Receptomat | e-Recepta w 5 min
Receptomat | e-Recepta w 5 min

Metformina

Najważniejsze informacje:

  • Metformina to substancja czynna zawarta w doustnych lekach na cukrzycę na receptę. Metformina zwiększa wrażliwość tkanek na działanie insuliny i zmniejsza poziom glukozy we krwi.
  • Pierwsze efekty stosowania metforminy uzyskuje się po ok. 2-3 dniach przyjmowania leku.
  • Leki przeciwcukrzycowe zawierające metforminę są dostępne na receptę.

Zamów e-receptę na lek zawierający metforminę:

Spis treści

Metformina - co to jest, jak działa?

Metformina jest substancją wykazującą właściwości przeciwcukrzycowe. Działanie metforminy polega na zwiększaniu wrażliwości tkanek na insulinę i zapobieganiu wchłaniania glukozy, co w ostateczności prowadzi do zmniejszenia stężenia glukozy we krwi.

Metformina zmniejsza też stężenie cholesterolu całkowitego i trójglicerydów. Długotrwałe stosowanie metforminy powoduje zmniejszenie masy ciała.

Metformina - na co, wskazania

Leki, których substancją czynną jest metformina, są stosowane w leczeniu i zapobieganiu cukrzycy typu 2, szczególnie u osób z nadwagą, które pomimo stosowania diety i aktywności fizycznej nie mogą uzyskać właściwego stężenia glukozy we krwi. Substancję czynną przyjmują również pacjenci ze stanem przedcukrzycowym.

Metformina - jak stosować, dawkowanie

Leki przeciwcukrzycowe z metforminą stosuje się doustnie, w postaci tabletek powlekanych lub w formie tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Należy przyjmować je zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Dawkowanie metforminy dopasowuje się do wieku pacjenta i stężenia glukozy we krwi.

Zalecana dawka leku z metforminą to jedna tabletka w dawce 500 mg do dwóch lub trzech razy na dobę. Maksymalna dawka dobowa leku z metforminą wynosi 3000 mg na dobę (stosowana w podzielonych dawkach). 

Metformina - przeciwwskazania, środki ostrożności

Pacjent nie powinien stosować leku z metforminą, jeśli:

  • ma uczulenie na metforminę,
  • ma niewydolność nerek,
  • ma niewydolność wątroby,
  • ma hiperglikemię (duże stężenie glukozy we krwi),
  • jest odwodniony (z powodu długotrwałej biegunki lub wymiotów),
  • występuje u niego zakażenie (które może wpływać na płuca, oskrzela lub nerki),
  • ma ostrą niewydolność serca,
  • ma chorobę alkoholową. 

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku:

  • badania radiologicznego,
  • badania wymagającego wstrzyknięcia do krwiobiegu środka kontrastującego zawierającego jod,
  • zabiegu chirurgicznego,
  • spożywania nadmiernych ilości alkoholu (istnieje ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej).

Metformina - interakcje z innymi lekami

Jednoczesne zażywanie różnych leków może powodować interakcje między nimi, co wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo ich stosowania. Dlatego przed zastosowaniem leku z metforminą na receptę należy poinformować lekarza o wszystkich obecnie i ostatnio stosowanych lekach. Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku stosowania leków:

  • moczopędnych (np. furosemid),
  • przeciwbólowych i przeciwzapalnych (np. ibuprofen i celekoksyb),
  • przeciwnadciśnieniowych (np. inhibitory ACE i antagoniści receptora antagonisty II),
  • przeciw astmie (np. salbutamol czy terbutalina),
  • przeciw ciężkim zapaleniom skóry (np. kortykosteroidy),
  • innych leków przeciwcukrzycowych,
  • zmieniających stężenie metforminy we krwi (np. werapamil, ryfampicyna, cymetydyna, dolutegrawir, ranolazyna).

Metformina - skutki uboczne

Leki na cukrzycę z metforminą mogą powodować skutki uboczne, należy jednak pamiętać, że nie u każdego pacjenta one wystąpią.

Do bardzo częstych działań niepożądanych metforminy (mogą występować częściej niż u 1 na 10 osób) zalicza się zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (np. biegunka, ból brzucha, wymioty, nudności, utrata apetytu).

Częste działania niepożądane (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 10 osób) to zaburzenia smaku.

Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 10000 osób) to:

  • zaczerwienienie skóry,
  • reakcje skórne (swędzenie, wysypka),
  • zmniejszenie wchłaniania witaminy B12,
  • nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby.

Wymienione powyżej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

Metformina - pytania pacjentów

Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące metforminy.

Metformina - bez recepty. Czy leki zawierające w składzie metforminę można kupić bez recepty?

Nie. Leki przeciwcukrzycowe z metforminą przepisywane są tylko i wyłącznie na receptę, z przepisu lekarza.

Metformina - cena, zamienniki

Na polskim rynku dostępnych jest kilka rodzajów leków na cukrzycę z metforminą występujących w postaci tabletek powlekanych i tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Substancją czynna jest sama metformina lub substancja czynna złożona. 

  • Leki na cukrzycę z metforminą to: Siofor, Glucophage XR, Metformax, Formetic, Avamina. Ich ceny wahają się w przedziale od 4 do 37 zł, koszt uzależniony jest od dawki i wielkości opakowania. Niektóre leki objęte są refundacją, jak np. Metformax czy Formetic.

Ceny mogą różnić się w zależności od apteki i mogą ulec zmianie w przyszłości.

Metformina a alkohol. Czy można pić alkohol podczas stosowania leku z metforminą?

Nie zaleca się przyjmowania alkoholu w momencie stosowania leku z metforminą.

Metformina - po jakim czasie się chudnie?

U pacjentów stosujących leki z metforminą zaobserwowano zmniejszenie masy ciała po kilku tygodniach od momentu rozpoczęcia leczenia.

Czy metformina jest szkodliwa?

Metformina, tak jak każda substancja czynna może powodować działania niepożądane. Należy jednak mieć na uwadze, że nie u wszystkich wystąpią. Leczenie metforminą powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza.

Metformina w ciąży. Czy leki z metforminą można przyjmować w ciąży?

Nie zaleca się przyjmowania metforminy w ciąży. Cukrzyca w ciąży powinna być leczona insuliną. 

Metformina - efekty. Kiedy jest widoczna poprawa?

Maksymalne stężenie metforminy we krwi widoczne jest po ok. 2,5 godziny od jej przyjęcia. Pierwsze efekty zauważalne są po ok. kilku dniach do dwóch tygodni od zastosowania określonej dawki leku z metforminą.