoka gorączka czy trudności w jedzeniu lub piciu.

Zakażenie HSV u dzieci – opryszczka wargowa i opryszczkowe zapalenie jamy ustnej

Opryszczka u dziecka objawia się nie tylko charakterystycznymi dla niej pęcherzami na wargach i w okolicy ust (opryszczka wargowa), ale także stanem zapalnym błony śluzowej w jamie ustnej i na dziąsłach.

U dzieci pierwsze zetknięcie z wirusem (przy tzw. zakażeniu pierwotnym) opryszczki może skutkować opryszczkowym zapaleniem jamy ustnej, które przebiega z gorączką, obrzękiem dziąseł i ślinotokiem. W błonie śluzowej jamy ustnej pojawiają się pęcherzyki, które pękając, tworzą bolesne nadżerki. Zmiany opryszczkowe mogą obejmować również gardło i migdałki (ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych). 

Wyprysk opryszczkowy może wystąpić u dzieci z atopowym zapaleniem skóry – objawia się on pęcherzykami na zmianach atopowych. 

Wirus HSV może też atakować narząd wzroku, powodując zapalenie spojówek lub rogówki, co może prowadzić do zaburzeń widzenia.

Opryszczka u dzieci stanowi poważny problem, charakteryzujący się ostrzejszymi objawami i przebiegiem niż u osób dorosłych. Im młodsze dziecko, tym wirus HSV może działać bardziej agresywnie, dlatego ważne jest, aby nie lekceważyć pojawiających się zmian. 

Opryszczka u dzieci. Jak leczyć dzieci z infekcją HSV?

W terapii opryszczki u dzieci, szczególnie przy pierwszym zakażeniu i gdy wystąpią objawy ogólne, stosuje się leki przeciwwirusowe, takie jak acyklowir, które muszą być przepisane przez lekarza. Działanie leków antywirusowych polega na hamowaniu replikacji HSV.

Skuteczne leczenie farmakologiczne opryszczki u dzieci opiera się głównie na stosowaniu leków przeciwwirusowych w postaci kremów lub maści, które mogą pomóc zmniejszyć objawy i przyspieszyć proces gojenia się zmian skórnych. W przypadku ciężkich objawów, lekarz może także zalecić podawanie doustnych leków przeciwwirusowych, które wykazują wysoką skuteczność działania i chronią przed możliwymi powikłaniami. Istotne jest również zapobieganie wtórnym infekcjom bakteryjnym poprzez utrzymanie miejsca zakażenia w czystości.

W przypadku podwyższonej temperatury i bólu u dziecka, stosuje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Jeśli objawy w obrębie jamy ustnej są na tyle silne, że dziecko ma trudności z piciem, może być konieczne leczenie szpitalne, obejmujące dożylnie nawadnianie i podawanie leków. 

Jeśli opryszczka u dziecka pojawia się często (z uwagi na nawrotowy charakter infekcji), lekarz może zalecić długotrwałą terapię lekami przeciwwirusowymi. 

W przypadku opryszczki ocznej, konieczna jest konsultacja z okulistą. Zazwyczaj stosuje się acyklowir w formie maści ocznej.

Gdy wystąpiło opryszczkowe zapalenie mózgu lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych spowodowanych przez wirusa opryszczki, leczenie zawsze odbywa się w warunkach szpitalnych i wymaga podania leków przeciwwirusowych dożylnie.

Domowe sposoby na opryszczkę u dziecka

W łagodzeniu objawów opryszczki mogą pomóc domowe sposoby, takie jak zastosowanie maści cynkowej, która skutecznie osusza zmiany skórne. Działanie kojące przynoszą również okłady z roślinnych naparów, np. z melisy czy rumianku. 

Jednym z popularnych domowych sposobów na łagodzenie objawów opryszczki u dzieci jest stosowanie lodowych kompresów, co może pomóc zmniejszyć obrzęk i zaczerwienienie. Można także zastosować naturalne środki łagodzące, takie jak miód czy aloes, które mają właściwości przeciwwirusowe i przyspieszające gojenie. 

Ważne jest również zachowanie higieny, takie jak regularne mycie rąk, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa.

Leczenie sposobami domowymi, szczególnie w przypadku wystąpienia opryszczki u dzieci, warto skonsultować z lekarzem.

Jak zapobiegać opryszczce u dzieci?

Opryszczka u dzieci jest wysoce zaraźliwa. Zakażenie może nastąpić zarówno w fazie aktywnej choroby, jak i podczas jej utajenia, choć w tym drugim przypadku ryzyko jest mniejsze. 

Dzieci zarażają się często przez wspólne korzystanie z zabawek, pościeli, ręczników, sztućców czy butelek. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa, należy przestrzegać zasad higieny, dokładnie myć przedmioty używane przez dziecko oraz ograniczyć dotykanie zmian skórnych.

Czy wirus opryszczki u dziecka jest niebezpieczny? Możliwe powikłania

Chociaż opryszczka w większości przypadków nie stanowi zagrożenia dla życia dziecka, to jest potencjalnie niebezpieczna dla młodych pacjentów z atopowym zapaleniem skóry, u których może wywołać tzw. egzemę opryszczkową – nadkażenie wirusowe o ciężkim przebiegu.

Nieleczony lub leczony nieprawidłowo wirus opryszczki u dzieci może doprowadzić do stanów zapalnych narządów czy uszkodzenia lub utraty wzroku. W skrajnych przypadkach dojść może do opryszczkowego zapalenia mózgu, które objawia się bólami głowy, wymiotami, gorączką, drgawkami, ospałością i napadami padaczkowymi. Nieleczone zakażenia mogą skutkować trwałymi uszkodzeniami neurologicznymi.

FAQ

Najczęstsze pytania dotyczące opryszczki u dzieci.