Receptomat | e-Recepta w 5 min

Omeprazol

Najważniejsze informacje:

  • Omeprazol to substancja należąca do inhibitorów pompy protonowej, wpływająca na zmniejszenia wydzielanie kwasu solnego w żołądku, wykorzystywana w leczeniu osób dorosłych i dzieci po ukończeniu 1. roku życia.
  • Leki zawierające omeprazol stosowane są w chorobie refluksowej przełyku, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zgadze, eradykacji Helicobacter pylorizespole Zollingera-Ellisona oraz w czasie przyjmowania leków o działaniu gastrotoksycznym (osłonowo).
  • Substancja dostępna jest w postaci kapsułek, kapsułek dojelitowych oraz proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań.
  • Większość leków zawierających omeprazol dostępna jest wyłącznie na receptę.

Zamów e-receptę na lek zawierający omeprazol:

Spis treści

Omeprazol — co to jest, jak działa

Omeprazol to pochodna benzimidazolu, należąca do inhibitorów pompy protonowej. Substancja wpływa na zmniejszenie wydzielania jonów wodorowych do żołądka, co redukuje produkcję kwasu solnego i jego ilość w żołądku. Jednocześnie omeprazol nie wykazuje działania wobec receptorów histaminowych i cholinergicznych, nie wpływa na wydzielanie pepsyny i efektywność opróżniania żołądka.

Omeprazol zaczyna działać po ok. 60 minutach od przyjęcia leku. Ze względu na to, że substancja jest rozkładana przez soki żołądkowe, zwykle stosuje się kapsułki dojelitowe, które wchłaniają się w jelicie cienkim po 3-6 godzinach od podania leku. Najwyższą skuteczność działania omeprazolu uzyskuje się po 4 dniach przyjmowania substancji. Średnia dobowa kwaśność soku żołądkowego u pacjentów z chorobą wrzodową zmniejsza się o ok. 80%.

Substancja wykazuje również działanie bakteriobójcze wobec bakterii Helicobakter pylori, dlatego wykorzystywana jest przy eradykacji.

Przy jednorazowym podaniu dostępność biologiczna omeprazolu wynosi ok. 35%, w trakcie kuracji zwiększa się do 60%. Substancja w 95% łączy się z białkami osocza, a jej biologiczny okres półtrwania (czas, w którym stężenie we krwi obniża się do połowy wartości maksymalnej) wynosi 30-90 minut. Miesięczna kuracja pozwala na wygojenie 70-80% wrzodów żołądka i 90% wrzodów dwunastnicy.

W ciągu 5 dni od odstawienia leku funkcje wydzielnicze żołądka wracają do stanu sprzed rozpoczęcia leczenia.

Omeprazol — na co, wskazania

Preparaty lecznicze zawierające omeprazol wykorzystywane są:

  • w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy,
  • w objawowym refluksie żołądkowo-przełykowym (zarzucanie treści pokarmowej, zgaga),
  • w objawach niestrawności związanych z nadkwasotą,
  • w refluksowym zapaleniu przełyku, 
  • w leczeniu zespołu Zollingera-Ellisona,
  • w eradykacji Helicobacter pylori,
  • profilaktycznie w celu zapobiegania owrzodzeniom w trakcie przyjmowania leków gastrotoksycznych (np. NLPZ),
  • w celu zapobiegania zachłystowemu zapaleniu płuc u pacjentów przed narkozą, jeśli istnieje zwiększone ryzyko aspiracji treści żołądkowej.

Omeprazol — jak stosować, dawkowanie

Dawkowanie i czas leczenia uzależnione są od konkretnych wskazań do stosowania omeprazolu i wieku pacjenta.

Substancja występuje w postaci kapsułek, kapsułek dojelitowych, proszku do sporządzania roztworu do iniekcji.

Stosując preparaty doustne, należy przyjmować je rano, przed posiłkiem.

Omeprazol — dawkowanie u osób dorosłych:

  • choroba wrzodowa żołądka — 20 mg na dobę przez 4-8 tygodni (lub 40 mg na dobę w przypadku oporności na działanie substancji), w celu zapobiegania nawrotom 20 mg na dobę,
  • choroba wrzodowa dwunastnicy — 20 mg na dobę przez 2-4 tygodnie (lub 40 mg w przypadku oporności), w celu zapobiegania nawrotom 10 mg na dobę,
  • refluksowe zapalenie przełyku — 20 mg na dobę przez 4-8 tygodni (przy ciężkich objawach 40 mg na dobę), w zapobieganiu nawrotom 10 mg na dobę,
  • refluks żołądkowo-przełykowy — 10-20 mg na dobę nie dłużej niż przez 4 tygodnie,
  • eradykacja H. pylori — (w skojarzeniu z lekami przeciwbakteryjnymi) 40 mg na dobę przez 1-2 tygodnie,
  • zespół Zollingera-Ellisona — dawka początkowa 60 mg na dobę, później 20-120 mg na dobę w zależności od występujących objawów klinicznych. W razie konieczności zastosowania dawki powyżej 80 mg należy ją podzielić,
  • objawy niestrawności związane z nadkwaśnością — dawka początkowa 10 mg na dobę przez 4 tygodnie,
  • zapobieganie zachłystowemu zapaleniu płuc — 80 mg w dwóch dawkach podzielonych (wieczorem w przeddzień zabiegu i rano w dniu zabiegu).

Omeprazol — dawkowanie u dzieci:

  • refluksowe zapalenie przełyku:
    • po 1. roku życia i masie ciała 10-20 kg — 10 mg na dobę (maksymalnie 20 mg na dobę) przez 4-8 tygodni,
    • po 2. roku życia i masie ciała powyżej 20 kg — 20 mg na dobę (maksymalnie 40 mg na dobę) przez 4-8 tygodni,
  • choroba refluksowa przełyku: 
    • po 1. roku życia i masie ciała 10-20 kg — 10 mg na dobę (maksymalnie 20 mg na dobę) przez 2-4 tygodnie,
    • po 2. roku życia i masie ciała powyżej 20 kg — 20 mg na dobę (maksymalnie 40 mg na dobę) przez 2-4 tygodnie,
  • choroba wrzodowa dwunastnicy z zakażeniem H. pylori:
    • po 4. roku życia i masie ciała 15-30 kg — 10 mg 2 razy na dobę przez 7-14 dni (w skojarzeniu z antybiotykiem),
    • po 4. roku życia i masie ciała powyżej 30 kg — 20 mg 2 razy na dobę przez 7-14 dni.

Omeprazol — przeciwwskazania, środki ostrożności

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do  stosowania omeprazolu jest uczulenie lub nadwrażliwość na substancję, lub pochodne benzimidazolu.

Należy zachować ostrożność u pacjentów:

  • z niedoborem lub ryzykiem niedoboru witaminy B12 — omeprazol obniża pH żołądka i może zmniejszać jej wchłanianie, dlatego zalecane jest kontrolowanie poziomu i ewentualne rozpoczęcie suplementacji,
  • w podeszłym wieku lub będących w grupie ryzyka złamań kości — długotrwałe przyjmowanie omeprazolu może zwiększać ryzyko złamań

Stosowanie omeprazolu w ciąży dopuszczalne jest w przypadku, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają zagrożenie dla płodu. Z dotychczasowych obserwacji wynika, że substancja nie ma działania embriotoksycznego czy teratogennego. Brak jest wystarczających badań, żeby jednoznacznie uznać omeprazol za całkowicie bezpieczny w okresie ciąży.

Omeprazol — interakcje z innymi lekami

Przyjmowanie omeprazolu z niektórymi lekami może doprowadzić do wystąpienia interakcji. Substancja oddziałuje na pH żołądka, dlatego może zaburzać wchłanianie wielu preparatów leczniczych. Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach diety.

Omeprazol (leki go zawierające) może wpływać na działanie:

  • klarytromycyny, erytromycyny — występuje wzrost stężenia antybiotyków w osoczu,
  • digoksyny, nifedypiny, preparatów bizmutu — zwiększa się ich dostępność biologiczna (choć prawdopodobnie nie ma to znaczenia klinicznego),
  • ketokonazolu, itrakonazolu — zmniejszone wchłanianie obu substancji,
  • diazepamu, fenytoiny, warfaryny — wydłużone wydalanie substancji z organizmu,
  • takrolimusu — wzrasta jego stężenie we krwi,
  • witaminy B12 — ryzyko zmniejszonego wchłaniania witaminy,
  • atazanawiru, rytonawiru — zmniejszenie stężenia minimalnego i maksymalnego substancji (w przypadku atazanawiru nawet o 75%).

Preparaty mogące wpływać na działanie substancji:

  • leki hamujące aktywność izoenzymów CYP2C19 i CYP3A4 — zwiększają stężenie omeprazolu,
  • worykonazol — zwiększa dostępność biologiczną omeprazolu.

Ponadto zaleca się zachowanie ostrożności przy jednoczesnym stosowaniu omeprazolu z lekami, takimi jak: disulfiram, metotreksat, sukralfat, preparaty bizmutu i pochodne benzodiazepiny.

Omeprazol — skutki uboczne

Jak każda substancja lecznicza omeprazol może wywoływać skutki uboczne.

Działania niepożądane omeprazolu występujące:

  • często (rzadziej niż u 1 na 10, ale częściej niż u 1 na 100 pacjentów): ból głowy, wzdęcia, biegunka, zaparcia, ból brzucha, mdłości, wymioty,
  • niezbyt często (występujące rzadziej niż u 1 na 100, ale częściej niż u 1 na 1000 pacjentów): zawroty głowy, zmęczenie, złe samopoczucie, zaburzenia snu i równowagi, parestezje, świąd, pokrzywka, osutka, podwyższone stężenie enzymów wątrobowych,
  • rzadko (rzadziej niż u 1 na 1000, ale częściej niż u 1 na 10 000 pacjentów): pobudzenie, splątanie, omamy, agresja, depresja, bóle mięśni i stawów, osłabienie mięśni, suchość błon śluzowych jamy ustnej, zapalenie jamy ustnej, kandydoza przewodu pokarmowego, rumień wielopostaciowy, martwica toksyczna naskórka, zespół Stevensa i Johnsona, nadwrażliwość na światło, wypadanie włosów, encefalopatia (u pacjentów z niewydolnością wątroby), zapalenie wątroby, żółtaczka, niewydolność wątroby, leukopenia, agranulocytoza, małopłytkowość, pancytopenia, obrzęk naczynioruchowy, skurcz oskrzelowy, ginekomastia, zapalenie nerek, wstrząs anafilaktyczny, zwiększona potliwość, zaburzenia widzenia, hiponatremia, zaburzenia smaku, obrzęki obwodowe, zakażenia bakteryjne przewodu pokarmowego.

Omeprazol — pytania pacjentów

Odpowiedzi na pytania pacjentów dotyczące omeprazol. 

Omeprazol bez recepty — czy można kupić?

Tak. Jest możliwość kupienia w ten sposób kilku leków z omeprazolem. Preparaty dostępne bez recepty zawierają mniejsze dawki substancji czynnej, zwykle 10 lub 20 mg. Preparaty z większą dawką omeprazolu są dostępne w aptekach wyłącznie na receptę.

Omeprazol — cena leków

Na polskim rynku dostępnych jest wiele preparatów zawierających omeprazol, różniących się postacią leku, wielkością opakowania i stężeniem substancji czynnej. Część z nich objęta jest refundacją (50%). Ceny leków bez refundacji zależą od producenta oraz marży w konkretnej aptece. Zwykle mieszczą się w przedziale od 4 do 63 zł.

Omeprazol — zamienniki

Na rynku dostępnych jest kilkadziesiąt preparatów zawierających omeprazol, dlatego zwykle nie ma problemu, aby w razie konieczności znaleźć zamiennik przepisanego preparatu.

Omeprazol 20 mg — ile razy dziennie?

Dawkowanie uzależnione jest od dolegliwości i wieku pacjenta. Należy postępować z zaleceniami lekarza lub producenta leku zawierającego omeprazol (ulotka). Zwykle u dorosłych stosuje się 20 mg raz dziennie, przed śniadaniem. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie wyższej dawki.

Omeprazol szum w uszach — czy to możliwy skutek uboczny?

Na ulotkach niektórych leków z omeprazolem można znaleźć informacje o możliwości wystąpienia takiego skutku ubocznego. Ponieważ dotyczy to tylko niektórych preparatów, trudno jednoznacznie ocenić, czy szumy uszne związane są z przyjmowaniem samego omeprazolu.

Omeprazol dla dzieci — czy można stosować tę substancję

Leki z omeprazolem przeznaczone są do leczenia osób dorosłych i dzieci powyżej 1. roku życia. O podaniu preparatów młodszym dzieciom (omeprazol dla niemowląt) może zadecydować wyłącznie lekarz.

Omeprazol a karmienie piersią

Omeprazol może być bezpiecznie stosowany przez matki karmiące. Badania wykazały, że preparat przenika do mleka w niewielkim stopniu i nie stanowi zagrożenia dla karmionego niemowlęcia.

Omeprazol tabletki czy kapsułki — co wybrać?

Na polskim rynku nie ma leków z omeprazolem w postaci tabletek. Dostępne są kapsułki, kapsułki dojelitowe oraz proszek do sporządzania roztworu do iniekcji.

Omeprazol a pantoprazol — czym się różnią

Obie substancje należą do grupy inhibitorów pompy protonowej, wobec czego mają podobne działanie. W porównaniu z omeprazolem pantoprazol znacznie słabiej wpływa na redukcję wydzielania kwasu solnego w żołądku (9 mg omeprazolu odpowiada 40 mg pantoprazolu), dlatego częściej wykorzystywany jest do osłony żołądka (profilaktycznie) niż w celu leczenia np. owrzodzeń.

Omeprazol a alkohol — czy można pić w trakcie leczenia?

Badania nie wykazały interakcji pomiędzy omeprazolem i alkoholem. Należy pamiętać, że alkohol podrażnia ściany żołądka i wpływa na zwiększenie wydzielania kwasu solnego, dlatego jednoczesne przyjmowanie obu substancji może zmniejszać skuteczność leczenia omeprazolem.