Receptomat | e-Recepta w 5 min

Azytromycyna

Najważniejsze informacje:

  • Azytromycyna to antybiotyk o działaniu bakteriostatycznym (a w większych dawkach bakteriobójczym) wobec bakterii wrażliwych na działanie substancji.
  • Leki zawierające azytromycynę wykorzystywane są przy zakażeniach bakteryjnych górnych i dolnych dróg oddechowych, ucha środkowego, skóry i tkanek miękkich, spojówek oraz w rumieniu wędrującym u osób dorosłych i dzieci.
  • Azytromycyna dostępna jest w postaci tabletek powlekanych, kapsułek, granulatu do wytworzenia zawiesiny oraz kropli do oczu. Wszystkie leki zawierające azytromycynę dostępne są wyłącznie na receptę

Zamów e-receptę na lek zawierający azytromycynę:

Spis treści

Azytromycyna — co to jest, jak działa

Azytromycyna to antybiotyk azalidowy zaliczany do grupy makrolidów nowej generacji. Substancja jest pochodną erytromycyny. Azytromycyna wykazuje działanie bakteriostatyczne, a podany w większych dawkach również bakteriobójcze wobec:

  • M. pneumoniae;
  • Ureaplasma;
  • Legionella;
  • Chlamydia;
  • ziarenkowce gram-dodatnie Streptococcus (m.in. S. pneumoniae);
  • ziarenkowce gram-ujemne Moraxella;
  • krętki: Borrelia burgdorferi, Treponema
  • bakterie spiralne: Helicobacter, Camphylobacter;
  • pałeczki gram-ujemne: H. influenzae, Bordetella petrussis;
  • maczugowce: Corynebacterium diphteriae;
  • nietypowe prątki: Mycobacterium avium complex.

Mniejszą aktywność wykazują również wobec:

  • Listeria;
  • Staphylococcus;
  • Peptostreptococcus;
  • Clostridium.

Działanie azytromycyny opiera się o jej zdolność przyłączania się do określonej podjednostki w komórce bakteryjnej i zahamowania syntezy białka. 

Azytromycyna dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, gromadzi się w fagocytach i wraz z nimi przedostaje się do tkanek objętych procesem zapalnym. Stężenie azytromycyny w surowicy jest 100 razy mniejsze niż w tkankach. Biologiczny okres półtrwania (czas kiedy stężenie substancji spada do połowy wartości maksymalnej) wynosi 68 godzin, co umożliwia przyjmowanie leku raz na dobę. Leczenie przy wykorzystaniu azytromycyny trwa zwykle od 1 do 5 dni. 

Azytromycyna — na co, wskazania

Azytromycyna jest antybiotykiem o działaniu bakteriostatycznym oraz bakteriobójczym (przy zastosowaniu większych dawek) wykorzystywanym do leczenia zakażeń wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na działanie substancji.

Wskazania do zastosowania azytromycyny (antybiotyku):

  • bakteryjne zakażenia górnych dróg oddechowych (zapalenie gardła, migdałków, zatok);
  • bakteryjne zakażenie dolnych dróg oddechowych (zapalenie oskrzeli oraz zapalenie płuc o przebiegu łagodnym lub umiarkowanie ciężkim);
  • ostre zapalenie ucha środkowego;
  • zakażenie skóry i tkanek miękkich (ropne zapalenie skóry, trądzik pospolity, róża, liszajec);
  • rumień wędrujący (Borelioza z Lyme);
  • choroby przenoszone drogą płciową (zakażenia wywołane przez Chlamydia trachomatis przebiegające bez powikłań);
  • zapalenie spojówek (ropne lub jagliczne).

Azytromycynę na trądzik stosuje się tylko w przypadku leczenia dolegliwości u osób dorosłych.

Azytromycyna — jak stosować, dawkowanie

Decyzję o konieczności zastosowania preparatów z azytromycyną podejmuje lekarz na podstawie badania. Wybór konkretnego preparatu i dawki leku uzależniony jest od konkretnej dolegliwości, wieku i wagi pacjenta.

Należy przestrzegać dokładnych zaleceń lekarza. 

Substancja występuje w kilku postaciach:

  • Azytromycyna — tabletki powlekane;
  • Azytromycyna — krople do oczu;
  • Azytromycyna — granulat do wytworzenia zawiesiny;
  • Azytromycyna — kapsułki.

Azytromycyna — dawkowanie:

  • zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych, ucha oraz skóry i tkanek miękkich
    • dorośli i dzieci powyżej 45 kg — 500 mg 1 raz dziennie przez 3 dni lub pierwszego dnia 500 mg, a przez kolejne 3 dni po 250 mg;
    • dzieci poniżej 45 kg — 10 mg/kg mc. 1 raz dziennie przez 3 dni;
  • choroby przenoszone drogą płciową (chlamydia)
    • dorośli i dzieci powyżej 45 kg — jednorazowo 1 g;
  • rumień wędrujący:
    • dorośli i dzieci powyżej 45 kg — pierwszego dnia dawka 1 g, a przez kolejne 4 dni po 500 mg;
    • dzieci poniżej 45 kg — pierwszego dnia 20 mg/ kg mc., a przez kolejne 4 dni 10 mg/kg mc.;
  • trądzik pospolity:
    • dorośli — azytromycyna 500 mg 1 raz dziennie przez 3 dni, a później 500 mg raz na tydzień przez 9 tygodni (6 g/całą kurację);
  • zapalenie spojówek:
  • dorośli i dzieci (od 1 dnia życia) —1 kropla 2 razy dziennie przez 3 dni.

Zastosowanie tabletek u dzieci możliwe jest tylko wtedy, gdy osiągają masę umożliwiającą przyjęcie dawki 125 g (najmniejszej) i są w stanie ją połknąć. W przeciwnym razie konieczne jest wykorzystanie granulatu do sporządzenia zawiesiny.

Azytromycyna — przeciwwskazania, środki ostrożności

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do przyjmowania leków jest nadwrażliwość na azytromycynę lub erytromycynę.

Należy zachować ostrożność u pacjentów:

  • z wydłużonym odstępem QT (wrodzonym lub nabytym) lub innymi zaburzeniami rytmu serca;
  • z zaburzeniami elektrolitowymi (szczególnie w przypadku hipokaliemii i hipomagnezemii);
  • z ciężką niewydolnością krążenia;
  • z zaburzeniami neurologicznymi i psychicznymi;
  • z zespołem miastenicznym.

Stosowanie azytromycyny w ciąży dopuszczalne jest tylko w przypadku, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają zagrożenie dla płodu. Nie zaleca się przyjmowania azytromycyny w pierwszym trymestrze ciąży.

Azytromycyna może być stosowana w okresie karmienia piersią. Substancja przenika do mleka matki w bardzo małym stężeniu, o niewielkim znaczeniu klinicznym. Azytromycyna zawarta w mleku nie ma wpływu na rozwój karmionych nim niemowląt. Istnieje niewielkie ryzyko wystąpienia przejściowego zapalenia błony śluzowej żołądka lub jelit związane z zaburzeniem równowagi mikrobiologicznej.  

Azytromycyna — interakcje z innymi lekami

W wyniku stosowania azytromycyny z niektórymi lekami może dojść do interakcji. Dlatego należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach leczniczych, również tych dostępnych bez recepty.

W przypadku konieczności przyjmowania azytromycyny leki, na które należy zwrócić szczególną uwagę to:

  • preparaty wpływające na wydłużenie odstępu QT (np. przeciwarytmiczne z klasy Ia i III, terfenadyna i cisapryd);
  • środki zobojętniające sok żołądkowy — zmniejszają stężenie maksymalne azytromycyny o ok. 25-30% (zalecana jest zachowanie 2 h przerwy pomiędzy lekami);
  • leki przeciwzakrzepowe (pochodne kumaryny) — należy badać czas protrombinowy, ponieważ może wystąpić zwiększona skłonność do krwawień;
  • substraty CYP3A4  o małym indeksie terapeutycznym — azytromycyna może hamować układ enzymatyczny;
  • digoksyna — azytromycyna może powodować zwiększenie jej stężenia;
  • cyklosporyna — zalecane jest monitorowanie stężenia i ewentualne modyfikacja dawki;
  • alkaloidy sporyszu — może dojść do niedokrwienia w wyniku skurczu obwodowych naczyń krwionośnych;
  • astemizol, triazolam, alfentanym — podejrzewa się, że może dojść do nieznanych interakcji, dlatego zalecana ostrożność.

Azytromycyna — skutki uboczne

Jak wszystkie substancje lecznicze azytromycyna może powodować działania niepożądane, które nie muszą wystąpić u każdego pacjenta. 

Częste działania niepożądane po azytromycynie (występujące częściej niż u 1 na 100, ale rzadziej niż u 1 na 10 pacjentów): 

  • nudności;
  • wymioty;
  • biegunka;
  • bóle i skurcze w obrębie jamy brzusznej.

Niezbyt częste działania niepożądane po azytromycynie (występujące częściej niż u 1 na 1000, ale rzadziej niż u 1 na 100):

  • bóle i zawroty głowy;
  • senność;
  • drgawki;
  • zaburzenia węchu i smaku;
  • luźne stolce;
  • jadłowstręt;
  • wzdęcia;
  • zaburzenia trawienia;
  • świąd i wysypka na skórze;
  • utrata przytomności;
  • bóle stawów;
  • stany zapalne pochwy.

Rzadkie działania niepożądane po azytromycynie (występujące częściej niż u 1 na 10 000, ale rzadziej niż u 1 na 1000 pacjentów):

  • niepokój, lęk;
  • zachowania agresywne;
  • nerwowość;
  • nadmierna ruchliwość;
  • bezsenność;
  • parestezje;
  • małopłytkowość;
  • zaburzenia narządów zmysłów (widzenia, słuchu);
  • zapalenie języka;
  • zaburzenia rytmu serca;
  • obniżenie ciśnienia tętniczego;
  • zaparcia;
  • rzekomobłoniaste zapalenie okrężnicy;
  • zapalenie trzustki;
  • żółtaczka;
  • zapalenie wątroby;
  • niewydolność wątroby;
  • śródmiąższowe zapalenie nerek;
  • ostra niewydolność nerek;
  • obrzęk naczynioruchowy;
  • ciężkie skórne reakcje alergiczne;
  • kandydoza;
  • wstrząs anafilaktyczny.

Po podaniu azytromycyny do worka spojówkowego obserwuje się zwykle miejscowe działania niepożądane.

Bardzo często (częściej niż u 1 na 10 pacjentów):

  • swędzenie;
  • pieczenie;
  • kłucie.

Często (częściej niż u 1 na 100, ale rzadziej niż u 1 na 10 pacjentów):

  • lepkość powiek;
  • uczucie ciała obcego;
  • zaburzenia ostrości widzenia.

Niezbyt często lub rzadko (u 1 na 1000 lub u 1 na 10 000 pacjentów):

  • alergiczne zapalenie spojówek;
  • zapalenie rogówki;
  • nadwrażliwość oczu;
  • przekrwienie spojówek;
  •  łzawienie;
  • wyprysk lub rumień powiek.

Azytromycyna — pytania pacjentów

Odpowiedzi na pytania pacjentów dotyczące azytromycyny.

Azytromycyna bez recepty — czy można kupić?

Nie. Wszystkie preparaty zawierające azytromycynę dostępne są wyłącznie na receptę.

Erytromycyna a azytromycyna — czym się różnią?

Azytromycyna i erytromycyna należą do makrolidów, antybiotyków o charakterystycznej budowie i mechanizmie działania polegającym na blokowaniu syntezy białka w komórce bakteryjnej. Azytromycyna jest pochodną erytromycyny i należy do makrolidów II generacji. W porównaniu z I generacją (erytromycyną) wykazuje się lepszą dostępnością biologiczną, trwałością, tolerancją i przedłużonym działaniem. 

Azytromycyna a słońce — czy można się opalać w czasie przyjmowania antybiotyku?

Rzadko, ale zdarza się, że preparaty zawierające azytromycynę wywołują reakcje fotoalergiczne, dlatego zaleca się unikania przebywania na słońcu w czasie przyjmowania preparatu.

Azytromycyna — cena leków

Na polskim rynku jest kilka preparatów zawierających azytromycynę, występujących w różnych stężeniach i opakowaniach. Większość z nich jest refundowana w 50 %. Ceny leków bez refundacji mieszczą się w przedziale od 7 do 99 zł. 

Azytromycyna — zamienniki

Ze względu na to, że poszczególne leki z azytromycyną dostępne są w różnorodnych dawkach i opakowaniach, stosunkowo łatwo znaleźć zamiennik dla pierwotnego (przepisanego) preparatu.

Azytromycyna a picie alkoholu — czy można łączyć, reakcje

Badania nie wykazały interakcji pomiędzy alkoholem a azytromycyną. Ulotki preparatów zawierających substancję nie zawierają informacji na ten temat. Należy pamiętać, że alkohol osłabia zdolności regeneracyjne organizmu oraz może nasilać zaburzenia żołądkowo-jelitowe związane z przyjmowaniem alkoholu. 

Azytromycyna a tabletki antykoncepcyjne — czy antybiotyk może osłabiać skuteczność antykoncepcji?

Uważa się, że azytromycyna nie wpływa na skuteczność doustnych preparatów antykoncepcyjnych. Ponieważ antybiotyki mogą wywoływać zaburzenia żołądkowo jelitowe osłabiające wchłanianie hormonów, a także wpływać na mikrobiotę odpowiedzialną za ich metabolizm, niektóre towarzystwa naukowe rekomendują, aby w trakcie antybiotykoterapii i przez kilka dni po jej zakończeniu stosować dodatkową metodę antykoncepcji.

Czy można leczyć chlamydię azytromycyną?

Zakażenie chlamydią jest jednym ze wskazań do zastosowania azytromycyny. Przyjęcie jednorazowej dawki antybiotyku (azytromycyna 1 g) to podstawowa terapia wykorzystywana w leczeniu zakażeń układu moczowo-płciowego wywołanych przez C. trachomatis. 

Antybiotyk azytromycyna na zatoki — czy jest skuteczny?

Azytromycyna należy do antybiotyków makrolidowych wykazujących skuteczność w leczeniu bakteryjnego zapalenia zatok. Zwykle wykorzystuje się ją w przypadku nadwrażliwości na antybiotyki beta-laktamowe, stanowiące tzw. leki I rzutu.

Azytromycyna na COVID — czy można stosować?

Azytromycyna jest substancją wykazującą skuteczność wobec wrażliwych na nią bakterii. Dotychczasowe badania nie wykazały, żeby przyjmowanie azytromycyny istotnie wpływało na przebieg choroby covid-19, chociaż w warunkach laboratoryjnych zauważono, że substancja wpływa na zmniejszenie aktywności wirusa oraz stanu zapalnego. 

Ze względu na zagrożenie wystąpienia oporności bakterii na działanie leków przeciwbakteryjnych, nie zaleca się podawania azytromycyny u pacjentów chorych na COVID-19, u których nie doszło do wtórnego zakażenia bakteryjnego.