Najważniejsze informacje:
Omeprazol to pochodna benzimidazolu, należąca do inhibitorów pompy protonowej. Substancja wpływa na zmniejszenie wydzielania jonów wodorowych do żołądka, co redukuje produkcję kwasu solnego i jego ilość w żołądku. Jednocześnie omeprazol nie wykazuje działania wobec receptorów histaminowych i cholinergicznych, nie wpływa na wydzielanie pepsyny i efektywność opróżniania żołądka.
Omeprazol zaczyna działać po ok. 60 minutach od przyjęcia leku. Ze względu na to, że substancja jest rozkładana przez soki żołądkowe, zwykle stosuje się kapsułki dojelitowe, które wchłaniają się w jelicie cienkim po 3-6 godzinach od podania leku. Najwyższą skuteczność działania omeprazolu uzyskuje się po 4 dniach przyjmowania substancji. Średnia dobowa kwaśność soku żołądkowego u pacjentów z chorobą wrzodową zmniejsza się o ok. 80%.
Substancja wykazuje również działanie bakteriobójcze wobec bakterii Helicobakter pylori, dlatego wykorzystywana jest przy eradykacji.
Przy jednorazowym podaniu dostępność biologiczna omeprazolu wynosi ok. 35%, w trakcie kuracji zwiększa się do 60%. Substancja w 95% łączy się z białkami osocza, a jej biologiczny okres półtrwania (czas, w którym stężenie we krwi obniża się do połowy wartości maksymalnej) wynosi 30-90 minut. Miesięczna kuracja pozwala na wygojenie 70-80% wrzodów żołądka i 90% wrzodów dwunastnicy.
W ciągu 5 dni od odstawienia leku funkcje wydzielnicze żołądka wracają do stanu sprzed rozpoczęcia leczenia.
Preparaty lecznicze zawierające omeprazol wykorzystywane są:
Dawkowanie i czas leczenia uzależnione są od konkretnych wskazań do stosowania omeprazolu i wieku pacjenta.
Substancja występuje w postaci kapsułek, kapsułek dojelitowych, proszku do sporządzania roztworu do iniekcji.
Stosując preparaty doustne, należy przyjmować je rano, przed posiłkiem.
Omeprazol — dawkowanie u osób dorosłych:
Omeprazol — dawkowanie u dzieci:
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania omeprazolu jest uczulenie lub nadwrażliwość na substancję, lub pochodne benzimidazolu.
Należy zachować ostrożność u pacjentów:
Stosowanie omeprazolu w ciąży dopuszczalne jest w przypadku, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają zagrożenie dla płodu. Z dotychczasowych obserwacji wynika, że substancja nie ma działania embriotoksycznego czy teratogennego. Brak jest wystarczających badań, żeby jednoznacznie uznać omeprazol za całkowicie bezpieczny w okresie ciąży.
Przyjmowanie omeprazolu z niektórymi lekami może doprowadzić do wystąpienia interakcji. Substancja oddziałuje na pH żołądka, dlatego może zaburzać wchłanianie wielu preparatów leczniczych. Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach diety.
Omeprazol (leki go zawierające) może wpływać na działanie:
Preparaty mogące wpływać na działanie substancji:
Ponadto zaleca się zachowanie ostrożności przy jednoczesnym stosowaniu omeprazolu z lekami, takimi jak: disulfiram, metotreksat, sukralfat, preparaty bizmutu i pochodne benzodiazepiny.
Jak każda substancja lecznicza omeprazol może wywoływać skutki uboczne.
Działania niepożądane omeprazolu występujące:
Odpowiedzi na pytania pacjentów dotyczące omeprazol.
Tak. Jest możliwość kupienia w ten sposób kilku leków z omeprazolem. Preparaty dostępne bez recepty zawierają mniejsze dawki substancji czynnej, zwykle 10 lub 20 mg. Preparaty z większą dawką omeprazolu są dostępne w aptekach wyłącznie na receptę.
Na polskim rynku dostępnych jest wiele preparatów zawierających omeprazol, różniących się postacią leku, wielkością opakowania i stężeniem substancji czynnej. Część z nich objęta jest refundacją (50%). Ceny leków bez refundacji zależą od producenta oraz marży w konkretnej aptece. Zwykle mieszczą się w przedziale od 4 do 63 zł.
Na rynku dostępnych jest kilkadziesiąt preparatów zawierających omeprazol, dlatego zwykle nie ma problemu, aby w razie konieczności znaleźć zamiennik przepisanego preparatu.
Dawkowanie uzależnione jest od dolegliwości i wieku pacjenta. Należy postępować z zaleceniami lekarza lub producenta leku zawierającego omeprazol (ulotka). Zwykle u dorosłych stosuje się 20 mg raz dziennie, przed śniadaniem. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie wyższej dawki.
Na ulotkach niektórych leków z omeprazolem można znaleźć informacje o możliwości wystąpienia takiego skutku ubocznego. Ponieważ dotyczy to tylko niektórych preparatów, trudno jednoznacznie ocenić, czy szumy uszne związane są z przyjmowaniem samego omeprazolu.
Leki z omeprazolem przeznaczone są do leczenia osób dorosłych i dzieci powyżej 1. roku życia. O podaniu preparatów młodszym dzieciom (omeprazol dla niemowląt) może zadecydować wyłącznie lekarz.
Omeprazol może być bezpiecznie stosowany przez matki karmiące. Badania wykazały, że preparat przenika do mleka w niewielkim stopniu i nie stanowi zagrożenia dla karmionego niemowlęcia.
Na polskim rynku nie ma leków z omeprazolem w postaci tabletek. Dostępne są kapsułki, kapsułki dojelitowe oraz proszek do sporządzania roztworu do iniekcji.
Obie substancje należą do grupy inhibitorów pompy protonowej, wobec czego mają podobne działanie. W porównaniu z omeprazolem pantoprazol znacznie słabiej wpływa na redukcję wydzielania kwasu solnego w żołądku (9 mg omeprazolu odpowiada 40 mg pantoprazolu), dlatego częściej wykorzystywany jest do osłony żołądka (profilaktycznie) niż w celu leczenia np. owrzodzeń.
Badania nie wykazały interakcji pomiędzy omeprazolem i alkoholem. Należy pamiętać, że alkohol podrażnia ściany żołądka i wpływa na zwiększenie wydzielania kwasu solnego, dlatego jednoczesne przyjmowanie obu substancji może zmniejszać skuteczność leczenia omeprazolem.