Flukonazol

Flukonazol (łac. fluconazolum) to chemioterapeutyk z grupy pochodnych triazolu. Substancja czynna wykazuje działanie przeciwgrzybicze - skutecznie działa przeciwko wielu gatunkom drożdżaków, kryptokoków oraz innych grzybów chorobotwórczych (w tym w leczeniu zakażeń układowych i wewnątrzczaszkowych, zarówno u osób z prawidłową jak i z upośledzoną odpornością). 

Działanie flukonazolu polega na hamowaniu syntezy ergosterolu, będącego niezbędnym składnikiem błony komórkowej grzybów. Uszkodzenie tej błony prowadzi do śmierci komórki grzyba.

Flukonazol to substancja czynna leków stosowanych w trakcie leczenia tzw. kandydoz (chorób grzybiczych wywoływanych przez grzyby z rodzaju Candida), takich jak:

• grzybicze zapalenie pochwy o ostrym lub nawracającym przebiegu,
• zakażenie grzybicze jamy ustnej, gardła lub przełyku,
• drożdżakowe zapalenie błony śluzowej układu oddechowego,
• przewlekła kandydoza jamy ustnej wywołana noszeniem protezy zębowej,
• drożdżyca układu pokarmowego,
• zakażenie dróg moczowych,
• kryptokokowe zapalenie opon mózgowych,
• kandydoza śluzówkowo-skórna,
• kandydoza wieloogniskowa.

Flukonazol jako substancja czynna zawarta w preparatach przeciwgrzybiczych jest dostępny w formie:

• tabletek i kapsułek twardych,
• syropu,
• roztworu do infuzji.

Dawkowanie leku z flukonazolem ustala lekarz na podstawie rozpoznania infekcji grzybiczej. Dobowa dawka substancji czynnej uzależniona jest od rodzaju i nasilenia danego zakażenia grzybiczego. 

W kandydozie pochwy zwykle stosuje się 150 mg flukonazolu (jednorazowo).

W przypadku kandydozy jamy ustnej - 50 mg 1 raz na dobę, a w ciężkich przypadkach 100 mg 1 raz na dobę (7-14 dni).

Dawka dla kandydozy przełyku wynosi zwykle 50 mg 1 raz na dobę, w ciężkich przypadkach 100 mg 1 raz na dobę (przez 14-30 dni).

Zbyt krótki okres leczenia flukonazolem może być przyczyną nawrotu czynnego zakażenia.

Dzieci w wieku do lat 6. nie mogą być leczone flukonazolem. Do 12. roku życia substancja czynna o działaniu przeciwgrzybiczym może być stosowana wyłącznie w bezwzględnie koniecznych przypadkach.

Przeciwwskazaniami do stosowania leku z flukonazolem są:

• reakcje alergiczne na jakikolwiek składnik leku z tą substancją czynną,
• równoległe stosowanie astemizolu, cisaprydu, pimozydu lub terfenadyny,
• zaburzenia pracy nerek.

Flukonazol w ciąży

Nie jest zalecane stosowanie flukonazolu w okresie ciąży, o ile w ocenie lekarza nie jest to bezwzględnie konieczne. 

Flukonazol a karmienie piersią

Flukonazol przenika do mleka ludzkiego. Z tego powodu nie zaleca się karmienia piersią po przyjęciu wielu dawek flukonazolu lub po zastosowaniu dużej dawki leku z tą substancją czynną.

Flukonazol, jako substancja czynna leków przeciwgrzybiczym, może wchodzić w interakcje z innymi lekami. Dlatego przed zastosowaniem środka na grzybicę należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, również tych wydawanych bez recepty.

Należy unikać jednoczesnego stosowania flukonazolu z: 

• z cyzaprydem, astemizolem, pimozydem, terfenadyną,
• halofantryną - flukonazol może zwiększać stężenie halofantryny w osoczu z powodu hamującego działania na CYP3A4, przez co istnieje zwiększone ryzyko kardiotoksyczności (wydłużony odstęp QT, torsade de pointes).

U niektórych pacjentów leki z flukonazolem mogą wywoływać różne skutki uboczne. 

Najczęściej występujące działania niepożądane flukonazolu to:

• bóle głowy,
• dolegliwości żołądkowe - biegunka, mdłości, wymioty,
• podwyższenie wskaźników AST i ALT w surowicy krwi.

Rzadziej występującymi działaniami niepożądanymi flukonazolu są:

• zaburzenia smaku,
• obniżenie apetytu,
• zaburzenia trawienia, 
• wzdęcia,
• zawroty i bóle głowy,
• drgawki,
• gorączka,
• bóle mięśni,
• złe samopoczucie,
• niedokrwistość,
• swędząca wysypka.

Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące flukonazolu, substancji czynnej o działaniu przeciwgrzybiczym.