Najważniejsze informacje:
Wszystkie preparaty zawierające fluoksetynę (leki) dostępne są wyłącznie na receptę.
Fluoksetyna jest substancją czynną należącą do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), stosowaną w lekach przeciwdepresyjnych. Działanie fluoksetyny polega na blokowaniu transportu serotoniny do komórki nerwowej, co zwiększa jej stężenie pomiędzy neuronami. Dzięki temu wzrasta poziom serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym.
Serotonina jest jednym z neuroprzekaźników w mózgu, nazywanym hormonem szczęścia. W znaczącym stopniu wpływa na regulowanie nastroju, snu, odczuwanie przyjemności, koncentrację, pamięć, prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, libido. Obniżony poziom serotoniny powoduje spadek nastroju, poczucia własnej wartości, bezsenność, słabą koncentrację i inne objawy charakterystyczne dla depresji.
Mechanizm działania fluoksetyny jest podobny do tego w klasycznych lekach na depresję, chociaż występują znaczące różnice w budowie chemicznej. Fluoksetyna nie ma zdolności przyłączania się do receptorów serotoninergicznych, adrenergicznych, muskarynowych, dopaminergicznych, histaminowych i GABA.
Fluoksetyna dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, a maksymalne stężenie w osoczu osiąga po 6-8 godzinach od przyjęcia leku. Biologiczny okres półtrwania (czas, w którym stężenie leku we krwi zmniejsza się do połowy stężenia maksymalnego) wynosi 4-6 dni. Wykrycie fluoksetyny we krwi możliwe jest nawet kilka tygodni po zakończeniu przyjmowania leku.
Leki zawierające fluoksetynę stosowane są w leczeniu osób dorosłych z zaburzeniami:
Fluoksetyna może być stosowana u dzieci powyżej 8. roku życia w przypadku depresji o ciężkim lub średnim nasileniu, jeśli psychoterapia nie prowadzi do poprawy samopoczucia pacjenta.
Fluoksetyna wykorzystywana jest niekiedy w leczeniu otyłości. W czasie stosowania fluoksetyny chudnięcie wynika ze zmniejszenia apetytu, które jest skutkiem ubocznym stosowania leków zawierających tę substancję.
Fluoksetyna stosowana jest również w leczeniu przedwczesnego wytrysku.
Badania wykazują, że podawanie fluoksetyny pacjentom krótko po udarze niedokrwiennym (5-10 dni), wpływa na poprawę skuteczności prowadzonej fizjoterapii, przyczyniając się do szybszego odzyskiwania sprawności ruchowej.
Ponadto leczenie depresji przy pomocy leków zawierających fluoksetynę zmniejsza ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki (AMD) u pacjentów (główną przyczynę utraty wzroku u osób po 50. roku życia).
Leki przeciwdepresyjne zawierające fluoksetynę występują w postaci kapsułek, tabletek i tabletek powlekanych. Wszystkie preparaty stosuje się doustnie, najlepiej rano. Dawki powyżej 20 mg/d należy podzielić i podawać rano i około południa.
Spożywanie pokarmu nie wpływa na działanie substancji, dlatego leki mogą być przyjmowane niezależnie od jedzenia (z posiłkiem lub między posiłkami).
Dawka leku uzależniona jest od rodzaju zaburzenia, nasilenia objawów i wieku pacjenta.
Fluoksetyna — dawkowanie u dorosłych:
Fluoksetyna — dawkowanie u dzieci powyżej 8. roku życia:
Leczenie fluoksetyną u dzieci dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy psychoterapia nie przynosi pożądanych efektów. W czasie przyjmowania leku nie należy przerywać terapii psychologicznej.
Zarówno w przypadku dorosłych, jak i dzieci po uzyskaniu oczekiwanych efektów leczenia fluoksetyną odstawienie leku powinno odbywać się stopniowo (ok. 1-2 tygodni).
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania leków zawierających fluoksetynę jest uczulenie na tę substancję lub jakikolwiek inny składnik leku oraz stosowanie inhibitorów MAO.
Inhibitory MAO
Należy zachować 2 tygodnie przerwy od zakończenia leczenia nieodwracalnym inhibitorem MAO (i przynajmniej 24 h od zakończenia leczenia odwracalnym inhibitorem MAO) przed rozpoczęciem leczenia fluoksetyną. Rozpoczęcie przyjmowania inhibitorów MAO może nastąpić nie wcześniej niż po 5 tygodniach od odstawienia fluoksetyny.
Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z:
Konieczne jest zachowanie ostrożności przy stosowaniu elektrowstrząsów u pacjentów przyjmujących fluoksetynę, ponieważ może dochodzić do przedłużających się napadów drgawkowych.
Równoczesne stosowanie fluoksetyny z niektórymi lekami może doprowadzić do wystąpienia interakcji. Dlatego konieczne jest poinformowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach, również tych dostępnych bez recepty.
Po odstawieniu fluoksetyny, przed rozpoczęciem leczenia innymi preparatami, należy uwzględnić bardzo długi czas eliminacji substancji z organizmu.
Szczególną ostrożność należy zachować przy:
Nie stwierdzono interakcji przy równoczesnym przyjmowaniu fluoksetyny z tolbutamidem, sekobarbitalem i chlorotiazydem.
Jak wszystkie leki preparaty z fluoksetyną mogą powodować działania niepożądane. Skutki uboczne zależą od indywidualnych reakcji organizmu, dlatego nie występują u każdego pacjenta.
Częste działania niepożądane po fluoksetynie (występujące częściej niż u 1 na 100, ale rzadziej niż u 1 na 10 pacjentów):
Niezbyt częste działania niepożądane po fluoksetynie (występujące częściej niż u 1 na 100, ale rzadziej niż u 1 na 100):
Rzadkie działania niepożądane po fluoksetynie (występujące częściej niż u 1 na 10 000, ale rzadziej niż u 1 na 1000 pacjentów):
Bardzo rzadkie działania niepożądane po fluoksetynie (występujące rzadziej niż u 1 na 10 000 pacjentów):
Na początku leczenia fluoksetyną może zwiększać się nasilenie myśli samobójczych, co może doprowadzić do podjęcia próby samobójczej u pacjenta.
Odpowiedzi na pytania pacjentów dotyczące fluoksetyny.
Nie. Wszystkie leki zawierające fluoksetynę lub inne leki z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny dostępne są wyłącznie na receptę.
Na polskim rynku dostępnych jest kilka leków zawierających fluoksetynę. Większość objęta jest refundacją 30% lub 100% (dla seniorów). Ceny za leki z fluoksetyną wahają się od ok. 10 zł do 40 zł w zależności od dawki i wielkości opakowania.
Większość preparatów zawierających fluoksetynę można stosować zamiennie. Należy uwzględnić zawartość substancji czynnej oraz pamiętać o tym, aby różnica w liczbie sztuk tabletek/kapsułek w opakowaniu leku wykorzystywanego, jako zamiennik, nie przekraczała 10% od oryginału.
Nie zaobserwowano interakcji pomiędzy przyjmowaniem fluoksetyny a alkoholem. Ze względu na możliwe skutki uboczne fluoksetyny nie zaleca się spożywania alkoholu w czasie leczenia.
Pierwsze efekty działania fluoksetyny występują zwykle po około 2 tygodniach od przyjęcia pierwszej dawki. Reakcja na lek jest kwestią indywidualną, dlatego u niektórych pacjentów efekty mogą pojawić się później. Jeśli poprawy nie obserwuje się po 3-4 tygodniach leczenia, zwykle oznacza to konieczność zwiększenia dawki lub zmiany na inny lek. Warto tę kwestię omówić z lekarzem prowadzącym.