Diagnostyka chorób pasożytniczych – jakie badania wykonać?

Diagnozowanie chorób pasożytniczych nie jest łatwe. Metod wykrywania infekcji jest kilka i stosuje się je w zależności od typu pasożyta zasiedlającego nasz organizm. Co zatem zrobić, jeżeli podejrzewasz u siebie parazytozę? Jakie badania wykonać, aby potwierdzić lub wykluczyć choroby pasożytnicze?

Drogi zakażenia pasożytami

Istnieje kilka dróg, którymi niechciani lokatorzy mogą dostać się do naszego organizmu. Pasożyty chorobotwórcze wnikają drogą pokarmową, drogami oddechowymi, poprzez uszkodzoną błonę śluzową jamy ustnej, skórę, przez spojówki i rogówki oraz w wyniku zarażenia wewnątrzmacicznego. Swoim zachowaniem i codziennymi nawykami również stwarzamy pasożytom dodatkowe możliwości poprzez:

• niewystarczającą higienę osobistą,
• picie nieprzegotowanej wody,
• spożywanie zanieczyszczonych owoców i warzyw,
• jedzenie w przypadkowych miejscach,
• korzystanie z publicznych kąpielisk czy basenów,
• częsty kontakt ze zwierzętami,
• podróżowanie,
• zaniechanie odrobaczania zwierząt domowych.

Rodzaje badań diagnostycznych

Po przeanalizowaniu wszystkich występujących objawów lekarz w celu potwierdzenia lub wykluczenia obecności pasożyta zaleci dalsze badania diagnostyczne. W zależności od rodzaju pasożyta materiałem diagnostycznym mogą być:

• próbka kału,
• wymaz okołoodbytniczy,
• krew,
• mocz,
• materiał pobrany z torbieli lub wycinki tkanek.

Badanie kału

Przy infekcjach pasożytniczych układu pokarmowego najważniejszym badaniem jest badanie mikroskopowe kału. Metoda rozmazu bezpośredniego obarczona jest wysokim ryzykiem wyniku fałszywie ujemnego. Aby test przeprowadzony został prawidłowo, konieczne jest zbieranie próbek z różnych wypróżnień, z zachowaniem odstępów czasowych – jaja lub larwy nie pojawiają się w każdym stolcu. Nie bez znaczenia jest temperatura ich przechowywania, optymalna to 2–8°C. 

Gdzie udać się z pobranymi próbkami kału?

Próbki do badania należy oddać do laboratorium w ciągu 24 godzin. Dobrze jest wybrać to, które  wyspecjalizowane jest w wykrywaniu zakażeń pasożytniczych. 

Jakie pasożyty można wykryć dzięki badaniu kału? 

Badanie kału pozwala na wykrycie infekcji pasożytniczych układu pokarmowego, których powodem są:

• tasiemiec,
• lamblie,
• glista ludzka,
• węgorek jelitowy,
• włosogłówka,
• owsiki.

Badanie krwi

W niektórych parazytozach materiałem diagnostycznym może być krew. O inwazji pasożytniczej świadczą zwiększona liczba eozynofilów oraz podwyższony poziom przeciwciał IgE. Ponadto oznacza się specyficzne przeciwciała (IgM oraz IgG), wykrywające konkretne rodzaje pasożyta. Najczęściej wystarczy pobranie tylko jednej próbki krwi, aby jednoznacznie stwierdzić lub wykluczyć obecność pasożytów w organizmie.

Jakie choroby pasożytnicze wykrywa badanie krwi?

W wielu przypadkach badanie krwi jest dużo bardziej dokładne i wiarygodne niż badanie kału. Wykrywa między innymi:

• toksoplazmozę,
• bąblowicę,
• glistnicę,
• lambliozę.

Wymaz parazytologiczny

To badanie polega na pobraniu materiału z obszaru odbytu za pomocą przylepca celofanowego. Najlepiej zrobić to wieczorem przed zaśnięciem lub rano, zaraz po przebudzeniu. Taśmę przykleja się do skóry, a następnie przenosi na szkiełko. Diagnostyka wykrywa jaja owsika. Pozytywny wynik testu sugeruje rozpoznanie owsicy i konieczność wdrożenia leczenia przeciwpasożytniczego.