Cyprodiol

Cyprodiol to lek hormonalny stosowany u kobiet w wieku rozrodczym, u których występują takie problemy dermatologiczne jak trądzik, bardzo tłusta skóra i nadmierne owłosienie. Preparat wykazuje właściwości antykoncepcyjne, dlatego jest przeznaczony tylko dla pacjentek, u których właściwe jest używanie tego typu metody antykoncepcji hormonalnej. Lek przyjmuje się w cyklach obejmujących 21 dni terapii i 7 dni przerwy.

Cyprodiol – co to za lek?

Cyprodiol to złożony lek hormonalny, który stosuje się w celu przeciwdziałania objawom androgenizacji, do których należą nadmierna aktywność gruczołów łojowych, powstawanie wykwitów trądzikowych, nadmierne przetłuszczanie skóry i włosów, wypadanie włosów oraz hirsutyzm. Do przyczyn zbyt wysokiego poziomu androgenów należą m.in. zespół policystycznych jajników (PCOS), otyłość, cukrzyca typu 2, guzy jajników i nadnerczy oraz stosowanie niektórych leków. Jednocześnie Cyprodiol ma działanie antykoncepcyjne – hamuje owulację oraz zmniejsza prawdopodobieństwo zapłodnienia i zagnieżdżenia się zarodka. 

Na co stosuje się Cyprodiol?

Wskazania do stosowania leku Cyprodiol obejmują trądzik (w szczególności postać nasiloną, połączoną z łojotokiem, stanami zapalnymi lub powstawaniem guzków), nadmierne owłosienie (hirsutyzm) oraz łysienie androgenne.

Jak działa Cyprodiol?

Lek Cyprodiol zawiera dwie czynne substancje hormonalne – octan cyproteronu oraz etynyloestradiol. Octan cyproteronu to gestagen i antyandrogen. Lek ogranicza aktywność gruczołów łojowych, co ma kluczowe znaczenie w redukcji objawów takich jak trądzik, nadmierne przetłuszczanie się włosów i skóry, a także wypadanie włosów.  Etynyloestradiol należy natomiast do estrogenów. Jego działanie polega na hamowaniu owulacji poprzez mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego. Cyprodiol wpływa także na charakter wydzieliny szyjki macicy, znacząco utrudniając zapłodnienie oraz zagnieżdżenie się zarodka. Eliminuje to potrzebę stosowania dodatkowych metod antykoncepcji podczas terapii.

Dla kogo jest przeznaczony lek Cyprodiol?

Lek jest przeznaczony dla kobiet w wieku rozrodczym, u których występują objawy androgenizacji i u których można stosować antykoncepcję hormonalną. W leczeniu trądziku Cyprodiol może być zastosowany tylko wówczas, gdy inne terapie przeciwtrądzikowe (leczenie miejscowe, antybiotyki) nie przyniosły poprawy.

Co wchodzi w skład leku Cyprodiol?

Każda tabletka powlekana Cyprodiol zawiera 2 mg octanu cyproteronu i 0,035 mg etynyloestradiolu.

Pozostałe substancje pomocnicze to:

• zawarte w rdzeniu tabletki: laktoza jednowodna, skrobia kukurydziana, maltodekstryna i magnezu stearynian,
• zawarte w otoczce: hypromeloza, makrogol 4000, makrogol 400, tytanu dwutlenek (E 171), laktoza jednowodna, sodu cytrynian, żelaza tlenek żółty (E 172), żelaza tlenek czerwony (E 172), żelaza tlenek czarny (E 172) i żółcień chinolinowa lak (E 104).

Lek Cyprodiol zawiera laktozę.

Cyprodiol – zamienniki

Zamiennikami Cyprodiol są m.in. Diane-35, Syndi-35.

Cyprodiol – dawkowanie

Cyprodiol jest lekiem antykoncepcyjnym, który działa poprzez hamowanie owulacji. Podczas jego stosowania nie powinno się używać dodatkowych hormonalnych środków antykoncepcyjnych.

Standardowa dawka Cyprodiol to jedna tabletka na dobę. Tabletki należy przyjmować zgodnie z oznaczeniami dni tygodnia na opakowaniu, o stałej porze. Po zakończeniu opakowania należy zrobić 7-dniową przerwę, podczas której powinno dojść do krwawienia. Następnie terapię kontynuuje się, rozpoczynając nowe opakowanie, niezależnie od tego, czy krwawienie z odstawienia już się zakończyło. Stosowanie Cyprodiolu zgodnie z tym schematem zapewnia ochronę antykoncepcyjną również w czasie 7-dniowej przerwy. Aby doszło do złagodzenia objawów, należy przyjmować lek przez co najmniej 3 miesiące. Czas trwania terapii jest ustalany indywidualnie przez lekarza.

Rozpoczęcie stosowania tabletek antykoncepcyjnych Cyprodiol powinno nastąpić w pierwszym dniu cyklu menstruacyjnego. Ewentualnie, leczenie można rozpocząć między 2. a 5. dniem cyklu, jednak w takiej sytuacji należy stosować dodatkową metodę antykoncepcji. Kobiety niemiesiączkujące powinny rozpocząć leczenie niezwłocznie i na potrzeby dalszych obliczeń uznać pierwszy dzień stosowania leku za pierwszy dzień cyklu.

Przy zmianie z innego złożonego hormonalnego środka antykoncepcyjnego należy rozpocząć stosowanie Cyprodiol:

• w przypadku tabletek: następnego dnia po przyjęciu ostatniej tabletki zawierającej substancje czynne (nie później niż w dniu po zwykłej przerwie w stosowaniu preparatu), a w przypadku preparatów zawierających tabletki placebo – następnego dnia po przyjęciu ostatniej tabletki placebo,
• w przypadku systemu terapeutycznego dopochwowego lub systemu transdermalnego: następnego dnia po ich usunięciu (nie później niż w dniu po zwykłej przerwie w stosowaniu preparatu).

Przy zmianie z metody antykoncepcji opartej wyłącznie na progestagenie, takiej jak minitabletka, możliwe jest rozpoczęcie stosowania Cyprodiol w dowolnym momencie. Należy stosować antykoncepcję barierową przez pierwszych 7 dni terapii.

W przypadku wstrzyknięć, implantu lub systemu terapeutycznego domacicznego zawierającego progesteron leczenie należy rozpocząć w dniu, w którym planowane było kolejne wstrzyknięcie lub w dniu usunięcia implantu bądź systemu terapeutycznego domacicznego. Przez pierwszych 7 dni konieczne jest stosowanie dodatkowej metody antykoncepcji.

Nie należy stosować Cyprodiol przez co najmniej 21-28 dni po porodzie. Jeśli terapia będzie wznowiona później, przez pierwszych 7 dni należy stosować barierową metodę antykoncepcji. W przypadku stosunków płciowych odbytych przed rozpoczęciem stosowania Cyprodiol, należy upewnić się, czy pacjentka nie jest w ciąży lub odczekać do pierwszego krwawienia miesiączkowego.

Po poronieniu lub zabiegu usunięcia ciąży w celu omówienia zasad stosowania Cyprodiol należy skonsultować się z lekarzem.

W razie jakichkolwiek wątpliwości jak stosować lek Cyprodiol, należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Pominięcie zastosowania leku Cyprodiol

Jeśli opóźnienie w przyjęciu leku Cyprodiol nie przekracza 12 godzin, działanie preparatu jest zachowane. Należy jak najszybciej przyjąć pominiętą tabletkę i kontynuować leczenie zgodnie ze schematem.

W sytuacji, gdy opóźnienie w przyjęciu leku Cyprodiol przekracza 12 godzin, skuteczność antykoncepcyjna preparatu może być mniejsza, w szczególności przy pominięciu tabletki na początku lub na końcu blistra. Postępowanie w przypadku pominięcia tabletki jest zależne od tego, w którym tygodniu cyklu pominięto dawkę.

• W pierwszym tygodniu cyklu – zaleca się jak najszybciej zażyć pominiętą tabletkę (nawet jeśli wymaga to przyjęcia dwóch tabletek jednocześnie), a następnie kontynuować przyjmowanie leku o zwykłej porze. Przez 7 dni należy stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne. W przypadku współżycia w tygodniu przed pominięciem tabletki, istnieje możliwość zajścia w ciążę, dlatego należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
• W drugim tygodniu cyklu –  zaleca się jak najszybciej zażyć pominiętą tabletkę (nawet jeśli wymaga to przyjęcia dwóch tabletek jednocześnie), a następnie kontynuować przyjmowanie leku o zwykłej porze. Nie ma konieczności stosowania dodatkowych środków antykoncepcyjnych, chyba że pacjentka w ciągu 7 poprzedzających dni przyjmowała lek nieprawidłowo.
• W trzecim tygodniu cyklu – zaleca się jak najszybciej zażyć pominiętą tabletkę (nawet jeśli wymaga to przyjęcia dwóch tabletek jednocześnie), a następnie kontynuować przyjmowanie leku o zwykłej porze i bez przerwy rozpocząć nowy blister po zakończeniu obecnego. Może to skutkować wystąpieniem miesiączki dopiero po zakończeniu drugiego blistra, a także plamieniem lub krwawieniem śródcyklicznym. Alternatywnie, można przerwać przyjmowanie tabletek z obecnego blistra i rozpocząć przerwę (maksymalnie 7-dniową), z uwzględnieniem dnia pominięcia tabletki.

Jeśli doszło do pominięcia więcej niż jednej tabletki, Cyprodiol może nie zapewnić pełnej ochrony antykoncepcyjnej. Jeśli krwawienie z odstawienia nie wystąpi, należy zgłosić się do lekarza, gdyż może to oznaczać, że pacjentka jest w ciąży.

W przypadku wymiotów lub biegunki może dojść do niecałkowitego wchłaniania substancji czynnych, dlatego należy stosować dodatkową antykoncepcję. Jeśli wymioty wystąpią w ciągu 3-4 godzin od zażycia tabletki, należy postępować tak jak przy pominięciu tabletki, przyjmując zastępczo tabletkę z kolejnego blistra.

Podczas stosowania leku (szczególnie przez pierwszych kilka miesięcy) mogą występować nieoczekiwane krwawienia, które zazwyczaj zanikają po około 3 cyklach i nie wymagają odstawienia leku. Jeśli krwawienia się przedłużają, nasilają lub nawracają, należy skonsultować się z lekarzem.

Jeśli pacjentka przyjęła wszystkie tabletki prawidłowo, nie stosowała innych leków i nie wystąpiły u niej biegunki ani wymioty, a nie wystąpiło u niej krwawienie śródcykliczne, to ciąża jest bardzo mało prawdopodobna. Należy jednak skontaktować się z lekarzem i przerwać stosowanie leku do czasu wykluczenia ciąży.

Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku Cyprodiol, przedawkowanie

Przyjęcie dawki większej niż zalecana może skutkować nudnościami, wymiotami (zazwyczaj po 12-24 godzinach) oraz drobnymi krwawieniami z pochwy. Zaleca się kontakt z lekarzem.

Przerwanie stosowania leku Cyprodiol

Przed przerwaniem terapii należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Cyprodiol – przeciwwskazania, środki ostrożności

Przed rozpoczęciem stosowania Cyprodiol lekarz przeprowadzi z pacjentką dokładny wywiad, badanie ogólne, badanie ginekologiczne z pobraniem wymazu z szyjki macicy oraz badanie piersi, a także wykluczy ciążę. Podczas terapii należy zgłaszać się na wizyty kontrolne co ok. 6 miesięcy.

Przeciwwskazania do stosowania leku Cyprodiol – leku nie należy przyjmować w następujących przypadkach:

• uczulenie na etynyloestradiol, octan cyproteronu lub inny składnik leku,
• zapalenie wątroby typu C i przyjmowanie niektórych leków (tj. ombitaswir z parytaprewirem i rytonawirem, dazabuwir, glekaprewir z pibrentaswirem lub sofosbuwir z welpataswirem i woksylaprewirem),
• stosowanie innego hormonalnego środka antykoncepcyjnego,
• zakrzepica, zatorowość płucna lub zatory w innych częściach organizmu obecnie lub w przeszłości,
• zator żylny spowodowany zakrzepem krwi powstałym z nieznanej przyczyny u pacjentki lub w jej rodzinie,
• choroby mogące wskazywać na przebyty zawał serca (np. dławica piersiowa) lub przemijający udar niedokrwienny obecnie lub w przeszłości,
• zaburzenia wpływające na krzepliwość krwi (np. niedobór białka C),
• zawał serca lub udar mózgu obecnie lub w przeszłości,
• cukrzyca mająca wpływ na naczynia krwionośne,
• bardzo wysokie ciśnienie tętnicze,
• bardzo wysoki poziom cholesterolu lub trójglicerydów,
• niedokrwistość sierpowatokrwinkowa,
• zapalenie trzustki z towarzyszącym podwyższonym poziomem lipidów we krwi obecnie lub w przeszłości,
• ciężka choroba wątroby obecnie lub w przeszłości (np. zespół Dubina-Johnsona, zespół Rotora) i utrzymujące się nieprawidłowe wyniki parametrów wątrobowych,
• łagodny lub złośliwy nowotwór wątroby obecnie lub w przeszłości,
• niewyjaśnione krwawienie z dróg rodnych,
• migrena z zaburzeniami widzenia obecnie lub w przeszłości,
• palenie tytoniu,
• nowotwór piersi lub narządów rozrodczych zależny od hormonów płciowych lub jego podejrzenie,
• żółtaczka, przewlekły świąd lub wysypka pęcherzykowa (opryszczka ciężarnych),
• otoskleroza podczas wcześniejszej ciąży,
• ciąża, planowanie ciąży, karmienie piersią,
• oponiak.

Lek nie jest przeznaczony dla mężczyzn.

Środki ostrożności:

Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych Cyprodiol w niektórych grupach pacjentek może wymagać szczególnej i systematycznej kontroli lekarskiej. Dotyczy to kobiet z następującymi problemami:

• cukrzyca,
• wysokie ciśnienie tętnicze (powyżej 140/90 mmHg),
• skłonność do zapalenia żył powierzchownych lub dużych żylaków,
• otoskleroza,
• pląsawica Sydenhama,
• padaczka,
• porfiria (jeśli napad wystąpił podczas stosowania Cyprodiol),
• wysypka skórna z pęcherzami w okresie ciąży (opryszczka ciężarnych),
• wiek 40 lat i więcej,
• stwardnienie rozsiane,
• tężyczka,
• zaburzenia pracy wątroby lub kamica żółciowa w przeszłości,
• zespół policystycznych jajników,
• zespół hemolityczno-mocznicowy,
• choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• choroba serca, choroba krążenia lub zaburzenie krzepnięcia krwi u pacjentki lub w jej najbliższej rodzinie,
• otyłość,
• rak piersi u członka rodziny,
• nietolerancja soczewek kontaktowych,
• brązowe plamy na twarzy lub ciele (ostuda),
• astma.

W przypadku tendencji do tworzenia żółto-brązowych plam pigmentowych, należy unikać ekspozycji na promieniowanie słoneczne i ultrafioletowe.

Jeśli podczas stosowania Cyprodiol wystąpi któryś z poniższych objawów charakterystycznych dla zakrzepu krwi, należy odstawić tabletki i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem:

• nietypowy i nagły kaszel,
• silny ból w klatce piersiowej, z możliwym promieniowaniem do lewego ramienia,
• duszność,
• nietypowy, ostry lub długotrwały ból głowy, pogarszająca się migrena,
• częściowa lub całkowita utrata wzroku, podwójne widzenie,
• niewyraźna mowa, utrata zdolności mowy,
• nagłe zaburzenia słuchu, smaku lub węchu,
• zawroty głowy, omdlenia,
• drętwienie części ciała lub niedowład,
• silny ból w obrębie jamy brzusznej,
• silny ból lub obrzęk kończyny dolnej.

Po przebytym zakrzepie nie zawsze dochodzi do powrotu do pełni zdrowia. W niektórych przypadkach może dojść do trwałej niepełnosprawności lub zgonu. W grupie ryzyka zakrzepu znajdują się kobiety bezpośrednio po porodzie.

Inne sytuacje, w których należy niezwłocznie przerwać przyjmowanie leku, to:

• pierwszy napad bólu głowy o charakterystyce migrenowej, nasilenie migreny, bardzo częste lub bardzo silne bóle głowy,
• nagłe, silne zaburzenia widzenia, słuchu lub równowagi (zwłaszcza porażenie mięśni), inne zaburzenia postrzegania i odczuwania,
• pierwsze objawy zakrzepowego zapalenia żył lub objawy zakrzepowo-zatorowe,
• 4 tygodnie przed planowanym zabiegiem,
• żółtaczka, zapalenie wątroby, świąd całego ciała,
• nasilenie napadów padaczkowych,
• nagły wzrost ciśnienia tętniczego,
• silna depresja,
• ostry ból w nadbrzuszu, powiększenie wątroby,
• duże nasilenie chorób, które typowo nasilają się w ciąży lub w związku ze stosowaniem hormonalnych środków antykoncepcyjnych,
• ciąża lub jej podejrzenie.

W przypadku objawów obrzęku naczynioruchowego, takich jak obrzęk twarzy, języka lub gardła, problemy z połykaniem, pokrzywka i problemy z oddychaniem, należy pilnie skontaktować się z lekarzem.

Hormonalne środki antykoncepcyjne u niektórych kobiet powodują zaburzenia nastroju, w tym depresję o ciężkim przebiegu. W przypadku wystąpienia zmian nastroju i objawów depresji należy pilnie skontaktować się z lekarzem.

Nasilenie objawów u pacjentek z hirsutyzmem wymaga wyjaśnienia przez lekarza.

Tabletki antykoncepcyjne Cyprodiol nie zapewniają ochrony przed zakażeniem wirusem HIV ani chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Czynnikami zmniejszającymi skuteczność leku Cyprodiol są: niewłaściwe dawkowanie, pominięcie dawki, wymioty, biegunka, równoczesne stosowanie niektórych leków.

Interakcja z innymi lekami

Leki mogą wchodzić ze sobą w interakcje, co może wpływać na bezpieczeństwo i skuteczność ich stosowania. Należy poinformować lekarza o wszystkich obecnie i w przeszłości stosowanych lekach, oraz o preparatach, które pacjent planuje przyjmować w najbliższym czasie.

Aby poznać interakcje leku Cyprodiol z innymi lekami, należy zapoznać się z ulotką. Warto też zrobić przegląd przyjmowanych leków i omówić potencjalne interakcje wspólnie z lekarzem lub farmaceutą.

Stosowanie Cyprodiol w ciąży i w okresie karmienia piersią

Nie należy stosować preparatu Cyprodiol podczas ciąży lub przy podejrzeniu ciąży. W przypadku stwierdzenia ciąży w trakcie terapii należy natychmiast przerwać przyjmowanie leku. Wcześniejsze stosowanie Cyprodiol nie jest podstawą do przerwania ciąży.

Lek Cyprodiol jest przeciwwskazany u kobiet karmiących piersią, gdyż może zmniejszać ilość pokarmu i przenikać do mleka. 

Cyprodiol a prowadzenie pojazdów 

Podczas stosowania leku Cyprodiol nie są wymagane dodatkowe środki ostrożności podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Cyprodiol – skutki uboczne 

Stosując Cyprodiol, należy wziąć po uwagę, że podobnie jak każdy inny lek, może powodować skutki uboczne o różnym nasileniu, chociaż nie każda pacjentka ich doświadczy.

Stosowanie leku Cyprodiol zwiększa ryzyko wystąpienia żylnej i tętniczej choroby zakrzepowo-zatorowej, w szczególności w przypadku występowania czynników ryzyka, tj. palenie tytoniu, wysokie ciśnienie, zaburzenia krzepnięcia, zaburzenia metabolizmu lipidów, znaczna otyłość, żylaki, przebyte zapalenie żył lub zakrzepica).

Częste działania niepożądane Cyprodiol (tj. występujące rzadziej niż u 1 na 10 osób) to:

• nudności,
• bóle brzucha,
• wzrost masy ciała,
• bóle głowy,
• nastrój depresyjny, zmiany nastroju,
• ból lub tkliwość piersi,
• krwawienia śródcykliczne.

Niezbyt częste działania niepożądane Cyprodiol (tj. występujące rzadziej niż u 1 na 100 osób) to:

• wymioty,
• biegunka,
• wzrost ciśnienia krwi,
• zatrzymanie płynów w organizmie,
• migrena,
• spadek popędu płciowego,
• powiększenie piersi,
• wysypka, pokrzywka,
• ostuda.

Podane przykłady nie wyczerpują listy możliwych działań niepożądanych. Aby zapoznać się z pełną listą rzadziej występujących skutków ubocznych, należy przeczytać ulotkę leku.

Jak przechowywać lek Cyprodiol?

Po zakupie leku należy sprawdzić w ulotce, w jakich warunkach powinien być on przechowywany, ponieważ niewłaściwe przechowywanie może wpływać na skuteczność jego działania. 

Ile kosztuje lek Cyprodiol? Cena, refundacja, dostępność w aptekach

Jeśli lek Cyprodiol znajduje się na liście refundacyjnej, to jego cena będzie zależała od wskazanej tam ceny urzędowej i poziomu odpłatności oraz informacji, jakie lekarz umieści na recepcie. 

Jeśli leku Cyprodiol nie ma w wykazie leków refundowanych, to jego cena może różnić się w zależności od apteki.

Cyprodiol jest stosowany w leczeniu dolegliwości związanych ze zbyt wysokim poziomem androgenów, takich jak trądzik, łojotok czy nadmierne owłosienie. Jest przeznaczony dla kobiet w wieku rozrodczym. Jednocześnie preparat ma działanie antykoncepcyjne. 

Tekst nie ma charakteru porady lekarskiej ani promocji leku. Należy zapoznać się z ulotką bądź skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą przed jego użyciem.